Морфология


Жыныстық  қатынас  мүшесі



Pdf көрінісі
бет752/1132
Дата07.01.2022
өлшемі4,08 Mb.
#19191
1   ...   748   749   750   751   752   753   754   755   ...   1132
Байланысты:
Жануарлар морфологиясы жəне латын терминологиясы

Жыныстық  қатынас  мүшесі  (половой  член)  —penis  —  кеуекті  дене 

мен  несеп-жыныс  өзегінен  құралған.  Жыныстық  қатынас  мүшесінің 



үңгіркуысты  денесі  (corpus  cavernosus  penis)  екі  жыныетық  мүше 

аяқшасынан (crus penis) тұрады. Олар оң жəне сол шонданай төмпектерінен 

басталады.  Əрбір  аяқшаны  жақсы  жетілген  шонданай-үңгіркуысты 



бұлшық  ет  (m.  ischio-cavernosus)  сыртынан  қаптап  жатады.  Жыныстық 

қатынас мүшесінің аталған екі аяқшасы өзара бірігіп, жыныстық мүшенің тақ 

денесін (corpus penis) қүрайды. Ол өз кезегінде сүйірленіп келіп, үңгірқуысты 

дене  ұшына  (apex  corporis  cavernosi  penis)  ауысады.  Үңгіркуысты  дененің 

ортасында,  жыныстық  қатынас  мүшесінің  ұзын бойымен  бойлай орналасқан 

жыныстық  мүше  пердесі  (septum  penis)  болады.  Үңгірқуысты  денені 

сыртынан  тығыз  дəнекер  ұлпалы  ақ  қабық  қаптап  жатады.  Қабықтан 

үңгіркуысты дененің ішіне қарай серпімді талшықтар жəне бірыңғай салалы 

ет  миоциттерімен  арқауланған  тығыз  дəнекер  ұлпалы  перделіктер 

(трабекулалар) бір-бірімен торлана байланысып, кеуекті денені құрайды. Ішкі 

беті эндотелиймен астарланған қан тамырларынан дамыған үңгірқуыстар осы 

тордың  ішінде  жатады.  Қан  үңгірқуыстарға  терең  жыныстық  мүше 

артериялары (а.а. penis profundi) арқылы ағып келеді. Жыныстық қозу кезінде 

жүйкелік 

тітіркеністің 

əсерінен 

шонданай-үңгірқуысты 

бұлшық 


ет 

жиырылып,  жыныстық  мүшеден  қанды  алып  шығатын  жыныс  венасын 

қысып,  қанның  əрі  қарай  ағуын  тоқтатады.  Осының  нəтижесінде 

үңгірқуыстар  қанға  толып,  көлемі  мен  ұзындығы  үлкейіп  қатаяды.  Бұл 

процесті эрекция — деп атайды. 



349 

 

Жыныстық  қатынас  мүшесі  айғырда  қаса,  күйісті  жануарлар  мен 





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   748   749   750   751   752   753   754   755   ...   1132




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет