Морфология

немесе 

құрайды. 

Аденомерлердің  қабыр  ғаларындагы  тироциттер  қалыпты  жағдайда 

бірқабатты текше (куб) тəрізді эндокриноциттерден тұрады. Олардың сыртқы 

беті негіздік жарғақпен жанасады.  Тироциттердің дөңгелек  келген ядролары 

жасушалар  ортасында  орналасады.  Фолликулдар  қуысын  қоймалжың  зат 

интрафолликулалық  коллоид  толтырып  тұрады.  Тироциттер  кұрамында  йод 

элементі  болатын  тироксин  жəне үшйодтиронин  гормондарын бөледі.  Бұлар 

организмдегі  зат  алмасудың  барлық  туріне  ықпалын  тигізетін  тотығу 

процесін  реттейді.  Аталған  гормондардың  қалыптан  тыс  көп  бөлінуі  базед 

ауруының,  ал,  керісінше,  аз  мөлшерде  бөлінуі  миксидема  жəне  кретинизм 

ауруларының  əрбуіне  əкеліп  соқтырады.  Өз  кезегінде  тироциттердің  гормон 

түзу қызметіне аденогипофиздің тиротроптық гормоны эсер етеді. Қалқанша 

бездің қызметі төмендегенде фоликулдардың диаметрі өсіп, көлемі ұлгайып, 

тироциттердің  пішіні  жалпақтанады.  Ал  қызметі  қалыпты  жағдайдан 

күшейсе,  онда,  керісінше,  аденомерлердің  көлемі  кішірейіп,  тироциттер 

призма тəрізді эндокриноциттерге айналады.