Морфология



Pdf көрінісі
бет791/1132
Дата07.01.2022
өлшемі4,08 Mb.
#19191
1   ...   787   788   789   790   791   792   793   794   ...   1132
Шогырлы  аймақты  пішіні  текше  немесе  призма  тəрізді  негізінен 

акщыл боялған эндокриноциттер бағандары құрайды. Бір-бірімен параллелді 

орналасқан  бағандар  аралықтарын  дəнекер  ұлпасындағы  қан  капиллярлары 

бөліп  тұрады.  Ақшыл  эндокриноциттер  цитоплазмасыңда  көптеген  май 

тамшылары  болады.  Олардың  аралықтарында  кейде  күңгірт  боялған 

жасушалар  да  кездеседі.  Бұлардың  цитоплазмасыңда  май  тамшылары  аз, 

рибонуклеопротеидтер 

көп 


болады. 

Күңгірт 


эндокриноциттерде 


368 

 

кортикостероидты  гормондарды  түзуге  қажет  ферменттер  синтезделеді. 



Жасуша  цитоплазмасында  стероидты  гормондар  жиналған  соң,  күңгірт 

жасушалар  ақшыл  эндокриноцитгерге  айналады.  Эндокриноциттердің  қан 

капиллярлары  қабырғасымен  жанасатын  бетінде  микробүрлер  болады. 

Шоғырлы  аймақта  көмірсу,  май,  белок  алмасуларын  (метаболизмін) 

реттейтін 

глюкокортикоидты 

гормондар 

(кортикостерон, 

кортизон, 

гидрокортизон  кортизол)  тузіледі.  Аталған  гормондар  белоктан  глюкозаның 

түзілуін күшейтіп, оның бауырда, жүрек миокардында қор ретінде жиналуын 

қамтамасыз  етумен  қатар,  қабыну  процесі  мен  аллергиялық  реакцияларды 

тежейді. 

Торлы  аймақта  эндокриноциттер  бағандары  бір-бірмен  қосылып 

ажырап,  жасушалар  бағандары  торын  жасайды.  Бағандарды  пішіні  дөңгелек 

немесе  текше  тəрізді  не  бұрышты  эндокриноциттер  құрайды.  Ақшыл 

жасушалардың  саны  азайып,  кұңгірт  жасушалар  көбейеді.  Эндокриноциттер 

андрогенстероидты  гормон  бөледі.  Бұл  гормонный,  табиғаты  еннің 

тестостерон гормонына жақын. 



Бозғылт  зат  қыртысты  заттан  жұқа  дəнекер  ұлпалық  аралық  арқылы 

бөлінген.  Бозғылт  затты  топтасып  орналасқан  дөңгелек  пішінді  ірі 

эндокриноциттер 

(хромаффинді 

жасушалар) 

құрайды. 

Олардың 

аралықтарымен 

қойнауша 

(синусоидты) 

қан 

капиллярлары 



өтеді. 

Хромаффинді  жасушалар  боялу  сипатына  байланысты  ақшыл  боялған 

эпинефроциттер  жəне  күңгірт  түске  боялган  норэпинефроциттер  болып 

бөлінеді.  Эпинефроциттер  адреналин,  норэпинефроциттер  норадреналин 

гормондарын 

бөледі. 


Адреналин 

жүректің 

соғуың 

жиілетеді, 

қан 

тамырларының  қабырғалары  етті  қабықтарыңьщ  жиырылуын  күшейтіп, 



қанның  қысымын  арттырады,  ішектер  қабырғаларының  перистальтикалық 

жиырылуын 

баяулатады, 

бауыр 


мен 

бұлшық 


еттерде 

қорланған 

гликогендерді  глюкозаға  ыдыратады  Норадреналин  қан  тамырларының 

арналарын  тарылтып,  қанның  қысымын  арттырумен  қатар,  гипоталамустың 

нейросекреторлы  қыз-метіне  эсер  етеді.  Бүйрекүсті  безінің  қыртысты  заты 

мезодермадан ал бозғылт заты эктодермадан дамып жетіледі. 





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   787   788   789   790   791   792   793   794   ...   1132




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет