C) Түркия Республикасының Конституциясы
D) Құқық қорғау ұйымы отырысының хаттамасы
E) «Ватан» партиясы отырысының хаттамасы
5. Түркияның саяси, әлеуметтік, мәдени, экономикалық және қоғамдық өмірінің басқа салаларына өзгерістер енгізуге бағытталған мемлекеттік саясаты
A) «жаңа экономикалық»
B) «этатизм»
C) «жаңа бағыт»
D) «индустриялық»
E) «үлкен секіріс»
Б. ФРАНКЛИН ДЕЛАНО РУЗВЕЛЬТ (1882-1945 жж.)
ЖӘНЕ ОНЫҢ «ЖАҢА БАҒЫТЫ»
Франклин Делано Рузвельт Нью-Йорк штатында дүниеге келген. ХХ ғасырдың бірінші жартысындағы әйгілі саясаткердің бірі, АҚШ-тың 32-президенті. Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде және Ұлы тоқырау жылдары АҚШ-ты басқарған. 1904 жылы Гарвард университетін бітірген.
1910 жылы Демократиялық партиядан Нью-Йорк штатының сенатына сайланады. 1913-1920 жылдары АҚШ Теңіз істері министрінің орынбасары болып қызмет атқарады. 1928 жылы Нью-Йорк штатының губернаторы болып сайланады. Дағдарыс кезінде күйзелген халыққа мемлекет тарапынан көмек беру жүйесін құрады. 1932 жылдан бастап президенттік сайлауларда қатарынан төрт мәрте жеңіске жетеді. Демократтар мен Ф.Рузвельттің елді дағдарыстан шығару бағдарламасы «Жаңа бағыт» деп аталды. Бұл бағдарлама мемлекеттің қаржы, әлеуметтік-экономикалық саласы жан-жақты қамтылған терең жүйелі реформа болды.
1933 жылдың қарашасында АҚШ пен КСРО арасында дипломатиялық қатынас орнатып, келіссөздер жасады. АҚШ-тың Гитлерге қарсы одаққа қатысуы Рузвельт есімімен тығыз байланысты. Рузвельт АҚШ-тың Латын Америкасы елдеріне көзқарасын өзгертіп, 1933 жылы «Тату көрші» саясатын жариялайды да, Гаитиден АҚШ әскерлерін қайтарып алады.
1930 жылдары фашистік мемлекеттердің басқыншылық саясат жүргізуі және соғыс қаупінің күшеюіне байланысты Еуропаға қатысты саясатта Рузвельт пен оның пікірлестері Батыс Еуропаның демократиялық мемлекеттерімен, оның ішінде Англиямен, жақындасу қажет деген ойда болды. Алайда, АҚШ бейтарап саясат ұстануға ұмтылды. Ол бейбіт өмірді қалайтын мемлекеттерді басқыншы елдерге қарсы болуға шақырды.
1. Ф.Рузвельттің Теңіз істері министрінің көмекшісі қызметін атқарған жылдары
Достарыңызбен бөлісу: |
