Мутанова динара юлдашбаевна
жүктеу/скачать 2,26 Mb. Pdf көрінісі
|
Dissertation Mutanova.pdf Мәдениетаралық-коммуникативті құзіреттілік
| Компоненттері
Өлшемдері Көрсеткіштері Мотивациялық Коммуникативтік мотивтер бағыттылығы; өзін-өзі жетілдіруге ұмтылысы - тұлғааралық қарым-қатынаста коммуникативтік мәдениеттің жоғары деңгейін көрсетуге қызығушылығының болуы, оны қажетсінуі; - қазіргі кезде коммуникативтік мәдениетті дамытудың маңыздылығын және оны болашақ кәсіби қызметтегі оқу- тәрбие жұмыстарына пайдаланудың қажеттігін түсіну. Когнитивтік Коммуникация, коммуникативтік мәдениет туралы білімінің болуы - коммуникативтік мәдениеттің дамуы туралы білімі; - коммуникативтік мәдениеттің мәні мен мазмұны, оның құраушылары туралы білімі; - коммуникативтік мәдениеттің дамытудың шарттарын түсінуі жөніндегі білімі. Мінез- құлықтық Кәсіби коммуникативтік мінез-құлық пен дағдыларды меңгеруі - коммуникативтік құзыреттілігінің көрінуі; - білім беру үдерісіне қатысушылармен тұлғааралық қарым-қатынастағы коммуникативтік толеранттылық танытуы, эмпатиясының болуы, - нәтижелі ұйымдастырушылық- коммуникативтік іс-әрекетке бейімділігін көрсетуі. педагогикалық қарым-қатынастың ерекше маңызын, оның педагогтың жалпы кәсіби мәдениетінің қалыптасуына әсерін түсінеді. Педагогикалық қарым- қатынас оқушы тұлғасын қалыптастырудың күшті құралы ретінде танылады. Қарым-қатынас барысында топта жағымды психологиялық ахуал жасауға, оқушылардың жеке өсуі мен өзін-өзі танытуы үшін жағдай жасауға, серіктестік пен өзара сыйластық негізінде ынтымақтастық орнатуға, қақтығыстардың алдын алуға мүмкіндік алады. Сонымен қатар, басқа адамға гуманистік қарым- қатынаста көрінетін жеке қасиеттерінің болуымен, педагогикалық бағыттылығымен, шығармашылық өсу мен өзін-өзі жетілдірумен, коммуникативтік мәдениеттің әлеуметтік және жеке маңыздылығын түсінумен сипатталады. Бұл сапалар тілдік, әлеуметтік-мәдени құрамдас бөліктер жиынтығы ретінде шет тілдік коммуникативтік мәдениеттің жоғары деңгейімен байқалады; педагогикалық үдеріс жағдайында коммуникативтік міндеттерді шешуде көрінетін коммуникативтік іскерліктерді меңгеру; сөйлеу этикеті нормаларын білу және меңгеру арқылы көрінеді. Коммуникативтік мәдениеттің орта деңгейі бар болашақ ағылшын тілі 87 мұғалімдеріне келесі сипаттамалар тән: педагогикалық коммуникация, оның ерекшеліктері мен ұйымдастырушылық мәдениеті туралы жалпы түсініктердің болуы; коммуникативтік мәдениет жазықтығында өзіндік кәсіби ұстанымы мен идеалын түсіну; мұғалімнің кәсіби қызметінде педагогикалық қарым- қатынастың маңыздылығын түсіну және оқушы тұлғасын қалыптастыру; осы санаттағы студенттер сөйлеу мәдениетін, коммуникативтік төзімділікті, коммуникативтік, интерактивті, перцептивті қабілеттерін, ептілік пен дағдыны дамытудың жеткілікті деңгейі; олар коммуникативтік өзін-өзі жетілдіру қажеттілігі қалыптасқан, осы бағыттағы дамудың ықтимал жолдарын түсінеді. Өз коммуникативтік мәдениетінің деңгейін объективті бағалауға және өзін-өзі жетілдіру бағдарламасын модельдеуге қабілетті, алайда өзін-өзі бақылаудың төмен деңгейіне және көбінесе коммуникативтік қызметтің репродуктивті сипатына байланысты оны практикада іске асыра алмайды. Нақты білім беру кеңістігіндегі қарым-қатынастың типтік емес, болжанбаған жағдайлары көбінесе мұндай студенттерде белгілі бір қиындықтарды тудырады, бірақ кейіннен олар ойдағыдай еңсереді. Эмпатия, төзімділік, қарым-қатынас, кері байланысты жүзеге асыру қабілеті, тұрақты кәсіби мотивациясы жоқ және шығармашылық өсу қажеттілігін сезінбейді. Болашақ ағылшын тілі мұғалімі үшін коммуникативтік мәдениеттің маңыздылығын түсіну кезінде тілдік сауаттылықтың орта деңгейі, кәсіби-бағдарлы қарым- қатынаста білім мен біліктіліктің жеткіліксіздігі; коммуникативтік міндеттерді шешу кәсіби білім мен біліктерге сүйенбей интуитивті негіздейді; мәдениетаралық мінез-құлық және қарым-қатынас ережелері мен нормалары туралы стихиялық білімі бар. Коммуникативтік мәдениеттің төмен деңгейі бар болашақ ағылшын тілі мұғалімдері педагогикалық қарым-қатынас, оның ерекшеліктері мен ұйымдастыру формалары туралы оқу тәжірибесіне негізделген өзіндік көзқарастары бар; оларда кәсіби позиция қалыптаспаған, коммуникативтік идеал жоқ; олар мұғалімнің кәсіби қызметіндегі педагогикалық қарым- қатынастың маңыздылығын түсінбейді. Мұндай студенттерде сөйлеу мәдениеті мен коммуникативтік төзімділіктің төмен деңгейі байқалады, сондай-ақ коммуникативтік, интерактивті және перцептивті қабілеттер, іскерліктер мен дағдылар қалыптаспаған. Түсініспеушілікпен, қақтығыстармен, қарым-қатынастың және әңгімелесушілермен ынтымақтастықтың болмауымен қатар жүреді. Олар өзінің коммуникативтік деңгейін нақты бағалауға және педагогикалық қарым-қатынас саласында өзін-өзі жетілдіру бағдарламасын модельдеуге қабілетсіз, өйткені оны жүзеге асыру жолдарын нашар түсінеді. Коммуникативтік мәдениеттің көптеген кәсіби-тұлғалық қасиеттердің, кәсіби мотивацияның, шығармашылық ізденістің болмауымен, өзге тілді коммуникативтік құзыреттіліктің орта немесе төмен деңгейінің болуымен, кәсіби-бағдарлы қарым-қатынаста коммуникативтік іскерлікті көрсете алмауымен, сөйлеу этикеті нормаларын білмеуімен немесе елемеуімен сипатталады. Болашақ ағылшын тілі мұғалімінің коммуникативтік мәдениетін дамыту – 88 бұл мақсатты үдеріс болып табылады. Бұл үдерісте шешуші рөлді оқыту әдістемесі атқарады, өйткені оқыту әдістемесі педагогикалық үдерісті басқарылатын, тиімді және нәтижелі ететін барлық қажетті құрамдарды (оқыту мақсаттары, оқыту мазмұны, оқыту формалары мен құралдары және т.б.) қамтиды. Оқыту әдістемесі ашықтыққа, икемділікке және түзетулерге ие болуы тиіс, бұл оған дамушы сипат беруге мүмкіндік береді. Болашақ ағылшын тілі мұғалімдерінің коммуникативтік мәдениетін дамыту әдістемесі тек нақты берілген алгоритм, өнімділікті арттыру құралы ретінде ғана емес, сонымен қатар мәдениетті дамыту құралы ретінде де, оның ішінде коммуникативтік құрал ретінде де әрекет етеді. Бұл әдістемес тек оқыту саласымен шектелмейді, сондай-ақ білім беру, дамыту, тәрбиелеу үдерістерімен байланысты. Болашақ ағылшын тілі мұғалімдеріні коммуникативтік мәдениетін дамытудың маңызды бағыттарының бірі ретінде оқытудың практикалық бағытын күшейту, олардың теориялық және практикалық дайындығын кіріктіру. Біз болашақ ағылшын тілі мұғалімінің коммуникативтік мәдениетінің дамуына барынша ықпал ететінін және оқытудың белсенді әдістері арқылы іске асырылатынын анықтаймыз. жүктеу/скачать 2,26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|