Н. Бакина, Н. Жанақова, Қ. Сүлейменова. 2018 жыл «Атамұра»
жүктеу/скачать 18,5 Mb. Pdf көрінісі
|
6-СЫНЫП 26-37 ТАҚЫРЫП БАЗА
§33. Әбілқайыр хандығы (1428-1468 жылдар) Әбілқайыр хандығы құрылды: XV ғасырдың 20 жылдар Әбілқайыр мемлекеті құрылған жер: Шығыс Дешті Қыпша Әбілқайыр хандығының құрылуына ықпал етті: Ақ Орданың құлау Әбілқайыр билікке келді: 1428 жыл Тарихи әдебиетте Әбілқайыр хандығының басқаша атауы: Көшпелі өзбектер мемлекет Әбілқайыр мемлекетінің аумағы: Батыста Жайықтан, шығыста Балқашқа дейін, оңтүстікте Сырдария, ал солтүстікте Ертіске дейінгі жерле Әбілқайыр мемлекетін құраған тайпалар: Қыпшақ, қарлұқ, түркіленген монғол тайпалар Қыпшақ, қарлұқ, түркіленген моңғол тайпалары XV ғасырда аталды: Өзбекте Әбілқайыр хан билік жүргізді: 40 жыл Әбілқайыр хандығы құрылды: XV ғасырдың 20 жылдар Әбілқайыр мемлекеті құрылған жер: Шығыс Дешті Қыпша Әбілқайыр хандығының құрылуына ықпал етті: Ақ Орданың құлау Әбілқайыр билікке келді: 1428 жыл Тарихи әдебиетте Әбілқайыр хандығының басқаша атауы: Көшпелі өзбектер мемлекет Әбілқайыр мемлекетінің аумағы: Батыста Жайықтан, шығыста Балқашқа дейін, оңтүстікте Сырдария, ал солтүстікте Ертіске дейінгі жерле Әбілқайыр мемлекетін құраған тайпалар: Қыпшақ, қарлұқ, түркіленген монғол тайпалар Қыпшақ, қарлұқ, түркіленген моңғол тайпалары XV ғасырда аталды: Өзбекте Әбілқайыр хан билік жүргізді: 40 жы Әбілқайыр хан жүргізген ішкі саясат: Ұлыс билеушілерінің билігін шекте Әбілқайырдың ішкі саясатының нәтижесі: Керей мен Жәнібек басқарған қарсы топ қалыптаст Әбілқайыр жүргізген басқыншылық соғыстары: Орталық Азия мен Оңтүстік Қазақстанғ Әбілқайыр жаулап алған жерлер: Хорезм және Сырдарияның бірнеше қалалар Әбілқайыр мемлекетінің орталығы: Сығанақ қалас Әбілқайыр өзін қолдаған көсемдерге берді: Қалаларды үлестер (сойырғал) түрінде таратт Сойырғал - Ханға адал қызмет еткені үшін берілетін жер. Сойырғал иесі өзіне сол қаладан салық жинау мүмкіндігіне ие болды. Бірақ сойырғал мұрагерлік жолмен берілмейді Әбілқайыр Әмір Темір ұрпақтарының алауыздығын пайдаланып, шабуыл жасады: Мауараннахр жерін Әбілқайыр Мауараннахр жеріне шабуыл жасаған уақыт: XV ғасырдың 50 жылдар Әбілқайыр ханның сыртқы саясаттағы соңғы жеңісі: Мауараннахрға жорығ Әбілқайыр мемлекетіне ойрат тайпалары шабуыл жасады: 1457 жыл 1457 жылы Әбілқайыр мен ойраттар арасындағы шайқас өтті: Сығанақ түбінд Әбілқайыр мен ойраттар арасындағы шайқас нәтижесі: Әбілқайыр жеңіліп, ойраттар Сырдария бойындағы Түркістан, Ташкент, Отырар қалаларын басып алады Жеңілген Әбілқайыр мәжбүр болды: Ойраттармен келісімге келуг Әбілқайырдың беделін түсірген оқиға: 1457 жылы ойраттардан жеңіліп, келісімді қабылдау Әбілқайырға наразылар XV ғасырдың 50 жылдарының соңында көшіп кетті: Моғолстанғ Моғолстанға көшкен Әбілқайырға наразы топты бастағандар: Керей мен Жәнібе Әбілқайырдың Керей мен Жәнібек бастаған топқа қарсы әрекеті: Әскери жорық арқылы жазалауға тырыст Әбілқайыр хан 1468 жылы қайтыс болды: Керей мен Жәнібекті жазалау үшін Жетісуға жорық барысынд Әбілқайырдың арғы атасы: Жошының ұлы Шайбан (Шайбани әулеті Әбілқайыр қайтыс болғаннан кейін хандықтағы жағдай: Шайбани ұрпақтары Шығыс Дешті Қыпшақтағы билігінен айырылд Шайбани әулетінің билігін қалпына келтіру үшін соғысқан Әбілқайырдың немересі: Мұхаммед Шайбан Мұхаммед Шайбанидің Шығыс Дешті Қыпшақты қайтару үшін соғысының нәтижесі: Жақтастары аз болып, жеңілді Мұхаммед Шайбани өз жақтастарымен бірге жорыққа шықты: Әмір Темір ұрпақтарына қарс Мұхаммед Шайбани жаулап алған қалалар: Самарқан және Бұхар Мұхаммед Шайбани өзінің ордасы етіп жариялады. Самарқан қаласы Мауараннахр жерінде Әбілқайыр ұрпақтарының билігі сақталды: XVI ғасырдың аяғына дейі Көшпелі өзбектер мемлекетінің құлау себебі: Мемлекет билігінің әлсіздігі, өзара қырқыстар, халықтың Әбілқайыр билігіне наразылығ Шығыс Дешті Қыпшақта Шайбанилер билігі толық жойылды: Қазақ хандығы құрылған кезд Өзбек ұлысынан бөлінген халықтың басында тұрды: Керей мен Жәнібе Керек мен Жәнібек ұрпақтары: Жошының үлкен ұлы Орда Еженнің Әбілқайыр хандығы құрылды: XV ғасырдың 20 жылдар Әбілқайыр мемлекеті құрылған жер: Шығыс Дешті Қыпша Әбілқайыр хандығының құрылуына ықпал етті: Ақ Орданың құлау Әбілқайыр билікке келді: 1428 жыл Тарихи әдебиетте Әбілқайыр хандығының басқаша атауы: Көшпелі өзбектер мемлекет Әбілқайыр мемлекетінің аумағы: Батыста Жайықтан, шығыста Балқашқа дейін, оңтүстікте Сырдария, ал солтүстікте Ертіске дейінгі жерле Әбілқайыр мемлекетін құраған тайпалар: Қыпшақ, қарлұқ, түркіленген монғол тайпалар Қыпшақ, қарлұқ, түркіленген моңғол тайпалары XV ғасырда аталды: Өзбекте Әбілқайыр хан билік жүргізді: 40 жы Әбілқайыр хан жүргізген ішкі саясат: Ұлыс билеушілерінің билігін шекте Әбілқайырдың ішкі саясатының нәтижесі: Керей мен Жәнібек басқарған қарсы топ қалыптаст Әбілқайыр жүргізген басқыншылық соғыстары: Орталық Азия мен Оңтүстік Қазақстанғ Әбілқайыр жаулап алған жерлер: Хорезм және Сырдарияның бірнеше қалалар Әбілқайыр мемлекетінің орталығы: Сығанақ қалас Әбілқайыр өзін қолдаған көсемдерге берді: Қалаларды үлестер (сойырғал) түрінде таратт Сойырғал - Ханға адал қызмет еткені үшін берілетін жер. Сойырғал иесі өзіне сол қаладан салық жинау мүмкіндігіне ие болды. Бірақ сойырғал мұрагерлік жолмен берілмейді Әбілқайыр Әмір Темір ұрпақтарының алауыздығын пайдаланып, шабуыл жасады: Мауараннахр жерін Әбілқайыр Мауараннахр жеріне шабуыл жасаған уақыт: XV ғасырдың 50 жылдар Әбілқайыр ханның сыртқы саясаттағы соңғы жеңісі: Мауараннахрға жорығ Әбілқайыр мемлекетіне ойрат тайпалары шабуыл жасады: 1457 жыл 1457 жылы Әбілқайыр мен ойраттар арасындағы шайқас өтті: Сығанақ түбінд Әбілқайыр мен ойраттар арасындағы шайқас нәтижесі: Әбілқайыр жеңіліп, ойраттар Сырдария бойындағы Түркістан, Ташкент, Отырар қалаларын басып алады Жеңілген Әбілқайыр мәжбүр болды: Ойраттармен келісімге келуг Әбілқайырдың беделін түсірген оқиға: 1457 жылы ойраттардан жеңіліп, келісімді қабылдау Әбілқайырға наразылар XV ғасырдың 50 жылдарының соңында көшіп кетті: Моғолстанғ Моғолстанға көшкен Әбілқайырға наразы топты бастағандар: Керей мен Жәнібе Әбілқайырдың Керей мен Жәнібек бастаған топқа қарсы әрекеті: Әскери жорық арқылы жазалауға тырыст Әбілқайыр хан 1468 жылы қайтыс болды: Керей мен Жәнібекті жазалау үшін Жетісуға жорық барысында Әбілқайыр хандығы құрылды: XV ғасырдың 20 жылдар Әбілқайыр мемлекеті құрылған жер: Шығыс Дешті Қыпша Әбілқайыр хандығының құрылуына ықпал етті: Ақ Орданың құлау Әбілқайыр билікке келді: 1428 жыл Тарихи әдебиетте Әбілқайыр хандығының басқаша атауы: Көшпелі өзбектер мемлекет Әбілқайыр мемлекетінің аумағы: Батыста Жайықтан, шығыста Балқашқа дейін, оңтүстікте Сырдария, ал солтүстікте Ертіске дейінгі жерле Әбілқайыр мемлекетін құраған тайпалар: Қыпшақ, қарлұқ, түркіленген монғол тайпалар Қыпшақ, қарлұқ, түркіленген моңғол тайпалары XV ғасырда аталды: Өзбекте Әбілқайыр хан билік жүргізді: 40 жы Әбілқайыр хан жүргізген ішкі саясат: Ұлыс билеушілерінің билігін шекте Әбілқайырдың ішкі саясатының нәтижесі: Керей мен Жәнібек басқарған қарсы топ қалыптаст Әбілқайыр жүргізген басқыншылық соғыстары: Орталық Азия мен Оңтүстік Қазақстанғ Әбілқайыр жаулап алған жерлер: Хорезм және Сырдарияның бірнеше қалалар Әбілқайыр мемлекетінің орталығы: Сығанақ қалас Әбілқайыр өзін қолдаған көсемдерге берді: Қалаларды үлестер (сойырғал) түрінде таратт Сойырғал- Ханға адал қызмет еткені үшін берілетін жер. Сойырғал иесі өзіне сол қаладан салық жинау мүмкіндігіне ие болды. Бірақ сойырғал мұрагерлік жолмен берілмейді Әбілқайыр Әмір Темір ұрпақтарының алауыздығын пайдаланып, шабуыл жасады: Мауараннахр жерін Әбілқайыр Мауараннахр жеріне шабуыл жасаған уақыт: XV ғасырдың 50 жылдар Әбілқайыр ханның сыртқы саясаттағы соңғы жеңісі: Мауараннахрға жорығ Әбілқайыр мемлекетіне ойрат тайпалары шабуыл жасады: 1457 жыл 1457 жылы Әбілқайыр мен ойраттар арасындағы шайқас өтті: Сығанақ түбінд Әбілқайыр мен ойраттар арасындағы шайқас нәтижесі: Әбілқайыр жеңіліп, ойраттар Сырдария бойындағы Түркістан, Ташкент, Отырар қалаларын басып алады Жеңілген Әбілқайыр мәжбүр болды: Ойраттармен келісімге келуг Әбілқайырдың беделін түсірген оқиға: 1457 жылы ойраттардан жеңіліп, келісімді қабылдау Әбілқайырға наразылар XV ғасырдың 50 жылдарының соңында көшіп кетті: Моғолстанғ Моғолстанға көшкен Әбілқайырға наразы топты бастағандар: Керей мен Жәнібе Әбілқайырдың Керей мен Жәнібек бастаған топқа қарсы әрекеті: Әскери жорық арқылы жазалауға тырыст Әбілқайыр хан 1468 жылы қайтыс болды: Керей мен Жәнібекті жазалау үшін Жетісуға жорық барысынд Әбілқайырдың арғы атасы: Жошының ұлы Шайбан (Шайбани әулеті Әбілқайыр қайтыс болғаннан кейін хандықтағы жағдай: Шайбани ұрпақтары Шығыс Дешті Қыпшақтағы билігінен айырылд Шайбани әулетінің билігін қалпына келтіру үшін соғысқан Әбілқайырдың немересі: Мұхаммед Шайбан Мұхаммед Шайбанидің Шығыс Дешті Қыпшақты қайтару үшін соғысының нәтижесі: Жақтастары аз болып, жеңілді Мұхаммед Шайбани өз жақтастарымен бірге жорыққа шықты: Әмір Темір ұрпақтарына қарс Мұхаммед Шайбани жаулап алған қалалар: Самарқан және Бұхар Мұхаммед Шайбани өзінің ордасы етіп жариялады. Самарқан қаласы Мауараннахр жерінде Әбілқайыр ұрпақтарының билігі сақталды: XVI ғасырдың аяғына дейін КӨШПЕЛІ ӨЗБЕК МЕМЛЕКЕТІНІҢ ҚҰЛАУ СЕБЕПТЕРІ Мемлекет билігінің әлсіздігі Өзара қырқыстар Көшпелілердің Әбілқайыр саясатына наразылығы Әбілқайыр хандығы құрылды: XV ғасырдың 20 жылдар Әбілқайыр мемлекеті құрылған жер: Шығыс Дешті Қыпша Әбілқайыр хандығының құрылуына ықпал етті: Ақ Орданың құлау Әбілқайыр билікке келді: 1428 жыл Тарихи әдебиетте Әбілқайыр хандығының басқаша атауы: Көшпелі өзбектер мемлекет Әбілқайыр мемлекетінің аумағы: Батыста Жайықтан, шығыста Балқашқа дейін, оңтүстікте Сырдария, ал солтүстікте Ертіске дейінгі жерле Әбілқайыр мемлекетін құраған тайпалар: Қыпшақ, қарлұқ, түркіленген монғол тайпалар Қыпшақ, қарлұқ, түркіленген моңғол тайпалары XV ғасырда аталды: Өзбекте Әбілқайыр хан билік жүргізді: 40 жы Әбілқайыр хан жүргізген ішкі саясат: Ұлыс билеушілерінің билігін шекте Әбілқайырдың ішкі саясатының нәтижесі: Керей мен Жәнібек басқарған қарсы топ қалыптаст Әбілқайыр жүргізген басқыншылық соғыстары: Орталық Азия мен Оңтүстік Қазақстанғ Әбілқайыр жаулап алған жерлер: Хорезм және Сырдарияның бірнеше қалалар Әбілқайыр мемлекетінің орталығы: Сығанақ қалас Әбілқайыр өзін қолдаған көсемдерге берді: Қалаларды үлестер (сойырғал) түрінде таратт Сойырғал- Ханға адал қызмет еткені үшін берілетін жер. Сойырғал иесі өзіне сол қаладан салық жинау мүмкіндігіне ие болды. Бірақ сойырғал мұрагерлік жолмен берілмейді Әбілқайыр Әмір Темір ұрпақтарының алауыздығын пайдаланып, шабуыл жасады: Мауараннахр жерін Әбілқайыр Мауараннахр жеріне шабуыл жасаған уақыт: XV ғасырдың 50 жылдар Әбілқайыр ханның сыртқы саясаттағы соңғы жеңісі: Мауараннахрға жорығ Әбілқайыр мемлекетіне ойрат тайпалары шабуыл жасады: 1457 жыл 1457 жылы Әбілқайыр мен ойраттар арасындағы шайқас өтті: Сығанақ түбінд Әбілқайыр мен ойраттар арасындағы шайқас нәтижесі: Әбілқайыр жеңіліп, ойраттар Сырдария бойындағы Түркістан, Ташкент, Отырар қалаларын басып алады Жеңілген Әбілқайыр мәжбүр болды: Ойраттармен келісімге келуг Әбілқайырдың беделін түсірген оқиға: 1457 жылы ойраттардан жеңіліп, келісімді қабылдау Әбілқайырға наразылар XV ғасырдың 50 жылдарының соңында көшіп кетті: Моғолстанғ Моғолстанға көшкен Әбілқайырға наразы топты бастағандар: Керей мен Жәнібе Әбілқайырдың Керей мен Жәнібек бастаған топқа қарсы әрекеті: Әскери жорық арқылы жазалауға тырыст Әбілқайыр хан 1468 жылы қайтыс болды: Керей мен Жәнібекті жазалау үшін Жетісуға жорық барысынд Әбілқайырдың арғы атасы: Жошының ұлы Шайбан (Шайбани әулеті Әбілқайыр қайтыс болғаннан кейін хандықтағы жағдай: Шайбани ұрпақтары Шығыс Дешті Қыпшақтағы билігінен айырылд Шайбани әулетінің билігін қалпына келтіру үшін соғысқан Әбілқайырдың немересі: Мұхаммед Шайбан Мұхаммед Шайбанидің Шығыс Дешті Қыпшақты қайтару үшін соғысының нәтижесі: Жақтастары аз болып, жеңілді Мұхаммед Шайбани өз жақтастарымен бірге жорыққа шықты: Әмір Темір ұрпақтарына қарс Мұхаммед Шайбани жаулап алған қалалар: Самарқан және Бұхар Мұхаммед Шайбани өзінің ордасы етіп жариялады. Самарқан қаласы Мауараннахр жерінде Әбілқайыр ұрпақтарының билігі сақталды: XVI ғасырдың аяғына дейі Көшпелі өзбектер мемлекетінің құлау себебі: Мемлекет билігінің әлсіздігі, өзара қырқыстар, халықтың Әбілқайыр билігіне наразылығ Шығыс Дешті Қыпшақта Шайбанилер билігі толық жойылды: Қазақ хандығы құрылған кезд Өзбек ұлысынан бөлінген халықтың басында тұрды: Керей мен Жәнібе Керек мен Жәнібек ұрпақтары: Жошының үлкен ұлы Орда Еженнің Әбілқайыр ханның әлсіреуі Қазақ хандығының құрылуының басты алғышартының бірі болды. Ақ Ордадан кейін Әбілқайыр хандығы құрылса, Әбілқайыр хандығынан кейін Қазақ хандығы құрылды. Есте сақта жүктеу/скачать 18,5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|