Н. Бакина, Н. Жанақова, Қ. Сүлейменова. 2018 жыл «Атамұра»
жүктеу/скачать 18,5 Mb. Pdf көрінісі
|
6-СЫНЫП 26-37 ТАҚЫРЫП БАЗА
§31. Моғолстан (XIV ғасырдың ортасы - XVI ғасырдың басы) Шыңғысханның екінші ұлы Шағатайдың иеліктері: Шығыс Түркістан, Жетісудың үлкен бөлігі және Мауараннах Шағатай ұлысының орталығы: Алмалық қалас Алмалық қаласы орналасты: Іле алқабынд Ортағасырлық деректерде Шағатай сипатталады: Қатал адам ретінд Шағатай бұйрығы бойынша жол және тау асуы, көпірлер салынды: Шығыс Түркістанд Хан есімі жазылған теңгелер шыға бастады: Шағатайдың ұрпағы Кебек хан кезінд Кебек хан билік етті: 1307-1326 жылдар Шағатай ұлысында айналымға енген теңгелер аталды: Кебе Кебек хан көшпеліліктен қол үзіп, көшіп кетті: Мауаранахрғ Кебек хан көшкесін мемлекет орталығынан алыстап қалды: Жетісу жер Шағатай мемлекеті екіге бөлінді: XIV ғасырдың ортасында Батыс бөлігі Мауараннахр (Түркі әмірлеріне) Шығыс бөлігі Моғолстан (Шыңғысхан ұрпақтары) ШАҒАТАЙ МЕМЛЕКЕТІ ЕКІГЕ БӨЛІНДІ Шыңғысханның екінші ұлы Шағатайдың иеліктері: Шығыс Түркістан, Жетісудың үлкен бөлігі және Мауараннах Шағатай ұлысының орталығы: Алмалық қалас Алмалық қаласы орналасты: Іле алқабынд Ортағасырлық деректерде Шағатай сипатталады: Қатал адам ретінд Шағатай бұйрығы бойынша жол және тау асуы, көпірлер салынды: Шығыс Түркістанд Хан есімі жазылған теңгелер шыға бастады: Шағатайдың ұрпағы Кебек хан кезінд Кебек хан билік етті: 1307-1326 жылдар Шағатай ұлысында айналымға енген теңгелер аталды: Кебе Кебек хан көшпеліліктен қол үзіп, көшіп кетті: Мауаранахрғ Кебек хан көшкесін мемлекет орталығынан алыстап қалды: Жетісу жер Шағатай мемлекеті екіге бөлінді: XIV ғасырдың ортасынд Шағатай ұлысының батыс бөлігі: Мауараннах Шағатай ұлысының батыс бөлігін басқарды: Шағатай ұрпақтары биліктен айырылып, билік түркі әмірлеріне өтед Шағатай ұлысының шығыс бөлігінде билік етті: Шыңғысхан ұрпақтар Шағатай ұлысының шығыс бөлігі бойынша дерек береді: Мұхаммед Хайдар Дулат Шағатай ұлысында беделді түрік тайпасы: Дула Дулат тайпасының басшысы: Әмір Поладш Поладшы таққа отырғызған Шағатай ұрпағы: Тоғылық Темі Тоғылық Темір билік етті: 1348-1362\63 жылдар Моғолстан билеушілері әулетінің негізін қалады: Тоғылық Темі Моғолстандағы негізгі саяси күш болып саналды: Дулат тайпас Шағатай ұлысының шығыс бөлігі ортағасырлық деректерде аталды: Моғолстан немесе Моғолдар ұлыс Моғолстан мемлекетінің негізін қалаған: Әмір Поладш «Моғолстан» сөзінің мағынасы: Моғолдар ел Моғолстан мемлекетінің аумағы жайлы деректер береді: «Тарихи-и-Рашиди» еңбег Моғолстан шегарасы 7-8 айлық жол деп көрсетілген еңбек: «Тарихи-и-Рашиди XIV-XVI ғасырдағы Моғолстан мемлекетінің шегарасы: Шыңжаң өлкесі, Жетісу мен қазіргі Қырғызстан жері («Тарихи-и-Рашиди» бойынша Тоғылық Темірдің ордасы: Алмалық қалас Тоғылық Темір билігі барлық Моғолстанға таралғаны туралы дерек береді: Мұхаммед Хайдар Дулат Тоғылық Темір өз билігін нығайту үшін мемлекеттік дін деп жариялады: Ислам діні Моғолстанда исламды мемлекеттік дін деп жариялаған: Тоғылық Темі Моғолстандағы мемлекет басшысы және билік иесі: Ха Моғолстанда дулат тайпасының ақсүйектері иеленген лауазым: Ұлысбе Ұлысбек лауазымы берілді: Мұрагерлік жолме Ханға басқару ісінде көмектесті: Дулат тайпасынан шыққан ұлысбе Аңыз бойынша Тоғылық Темір жерленген: Алмалық қаласына жақын Іле алқабынд Тоғылық Темірдің мұрагері: Ілияс Қож Тоғылық Темір қайтыс болған соң билікке ие болды: Ілияс Қож Ілияс Қожа 1365 жылы Әмір Темірге қарсы өткізген шайқас: «Батпақ шайқасы «Батпақ шайқасы» болған жыл: 136 «Батпақ шайқасында» қарсыластар: Ілияс Қожа мен Әмір Темі Моғолстан Әмір Темірдің басқыншылық соғыстарына қарсы күресуге мәжбүр болды: XIV ғасырдың 70-80 жылдар Әмір Темірге бодан екенін мойындаған Моғолстан ханы: Қызыр Қож XVғасыр басында Моғолстандағы жағдай дұрысталды: Қызыр Қожаның ұлы Мұхаммед тұсынд Моғолстанда Мұхаммед хан билік етті: 1408-1416 жылдар Мұхаммед тұсында шығыстан шабуылдай бастады: Ойрат тайпалар XV ғасырдың 30 жылдары Моғолстан билікке келген: Есен Бұғ Есен Бұға билік еткен тұста Жетісуға көшіп келді: Керей мен Жәнібек бастаған қазақта Моғолстан оңтүстік-шығыс Қазақстандағы иеліктерінен айырылды: XVI ғасырдың басынд Қазақтар мен шайбандықтардың қысымымен моғолдар қоныс аударды: Шығыс Түркістанғ Моғолстанның соңғы билеушісі басып кірді: Қашқарияғ Моғолдар жаңадан құрған мемлекет аталды: Қашқари Қазақтар моғолдарды Жетісудан толықтай ығыстырды: XVI ғасырдың 20 жылдар Моғолстан мемлекеті құлады: XVI ғасырдың басынд Моғолстан мемлекетінің құлау себебі: Әмір Темір жорықтары, ойраттар шапқыншылығы, ішкі алауызды Ұлы жүзді құраған Жетісу тайпалары бірікті: Моғолстан құлаған со Моғолстан этникалық жағынан біртекті мемлекет жасауына алғышарт жасады: Қазақтар және қырғыздардың Шыңғысханның екінші ұлы Шағатайдың иеліктері: Шығыс Түркістан, Жетісудың үлкен бөлігі және Мауараннах Шағатай ұлысының орталығы: Алмалық қалас Алмалық қаласы орналасты: Іле алқабынд Ортағасырлық деректерде Шағатай сипатталады: Қатал адам ретінд Шағатай бұйрығы бойынша жол және тау асуы, көпірлер салынды: Шығыс Түркістанд Хан есімі жазылған теңгелер шыға бастады: Шағатайдың ұрпағы Кебек хан кезінд Кебек хан билік етті: 1307-1326 жылдар Шағатай ұлысында айналымға енген теңгелер аталды: Кебе Кебек хан көшпеліліктен қол үзіп, көшіп кетті: Мауаранахрғ Кебек хан көшкесін мемлекет орталығынан алыстап қалды: Жетісу жер Шағатай мемлекеті екіге бөлінді: XIV ғасырдың ортасынд Шағатай ұлысының батыс бөлігі: Мауараннах Шағатай ұлысының батыс бөлігін басқарды: Шағатай ұрпақтары биліктен айырылып, билік түркі әмірлеріне өтед Шағатай ұлысының шығыс бөлігінде билік етті: Шыңғысхан ұрпақтар Шағатай ұлысының шығыс бөлігі бойынша дерек береді: Мұхаммед Хайдар Дулат Шағатай ұлысында беделді түрік тайпасы: Дула Дулат тайпасының басшысы: Әмір Поладш Поладшы таққа отырғызған Шағатай ұрпағы: Тоғылық Темі Тоғылық Темір билік етті: 1348-1362\63 жылдар Моғолстан билеушілері әулетінің негізін қалады: Тоғылық Темі Моғолстандағы негізгі саяси күш болып саналды: Дулат тайпас Шағатай ұлысының шығыс бөлігі ортағасырлық деректерде аталды: Моғолстан немесе Моғолдар ұлыс Моғолстан мемлекетінің негізін қалаған: Әмір Поладш «Моғолстан» сөзінің мағынасы: Моғолдар ел Моғолстан мемлекетінің аумағы жайлы деректер береді: «Тарихи-и-Рашиди» еңбег Моғолстан шегарасы 7-8 айлық жол деп көрсетілген еңбек: «Тарихи-и-Рашиди XIV-XVI ғасырдағы Моғолстан мемлекетінің шегарасы: Шыңжаң өлкесі, Жетісу мен қазіргі Қырғызстан жері («Тарихи-и-Рашиди» бойынша Тоғылық Темірдің ордасы: Алмалық қалас Тоғылық Темір билігі барлық Моғолстанға таралғаны туралы дерек береді: Мұхаммед Хайдар Дулат Тоғылық Темір өз билігін нығайту үшін мемлекеттік дін деп жариялады: Ислам діні Моғолстанда исламды мемлекеттік дін деп жариялаған: Тоғылық Темі Моғолстандағы мемлекет басшысы және билік иесі: Ха Моғолстанда дулат тайпасының ақсүйектері иеленген лауазым: Ұлысбе Ұлысбек лауазымы берілді: Мұрагерлік жолме Ханға басқару ісінде көмектесті: Дулат тайпасынан шыққан ұлысбе Аңыз бойынша Тоғылық Темір жерленген: Алмалық қаласына жақын Іле алқабынд Тоғылық Темірдің мұрагері: Ілияс Қож Тоғылық Темір қайтыс болған соң билікке ие болды: Ілияс Қож Ілияс Қожа 1365 жылы Әмір Темірге қарсы өткізген шайқас: «Батпақ шайқасы» Шыңғысханның екінші ұлы Шағатайдың иеліктері: Шығыс Түркістан, Жетісудың үлкен бөлігі және Мауараннах Шағатай ұлысының орталығы: Алмалық қалас Алмалық қаласы орналасты: Іле алқабынд Ортағасырлық деректерде Шағатай сипатталады: Қатал адам ретінд Шағатай бұйрығы бойынша жол және тау асуы, көпірлер салынды: Шығыс Түркістанд Хан есімі жазылған теңгелер шыға бастады: Шағатайдың ұрпағы Кебек хан кезінд Кебек хан билік етті: 1307-1326 жылдар Шағатай ұлысында айналымға енген теңгелер аталды: Кебе Кебек хан көшпеліліктен қол үзіп, көшіп кетті: Мауаранахрғ Кебек хан көшкесін мемлекет орталығынан алыстап қалды: Жетісу жер Шағатай мемлекеті екіге бөлінді: XIV ғасырдың ортасынд Шағатай ұлысының батыс бөлігі: Мауараннах Шағатай ұлысының батыс бөлігін басқарды: Шағатай ұрпақтары биліктен айырылып, билік түркі әмірлеріне өтед Шағатай ұлысының шығыс бөлігінде билік етті: Шыңғысхан ұрпақтар Шағатай ұлысының шығыс бөлігі бойынша дерек береді: Мұхаммед Хайдар Дулат Шағатай ұлысында беделді түрік тайпасы: Дула Дулат тайпасының басшысы; Әмір Поладш Поладшы таққа отырғызған Шағатай ұрпағы: Тоғылық Темі Тоғылық Темір билік етті: 1348-1362\63 жылдар Моғолстан билеушілері әулетінің негізін қалады: Тоғылық Темі Моғолстандағы негізгі саяси күш болып саналды: Дулат тайпас Шағатай ұлысының шығыс бөлігі ортағасырлық деректерде аталды: Моғолстан немесе Моғолдар ұлыс Моғолстан мемлекетінің негізін қалаған: Әмір Поладш «Моғолстан» сөзінің мағынасы: Моғолдар ел Моғолстан мемлекетінің аумағы жайлы деректер береді: «Тарихи-и-Рашиди» еңбег Моғолстан шегарасы 7-8 айлық жол деп көрсетілген еңбек: «Тарихи-и-Рашиди XIV-XVI ғасырдағы Моғолстан мемлекетінің шегарасы: Шыңжаң өлкесі, Жетісу мен қазіргі Қырғызстан жері («Тарихи-и-Рашиди» бойынша Тоғылық Темірдің ордасы: Алмалық қалас Тоғылық Темір билігі барлық Моғолстанға таралғаны туралы дерек береді: Мұхаммед Хайдар Дулат Тоғылық Темір өз билігін нығайту үшін мемлекеттік дін деп жариялады: Ислам діні Моғолстанда исламды мемлекеттік дін деп жариялаған: Тоғылық Темі Моғолстандағы мемлекет басшысы және билік иесі: Ха Моғолстанда дулат тайпасының ақсүйектері иеленген лауазым: Ұлысбе Ұлысбек лауазымы берілді: Мұрагерлік жолме Ханға басқару ісінде көмектесті: Дулат тайпасынан шыққан ұлысбе Аңыз бойынша Тоғылық Темір жерленген: Алмалық қаласына жақын Іле алқабынд Тоғылық Темірдің мұрагері: Ілияс Қож Тоғылық Темір қайтыс болған соң билікке ие болды: Ілияс Қож Ілияс Қожа 1365 жылы Әмір Темірге қарсы өткізген шайқас: «Батпақ шайқасы «Батпақ шайқасы» болған жыл: 136 «Батпақ шайқасында» қарсыластар: Ілияс Қожа мен Әмір Темі Моғолстан Әмір Темірдің басқыншылық соғыстарына қарсы күресуге мәжбүр болды: XIV ғасырдың 70-80 жылдар Әмір Темірге бодан екенін мойындаған Моғолстан ханы: Қызыр Қож XVғасыр басында Моғолстандағы жағдай дұрысталды: Қызыр Қожаның ұлы Мұхаммед тұсынд Моғолстанда Мұхаммед хан билік етті: 1408-1416 жылдар Мұхаммед тұсында шығыстан шабуылдай бастады: Ойрат тайпалар XV ғасырдың 30 жылдары Моғолстан билікке келген: Есен Бұға Тоғылық Темір Ілияс Қожа Қызыр Қожа Мұхаммед хан Есен Бұға 1348-1362\63 жылдары 1362-1385 жылдары 1385-1399 жылдары 1408-1416 жылдары 1433-1462 жылдары МОҒОЛСТАН БИЛЕУШІЛЕРІ Шыңғысханның екінші ұлы Шағатайдың иеліктері: Шығыс Түркістан, Жетісудың үлкен бөлігі және Мауараннах Шағатай ұлысының орталығы: Алмалық қалас Алмалық қаласы орналасты: Іле алқабынд Ортағасырлық деректерде Шағатай сипатталады: Қатал адам ретінд Шағатай бұйрығы бойынша жол және тау асуы, көпірлер салынды: Шығыс Түркістанд Хан есімі жазылған теңгелер шыға бастады: Шағатайдың ұрпағы Кебек хан кезінд Кебек хан билік етті: 1307-1326 жылдар Шағатай ұлысында айналымға енген теңгелер аталды: Кебе Кебек хан көшпеліліктен қол үзіп, көшіп кетті: Мауаранахрғ Кебек хан көшкесін мемлекет орталығынан алыстап қалды: Жетісу жер Шағатай мемлекеті екіге бөлінді: XIV ғасырдың ортасынд Шағатай ұлысының батыс бөлігі: Мауараннах Шағатай ұлысының батыс бөлігін басқарды: Шағатай ұрпақтары биліктен айырылып, билік түркі әмірлеріне өтед Шағатай ұлысының шығыс бөлігінде билік етті: Шыңғысхан ұрпақтар Шағатай ұлысының шығыс бөлігі бойынша дерек береді: Мұхаммед Хайдар Дулат Шағатай ұлысында беделді түрік тайпасы: Дула Дулат тайпасының басшысы: Әмір Поладш Поладшы таққа отырғызған Шағатай ұрпағы: Тоғылық Темі Тоғылық Темір билік етті: 1348-1362\63 жылдар Моғолстан билеушілері әулетінің негізін қалады: Тоғылық Темі Моғолстандағы негізгі саяси күш болып саналды: Дулат тайпас Шағатай ұлысының шығыс бөлігі ортағасырлық деректерде аталды: Моғолстан немесе Моғолдар ұлыс Моғолстан мемлекетінің негізін қалаған: Әмір Поладш «Моғолстан» сөзінің мағынасы: Моғолдар ел Моғолстан мемлекетінің аумағы жайлы деректер береді: «Тарихи-и-Рашиди» еңбег Моғолстан шегарасы 7-8 айлық жол деп көрсетілген еңбек: «Тарихи-и-Рашиди XIV-XVI ғасырдағы Моғолстан мемлекетінің шегарасы: Шыңжаң өлкесі, Жетісу мен қазіргі Қырғызстан жері («Тарихи-и-Рашиди» бойынша Тоғылық Темірдің ордасы: Алмалық қалас Тоғылық Темір билігі барлық Моғолстанға таралғаны туралы дерек береді: Мұхаммед Хайдар Дулат Тоғылық Темір өз билігін нығайту үшін мемлекеттік дін деп жариялады: Ислам діні Моғолстанда исламды мемлекеттік дін деп жариялаған: Тоғылық Темі Моғолстандағы мемлекет басшысы және билік иесі: Ха Моғолстанда дулат тайпасының ақсүйектері иеленген лауазым: Ұлысбе Ұлысбек лауазымы берілді: Мұрагерлік жолме Ханға басқару ісінде көмектесті: Дулат тайпасынан шыққан ұлысбе Аңыз бойынша Тоғылық Темір жерленген: Алмалық қаласына жақын Іле алқабынд Тоғылық Темірдің мұрагері: Ілияс Қож Тоғылық Темір қайтыс болған соң билікке ие болды: Ілияс Қож Ілияс Қожа 1365 жылы Әмір Темірге қарсы өткізген шайқас: «Батпақ шайқасы «Батпақ шайқасы» болған жыл: 136 «Батпақ шайқасында» қарсыластар: Ілияс Қожа мен Әмір Темі Моғолстан Әмір Темірдің басқыншылық соғыстарына қарсы күресуге мәжбүр болды: XIV ғасырдың 70-80 жылдар Әмір Темірге бодан екенін мойындаған Моғолстан ханы: Қызыр Қож XVғасыр басында Моғолстандағы жағдай дұрысталды: Қызыр Қожаның ұлы Мұхаммед тұсынд Моғолстанда Мұхаммед хан билік етті: 1408-1416 жылдар Мұхаммед тұсында шығыстан шабуылдай бастады: Ойрат тайпалар XV ғасырдың 30 жылдары Моғолстан билікке келген: Есен Бұғ Есен Бұға билік еткен тұста Жетісуға көшіп келді: Керей мен Жәнібек бастаған қазақта Моғолстан оңтүстік-шығыс Қазақстандағы иеліктерінен айырылды: XVI ғасырдың басынд Қазақтар мен шайбандықтардың қысымымен моғолдар қоныс аударды: Шығыс Түркістанғ Моғолстанның соңғы билеушісі басып кірді: Қашқарияғ Моғолдар жаңадан құрған мемлекет аталды: Қашқари Қазақтар моғолдарды Жетісудан толықтай ығыстырды: XVI ғасырдың 20 жылдар Моғолстан мемлекеті құлады: XVI ғасырдың басынд Моғолстан мемлекетінің құлау себебі: Әмір Темір жорықтары, ойраттар шапқыншылығы, ішкі алауызды Ұлы жүзді құраған Жетісу тайпалары бірікті: Моғолстан құлаған со Моғолстан этникалық жағынан біртекті мемлекет жасауына алғышарт жасады: Қазақтар және қырғыздардың Моғолстан мемлекетінің әлсіреуі Қазақ хандығының құрылуының негізгі алғышарттарының бірі болды. Моғолстанда дулат тайпасы саяси жағынан үлкен ықпалға ие болып, Шағатай ұрпақтарының билікке келуіне себеп болды Есте сақта |