Н. С. Ахтаева А. И. Абдигапбарова
Адхократиялық (органикалық) құрылымдар
жүктеу/скачать 1,92 Mb. Pdf көрінісі
|
Басқару психологиясы оқу құралы by Ахтаева Н.С. (z-lib.org)
| 1.6 Адхократиялық (органикалық) құрылымдар
Адаптивтік (органикалық) құрылымдардың жаңа тобы бір- те-бірте дәстүрлердің («қатаң», «адаптивтік емес») орнын ба- суда. Олардың принциптік айырмашылығын атап көрсету үшін «бюрократия» ұғымына «адхократия» ұғымы (лат.
лады. Бюрократиялық принциптен мүлде өзгеше идеялар- да адхократиялық құрылымдар тұрғызылады. Осы топтар- дың ішінде ұйым құрылымының төрт негізгі типі атап көрсеті- леді:
керлерді нақты мәселелерді барынша табысты шешуге бірік- 30
тіреді. Оның басты артықшылығы – жақсы күштерді жұмыстың белгілі бір учаскесіне шоғырландыру, мақсатқа бағдарланған команда құру. Матрицалық ұйым. Жобалық ұйымның бұл варианты кең таралған. Негізгі мәні – жоба жетекшісіне және ол тұрақты жұмыс істейтін функционалдық бөлім жетекшісіне жобалық топтың қосарлы бағыныштылығы. Матрицалық құрылымдар функционалдық және дивизия- лық құрылымдардың (дивизиялық құрылым – сызықтық-функ- ционалдық құрылымдардың тиімділігі аз үлкен ұйымдар үшін жасалынған ұйымдық құрылым типі. Ол бірқатар үйлестіріл- ген дивизиялық құрылым ретінде тұрғызылады) артықшылық- тарын еркін құрылымдар артықшылығымен сабақтастыра оты- рып пайдаланады. Олар әлдеқайда динамикалы және сыртқы әсерлерге резистентті. Басты кемшілігі – олардың күрделілігі, сондықтан да формасы ұйымның жетекшісі үшін қиын және атқарушы үшін түсініксіз. Тік және көлденең өкілеттіліктер- дің сабақтасуына байланысты мәселе туындайды, басқару- дың іргелі принципі – бірыңғай басқару бұзылады. Жобалық және сызықтық жетекшілер арасында жобалық топтар меке- мелерінің арасында кикілжіңдер туындайды. Матрицалық құрылым психологиялық тұрғыда атқарушыларды қосарлы ба- ғынуға қояды, сөйтіп жалпы психологиялық ерекше құбылыс- тың бір түрі – маргиналдықты (шектеулікті, екіжүзділікті) туғызады. Конгломераттық типтегі ұйым. Мұндай ұйымда жоғары- да қарастырылған құрылымдардың бірнеше типтері сабақта- сады.
сыртқы шарттар мен алдында тұрған міндеттерге байланысты қандай да бір түрге ие болады. Олардағы функционалдық бөліну нәтижеге бағдарланған құрылыммен алмастырылады. Еркін құрылымдағы басты зейін оның мүшелерінің құлшынысында болатын кәсібилікке, өзін-өзі басқаруға жасалады. Еркін құры- лымның басты артықшылығы – олардың жоғары бәсекелі, күрделі және жылдам өзгеретін сыртқы жағдайларға жедел жауап табу қабілеттілігі. Кемшілігі – әкімшілік басқарудың
31
әлсіздігі және шарттардың өте шағын диапазонында, тек атқару- шының кәсібилігінің жоғары деңгейі кезінде ғана пайдалану мүмкіндігі туады.
жүктеу/скачать 1,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|