Национальное воспитание

35

ҰЛТТЫҚ ТАҒЫЛЫМ

ƏОЖ 3.37.02

Қалиев Жабай Нұрмақұлы

Мемлекет тарихы институтының жетекші ғылыми қызметкері, педагогика 

ғылымдарының кандидаты, Астана, Қазақстан

БІЛІМ САЛАСЫ ƏРҚАШАН ПРЕЗИДЕНТ НАЗАРЫНДА

Мақалада Президенттің халыққа жыл сайынғы Жолдау жасау дəстүрі қалыптасқаны жай-

лы, Жолдауда мемлекеттің экономикалық-қаржылық дамуы, мəдениет пен спорт, сыртқы са-

ясат, ішкі өндіріс пен елдің табысын еселеу мақсаттарымен қоса білім саласын алға қойып, 

оларды іске асырудың негізгі тетіктері белгіленетіні жайлы мəселе көтерілген. Əр жылғы 

Жолдаудың өзіне тəн ерекшеліктері, алдағы дамуда басымдық беретін салалары болатыны 

жайлы айтылған. 

Түйін сөздер: Елбасы, білім, ғылым, жолдау, мəдениет.

   

В статье рассматриваются сложившейся традиции ежегодных Посланий Главы государ-

ства народу. В Посланиях поднимаются проблемы финансово-экономического развития го-

сударства,  ставятся  задачи  наращивания  внутреннего  производства,  достижения  высоких 

показателей  в  культуре,  спорте,  образовательной  сфере  и  намечаются  основные  пути  их 

решения.  Также  отмечается,  что  каждое  Послание  имеет  свои  характерные  особенности, 

проявляющиеся в приоритетном освещении развития тех или иных отраслей

Ключевые слова: Президент, образование, наука, послание, культура.

   

The article says about tradition of the annual President’s Message to the people. The President’s 

Messege raised issues of fi nancial and economic development of the state, put the problem of do-

mestic production capacity, to achieve high performance in culture, sports, education sector and 

outlined the main ways of their solution. It is also noted that each message has its own peculiari-

ties, manifested in the light of priority development of various sectors.

Keywords: President, education, science, message, culture.

«...Қазаққа оқу бұрын бір мəртебе болса,

енді мың мəртебе керек болды. Қазақ

алдыңғы болашағын ойлауы керек».

Сəкен Сейфуллин

Тəуелсіз  Қазақстан  бəсекеге  қабілет ті 50 

ел   дің  қатарына  қосылу ды  мақсат  етіп,  осы 

жол  да 20 жылдан  астам  уақытта  қыруар 

табыс тарға қол жеткізді. Ал кез кел  ген мем-

ле кет тің  бəсекеге  қабілеттілігінің  бір  ке пілі 

-  білім.  Сондықтан  Елбасы мыз  білім  мен 

ғылымға арналған алқалы жиындар  дан бас -

қа жыл сайынғы халыққа Жолдауларыда бі-

лім саласын дамытуды басты мəселе нің бірі 

ретінде көрсетіп отырады.

Білімді  бағамдай  білген  Елбасымыз 

Н.Ə.Назарбаев «XXI ғасырда бiлiмiн дамы-

та  алмаған  елдiң  тығырыққа  тiрелерi  анық. 

Бiздiң  болашақтың  жоғары  технологиялық 

жəне  ғылыми  қамтымды  өндiрiстерi  үшiн 

кадр лар қорын жасақтауымыз қажет. Осы за-

ман  ғ ы бiлiм беру жүйесiнсiз əрi алысты бар-

лап, кең ауқымда ойлай бiлетiн осы заманғы 

бас қарушыларсыз  бiз  инновациялық  эконо-

ми  ка құра алмаймыз.

Демек,  барлық  деңгейдегi  техника лық 

жəне кəсiп тiк бiлiм берудi дамытуға бағыт-

тал  ған  тиiс тi  шаралар  қолдануы   мыз  шарт», 

- деп тұжырымдады [1]. 

36

ҰЛТТЫҚ ТƏРБИЕ

Өркениет ті елдер де мемле кет басшылары-

ның халыққа жыл сайын жолдау жасау дəс-

тү рі  қалыптас қан.  Жо лдауда  мемле кет тің 

эко  но микалық-қаржы лық дамуы, денсаулық 

пен білім, сыртқы саясат, ішкі өн діріс пен ел-

дің  табысын  еселеу  мақсат тары  алға  қойы-

лып, оларды іске асыру дың негізгі тетік тері 

бел гіленеді. Əр жылғы жолдаудың өзіне тəн 

ерекшеліктері,  ал дағы  дамуда  басым дық 

беретін  сала лары  болады.  Демократия лық 

даму  жол ын  таң даған  біздің  республика-

мыз да тəуелсіздік ке қол жеткіз ген соң осы 

өнегені қолданыс қа енгізді.

Мемлекетіміз дің  Ата  Заңының 44-ші 

бабы  ның 1-ші тармағында: «Қазақстан хал-

қы  на елдегі жағ дай мен республика ның ішкі 

жəне сырт  қы сая саты ның негіз гі бағыт тары 

тура лы  жыл  сайын  жолдау  арнайды», - деп 

көрсетеді [2].

Мемлекет  басшы сы ның  ал ғаш қы  Жолда-

уы  халық  зер дес іне 1997 жылы 10 қазан да 

«Қазақстан - 2030: бар лық қазақстандықтар-

дың  өсіп-өркендеуі,  қауіпсіз дігі  жəне  əл-ау-

қа тының  артуы»,  -  деген  атаумен  же т кені 

бел   гілі.  Бұл  де м ократия лық  принцип тер    ге 

бет  бұр ған  тəуел сіз  елдің  бас шысы  ретін-

де ха  лық тың сенімі мен тіле гін, ар маны мен 

мақ    сатын  тоқ ай ластырып,  сол  үде ден  шы-

ғу  жолына  күш  сал ған  көш бас шы  ның  ал-

ға ш  қы  Жолдауы  болатын.  Эко номика лық-

қар    жылық  дағдарыс  халықты  əбден  қыс-

қан,  күнкөріс  қамының  ең  қиын  тұсын да 

ел  халқына  ұсы  ныл ған  Жолдау  республика 

хал  қы н ың көкірегіне болашағына деген сен  -

і      м  ді ұялатып, Президент тің алға қой ған мақ -

саттарды  жүзеге  асыруға  мүмкін дік  ту ды       -

ра  тынына  айрықша  назар  аударған  сəт  еді. 

Қазақстан ның тұңғыш Президенті   сол   Жо-

л           дау  да: «2030 жылы біздің ұрпақтарымыз бұ  -

дан былай əлемдік оқиғалар дың қалтары сы-

н д а қалып қоймайтын елде өмір сүретін бо  л-

а  ды, - деп мəлімдеген еді [3]. Елбасының осы 

сөз деріне сол кезде күмəнмен қараған дар аз 

бол ған жоқ еді. Өйткені ол кезде елі міз ауыр 

эко номикалық  дағдарысты  əлі  де  ең сер  ме-

ген еді. Ал 20 жылғы тəуелсіз дамуы мыз   дағы 

қол жеткіз ген табыстарымыз Елба сы бер ген 

уə де  нің шындық қа айнал ғанын дəлел деді.

Қазақстан  Республика сы  ның  Президенті 

Нұрсұлтан  Назарбаев  «Қазақстан - 2030» 

Даму  стр а тегиясын  д а  білімді  дамыту ды  ер-

ек ше  атап  көрсетті.  Қазақстан  Республи-

ка  сының  білім  беру  жүйесі  нің 2030 жылға 

дейі нгі - кезеңіне ар налған даму стратегия -

сы жəне əрбір білім дамуы  ның кезең-кезеңін 

қам ти тын стратегия  лық жоспарлары дайын-

далды. 

Білім  беру  саласында  болып  жатқан  же-

тіс  тік тер  мен  жаңалықтарға  мемлекетіміз 

же те көңіл аударып, жан-жақты қолдау көр-

се т уі мен бастамалары арқасында білім мен 

ғылым ды  дамыту  саласында  едəуір  та бы-

с   тарға  қол  жеткізді.  БҰҰ-ның  дерегінше 

Қазақстан   дағы  сауат ты  лық  халық тың 99,6 

пай ы зын  құрайды.  Бұл  əлем  елдері мен  са-

лы  с   тыр ған да  өте  жоғары  көрсет  кіш. 2009 

жы лы  жаппай  білім  беру  мониторингі  бой-

ы н  ша  ЮНЕСКО -ның  арнайы  баянда ма-

сы

 

   н да  көрсетілген дей  баршаға  арналған 

бі   л ім  беруді  дамыту  индексі  бойынша 

Қазақстан Республикасы 129 елдің арасыда 

1-орынға  қол  жеткізді.  Бірқатар  мектепте де 

үш  тілде  білім  беру  жүйесі  енгізілуде.  Ал-

дың ғы  қатарлы  елдердің  тəжірибесіне  сүй-

е н іп, «Е-LEARNING»  электрон дық  оқы ту 

жүйе сі  де  біздің  елде  қолданысқа  енгі зі ле 

бастады.  Елбасы 2012 жылғы  Жолдау ы н  -

да: «Бүгінде  Назарбаев  Университеті  мен 

Зияткерлік  мектептер  табысты  жұмыс  іс  -

теу де.  Кəсіптік-техникалық  білім  беру дің 

озық  мекемелерінің  желісі  дамып  келеді. 

Ол ар дың  тəжірибе сін  бүкіл  қазақстан дық 

бі  л ім  беру  жүйесіне  таратып,  барлық  білім 

бе  ру мекемелерін солардың деңгейіне тарту 

қажет», - деген міндет қойды [4]. 

Еліміз 12 жылдық  білім  беруге  көшуге 

дайын дық  үстінде. 12 жылдық  жалпы  ор та 

білім  беру  Тұжырымдамасында: «12 жыл-

дық білім берудің басты мақсаты: өзінің жə-

не  қоғамның  мүддесінде  өзін-өзі  белсенді 

ет  у  ге дайын, өзгермелі даму үстіндегі ортада 

өмір  сүруге  бейім,  бəсекеге  қабілетті  жəне 

құ   зі р ет  ті шығармашыл, білімді тұлғаны дам-

ту жəне қалыптастыру», - деп көрсетілген.

Ғылым  мен  білім  саласын  дамыту ға  ар-

налған жаңа құжат - Білім беруді дамытудың     

37

ҰЛТТЫҚ ТАҒЫЛЫМ

2011-2020  жылдарға  арнал ған  мемлекет тік 

бағдарла ма сы  іске  асырыла  бастады.  Жас 

ұр пақ қа  мектеп ке  дейінгі  тəрбие  беру  мен 

оқы ту  Елбасы ның  тікелей  бақылауын дағы 

өз ек т і  мəселе нің  бірі.  Осы  істі  алға  апа  ру 

мақ   са тын д а  «Балалар ды  мектеп ке  дейінгі 

тəр   бие жəне оқытумен қамтама  сыз ету жө-

ні н  дегі  «Ба ла пан»  бағдарламасы»  қа был-

дан ды. Бұл жо ба бойынша балаларды мек-

тепке  дейі нгі  меке мелермен  қамту 5 ке зең 

арқылы са  ты лай жүрг ізіліп отыр. 

Қазақстандық  білім  беру  жүйесі  халық-

аралық білім кеңістігіне кірігуге бет бұрды. 

Қазақ  елінің  оқушы лары  соңғы  жылдары 

бі лім  сапа сы  ның  көр  сет  кішін  анықтайтын 

ха лық   ара  лық жарыстар  ға қатысып үздік та-

бы старға қол жеткізу  де. 

Ғалымдар дың  деректері не  сүйен   сек 

Қазақстан    2007     жылы бірін ші рет 4-сынып-

тар оқу  шылары   ның білім жетіс тік  терін ба-

ға   лау жөнін дегі TIMMS - 2007 зерттеу лері-

не қатыс қан да еліміз  дің оқушы   лары 59 ел-

дің  іші нде  математи  калық  білім  бойын ша 

5- оры нды, жаратылыс  тану білімі бойынша 

11-орынды,  жал пы  нəтиже лер  бойын ша 

7-орынды иеленді.

Кейінгі жыл дары білім беру ұйымдарын-

да Ұлт тық бірың  ғай тестілеу ге, Мемлекеттік 

ар а   лық  бақылау ға,  пəн дік  олимпиа да  мен 

ғы лыми  жобалар  жары сына  ерек ше  кө ңі л 

бөлініп, мектеп жұмысы  ның рейтин гі осы-

лар  ға тəуелді болуда. 

Қазақстан Президен ті Жол дауында мек-

теп  тегі  тəрбие  жұмысы на  жете  көңіл  бөлу 

қа жет  тігін  де  ес ке  алды.  Оқу-тəр бие  үде-

рі сінде  патрио тизм,  мораль  мен  пара сат-

ты лық  норма лары,  ұлт ара лық  келі сім  мен 

толерант  тылық,  тəн нің  де,  жан  ның  да  да-

муы,  заң ға  мойы н ұсын ушылық  сияқ ты 

құн дылық тарды  оқу шы лар  бойына  сіңі ру 

қажет тігін баса көрсет ті.

Ал  оқушы лары мыз дың  тəлім-тəрбиесі 

қан  дай  деңгейде  екенін  анықтау  өте  қиын 

іс.  Ол  бі л ім  сапа сын  өлшеген  əдістермен 

(ҰБТ,  МАБ  жəне  т.б.)  өлшенбейді.  Оқу-

шының  ру ха   ни  деңгейін,  адамгершілігін, 

ізеттілі гін, от  ан  сүйгіштігін оның қоғам дық 

іс-əрекетінен,  қорша ған  орт а мен  қарым-

қатынасы  нан ғана білесің.

Мектеп тегі  білім  мен  тəрбие   нің  қа шан 

да  мұғалім   дер  дің  қабіле тіне,  білім-білі гі не 

бай ла  ныс  ты  бо латын дық тан    Ел ба сы      өз    

Жол  да у ын   да педагогтар   дың біліктілі гін ар-

тты ру   ға  деген  талап тар ды  күшей ту  қажет-

тігіне  тоқ талд ы.  Мемлекет  бас шысы  əр 

өңірде пе да гогтар  дың біліктілігін ар т тыра-

тын  интег ра циялан ған  орталық тар  болу-

ын талап етті. Мемлекет бір мез гілде білім 

беру  қыз меттерін  көр сет уге,  əрі  олар  дың 

сапасы на баға беруге тиіс емес, сон дық тан 

педа гогтардың білік тілі  г ін бекітудің тəуел -

сіз жүйесін құруды тапсыр ды.

Кембридж  универ ситеті  мен  ықпал дас тық-

та  мұ ғалім  дер ді  қайта  дая рлау дың  қағидатты 

жаңа  бағ дарламасы  іс ке  қосыл ды.  Осы  бағ-

дар ламаға сəйкес бес жылда республика да 120 

мың адам білік тілік терін көтере  тін болады, ол 

мұғалім дер корпусы ның үштен бірінен ас  тамы 

деген сөз. Сонымен қатар 2012-2016 жыл дарға 

арнал ған мектеп оқушылары н ың функционал-

ды  сауаттылы   ғын  дамыту  жө нін   дегі  Ұл т тық 

іс-əрекет жоспары жасалды. Ор та білім беру-

де - Назарбаев зияткер  лік мек  теп  тері, жоғары 

мектепте - Назарбаев  Уни версите ті  сияқты 

жаңа  үлгі де  əлемдік  стан  дарттар ға  сай  білім 

беретін оқу орын да ры ашы  лып жұмыс істеуде. 

Қазақстан  ТМД  ел   дерін де  бірі н ші  болып 

жоғары білім беруде үш деңгейлі - «бакалавр-

магистр-филосо фия 

док торы» 

жүйесіне 

көшті. Қазақ елі талапты жас  тар ды «Болашақ» 

бағдарламасы  бойын ша  əле м нің  ең  таңдаулы 

жоғары оқу орындарына жі  беріп оқытуда.

Жоғары білімді, өз кəсібі нің шебер маман-

да  р ын  даярлау  мəселесі  əр қашан  да  өз ек-

ті.  Кез  келген  мемлекеттің  дамуыда  ма ң-

ыз    ды  рөл  ат қаратын  маман дық тар  бола-

ды.  Солар дың  бірі - мектеп  мұғалімі. 

Қазақстан  Президенті  «Болашақ та  ең бек 

ет іп,  өмір  сүретіндер  бүгінгі  мек теп  оқу-

шы  лары, мұғалім оларды қалай тəр биелесе 

Қазақстан да сол деңгейде болады. Сондық-

тан  ұс тазға  жүк телетін  міндет  өте  ауыр», 

-  деп  мұғалім  рөлін  жо ғары  бағала ған  бо-

ла  тын.  Мұғалім  мəртебесін  дамыған  ел-

38

ҰЛТТЫҚ ТƏРБИЕ

дер  дегі  деңгейге  жеткізу  бағытында  еліміз-

де  көп теген  істер  атқарылуда.  Тəуелсіз дік 

жыл  дары  республика ның  білім  жəне  ғылым 

қыз меткерлерінің  бірнеше  съездері  өт кізіл-

ді.  Дост астық  ел дері нің  жаңа  тарихында 

тұң ғыш  рет  ТМД  мемлекет тері нің  білім 

қыз мет кер лері  мен  мұғалімдері нің I съезін 

Қазақстан Республикасы ұйыт қы болып 2010 

жылы 26-27 сəуірде  Астана да  өт кізді.  Бұл 

бас тама  көптеген  елдер  тарапынан  қолдау 

тау ып, лайықты бағасын алды. Мемлекет та-

ра   пынан  ұстаздар  беделін  көтеру  жолында 

көп игілікті істер атқарылуда. «Білім тура лы» 

Заң ға еліміздің тарихында алғаш рет мұға лім 

мəртебесі  туралы  бап  енгізілді.  Онда  педа-

гогтардың жұмысын жемісті ету дің, ын талан-

дыру дың құқықтық тетіктері қарас тырылды.

Ұстаз дың  қоғам   дағы  мəрте бесін  кө

 

теру 

мақ  сатын  да  Қазақстан  Республикасы  Білім 

жə не ғылым министр лігі өз пор талын  да «Мұ-

ға  лім нің  даңқ  кітабы»  бөлі мін  аш ты.  Он да 

елі  міз дегі үздік мұғалім дер дің озық педа  гоги-

ка  лық жетістік тері насихат тала т ын болады. 

Жаһан дану заманын да тек бiлiм мен ғылым 

ға на адамды бос тан дық қа, қадiр қасиеттi құр-

мет теу ге жəне лайық ты тұр мыс сүру ге жете-

лей дi. Ол үшiн Президент тiң сөзi мен айт сақ 

«Жоғары  білім  сапасы  ең  жоғары  халық-

аралық талаптарға жауап беруі тиіс. Ел дегі 

жоғары  оқу  орындары  əлемнің  жетек ші 

университеттері нің  рейтингіне  енуге  ұм-

тылулары керек» [5].

Елбасы  Нұрсұлтан  Назарбаев  «Бірінші 

кезекте,  бұл – апатты  мектептер  мен  үш 

ауысым да  оқыту  проблемаларын  шешу...», 

-  деп,  білім  жайлы  айтса,  ал  ғылым  жай-

лы  «Индустрияландыру  бағдарлама ла ры 

шеңберінде  база ларын да  ғылым   ның  эко  но-

ми   ка сала лары  мен жəне маман дар дайындау  -

мен бай ланы сы қамтама  сыз етілетін 10 ЖОО 

анық  талды», - деді. 

Ал  елімізд егі  бірлік  жайлы  «Біз  тұрақ-

тылық ты  бағалай  білгеніміз  дің  ар қасында 

бүгінгі табыстар ға жет тік. Еш кімді кемсітпей, 

ешкім нің  тілі  мен  ділін  мансұқтамай,  бар -

лық азамат тарға тең мүмкіндік беру ар қылы 

тұрақ  тылықт ы  нығайтып  келеміз.  Біз дің 

кейінгі  ұрпақ қа  аманат   тар  ең  басты  бай-

лы ғы мыз – Ел  бірлігі  болуы  керек.  Осынау 

жалпы   ұлт тық құндылық ты біз əрбір жастың 

бойына  сіңіре  білуге  тиіспіз», - деп,  басып 

айтты [6].

Түйіндей  айтқанда  білім  беру  сала-

сын    дағы  осы  жетістік тер  мен  жаңалық-

тар  Қазақстан  Республи касы  Президен-

ті  Нұрсұлтан  Назарбаев тың  жете  көңіл 

аудар ып,  жан-жақты  қолдау  көрсетуі  мен 

бастамала ры арқасында жүзеге асырылуда.

ƏДЕБИЕТТЕР 

1.  Н.Назарбаев. «Қазақстан  экономикалық,  əлеуметтiк  жəне  саяси  жедел  жаңару  жо-

лында». Қазақстан Республикасы Президентiнiң Қазақстан халқына Жолдауы. - Астана, 18 

ақпан. 2005.

2. Қазақстан Республикасының Конституциясы. Алматы: «Қазақстан», 1995. 

3.  Н.Назарбаев. «Қазақстан-2030»  Стратегиясы.  Барлық  қазақстандықтардың  өсіп-

өркендеуі,  қауіпсіздігі  жəне  əл-ауқатының  артуы».  Ел  Президентiнiң  Қазақстан  халқына 

Жолдауы. - Алматы: «Бiлiм», 1997.

4.  Н.Назарбаев. «Қазақстан-2050»  Стратегиясы.  Қалыптасқан  мемлекеттің  жаңа  саяси 

бағыты».  Қазақстан  Республикасы  Президентiнiң  Қазақстан  халқына  Жолдауы. - Астана, 

2012 жылғы 14 желтоқсан.

5.  Н.Назарбаев. «Жаңа  онжылдық – жаңа  экономикалық  өрлеу  -Қазақстанның  жаңа 

мүмкіндіктері». Қазақстан Республикасы Президентiнің Қазақстан халқына Жолдауы. - Ал-

маты: «Қазақстан энциклопедиясы», 2010. 

6.  Н.Назабарев. «Нұрлы  жол – болашаққа  бастар  жол».  Қазақстан  Республикасы 

Президентінің Қазақстан халқына Жолдауы. - Астана, 11 қараша 2014.

39

ҰЛТТЫҚ ТАҒЫЛЫМ

ƏОЖ 37(35):(574)

Е.Б. Домалатов

экономика ғылымдарының магистрі, 

С.Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университетінің экономика 

жəне басқару кафедрасының оқытушысы

ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНІҢ ДАМУЫ ЖƏНЕ ЕЛБАСЫ

 БАСТАМАЛАРЫ

Мақалада Қазақстан Республикасындағы білім беру жүйесінің тəуелсіздік жылдарынан 

бастап  қазіргі  таңға  дейінгі  жетістіктері  баяндала  отырып,  бұл  саладағы  реформаларды 

жүзеге асырудағы елбасы Н.Ə. Назарбаевтың бастамалары қарастырылады.

Түйін сөздер: білім беру, Н.Назарбаев, реформа, адами капитал.

В статье повествуется достижения сферы образования Республики Казахстан достигну-

тые  за  годы  независимости,  атак  же  расмотрены  основные  начинания  главы  государства 

Н.А. Назарбаева в реформировании данной сферы.

Ключевые слова: образование, Н.Назарбаев, реформа, человеческий капитал.

The article tells the story of education achievements of Kazakhstan, achieved over the years 

of independence, the attacks also reviewed major initiatives the President N. Nazarbayev in the 

reform of this sector.

Keywords: education, Nursultan Nazarbayev, reform, human capital.

Бүгінгі  Қазақстан – қоғам  өмірі нің  бар-

лық  салаларын  да  оң  өзгеріс терге  жетіп, 

эко  номикасы,  білімі  мен  мəдениеті  тұрақ-

ты да мы  ған, ынты мағы жарасып, берік нығ-

ай ып  келе  жат қан  ең селі  ел.  Əлем  таныған 

Елбасы мыз  Нұрсұлтан  Əбішұлы  Назарбаев-

тың  салиқалы  саясатының  арқасында  əлеу-

меттік-экономикалық даму үрдісіне қол жет-

кі згенімізді Қазақстан халқы мақтан тұтады.

Қазіргі таңда Қазақстан – ол жаңар ған жəне 

серпін ді даму мен алға басып ке ле жатқан ел. 

Елі міз тəуелсіз  дік алған əң жылда айтулы же-

тіс тіктерге жетіп, өзін дік тəжірибе жинақ тап, 

нығ айып  келуде.  Аз  уақыт тың  ішінде  еге-

мен  еліміздің  əлеу мет тік-эконо микалық  əл-

ауқаты,  мəдени,  рухани  кел беті  бұрын  бол-

ып  көр ме ген  биік  дең гей ге  кө тері ле  түсті. 

Яғ ни,  бұл  жыл  дар  барша  қазақстандықтар 

үшін  қайыр лы  жыл дар  болды.  Елба сы  Н. 

Назарбаев  тың түбегей лі эко номикалық ре фо-

р    малары  ның нəтижесінде ту ған Қазақстаны-

мыз көр  кейіп келеді. 

Қазақстан  Республика сы ның  бі лім  беру 

сала  сын    дағы мемлекет тік сая саты 1991 жыл-

дан  кейін  заң нама  лық  база лар ды  реформа-

лау  бағы тында  жүзеге  асыры ла  бастады. 

Білім  беру  сала сын  бас қару  мен  оны  қар-

жы  лан дыру,  білім  беру  жүйесі  нің  сапа  сын 

ар т тыру міндеттері   мен байланыс тыры лады. 

Ал еліміз дегі білім беру сала сын жедел дете 

рефор малау 1995 жылдан басталады. 

Қазақстан  ның  тəуелсіз   дік  жылдарында 

жоғ ары жəне орта білім беру жүйе сін рефор-

ма  лау кезеңін шарт ты бес кезең    ге бөлуге бо-

л ады.  Оның  бірінші  кезеңі (1991-1994жж) 

–  жо ғары  жəне  орта  білім  беру  саласы ның 

заң намалық  жəне  норматив тік-құқықтық 

базасы  ның  негізінің  қалан уы.  Екінші  кезең 

(1995-1998 жж) – жоғары білім беру жүйесі  -

нің  маз мұнын  терең  де ту  ар  қылы  жаңар ту. 

Үшінші кезең (1995-2000 жж) – білім беруді 

бас қару  мен  қаржылан дыру ды  орталық тан 

алу жəне білім беру ұйым дарына академия -

лық еркін   дікті ке ңей ту. Төртінші кезең (2001 

40

ҰЛТТЫҚ ТƏРБИЕ

жылдың басы-2009 жылдар) – жоғары жə не 

ор та білім беру жүйесін стратегия  лық дамы-

ту. Бесін ші кезең (2010 ж. мен қазіргі уақыт -

қа  дейін) – жоғары  жəне  орта  білім  беру 

жүйе сін əлемдік білім кеңістігін  дегі ық  пал-

дас  тықты  арт тыру  мен  сапаны  көт еру [1]. 

Осы  жүргізілген  реформалар   дың  ар   қасын-

да  білім  беруді  басқаруда  демокра тия       лық 

сипат  тар  ор ны ға  түсті,  білім  мекемелері нің 

өкілеттілік   тері  кеңей ді,  мемлекет  тік  жал пы 

орта  жəне  бас тапқы  кəсіп тік  білім нің  тегін 

жүр гізілуі кепіл  ден діріл ді, білім беру дің үш -

тұғырлылы  ғы жүзеге асырылуда. ҚР азамат-

тары  мен  қатар,  басқа  мемлекет тер   де  тұра-

тын  қан дастарымыз    дың  тарихи  от ан ын   да 

білім алуына мүмкін шілік ашыл ды, елі міз ге 

аса  қажетті  маман дық тар  ға  мем лекет  тара-

пы нан білім грант тары ның желісі ұйым дас-

ты ры лып жыл сайын ұлғайтылуда.

Еліміз дің  эко номика сымен  қатар  қазір гі 

таң да білім беру саласы айтарлықтай үлкен 

өз геріс  тер  ге ұшырап, биік белес терді алып, 

ал  ға қарай тез қар қынмен ұм тылуда. Елбасы 

адами  капитал ды  дамыту  дың  қажеттілігі 

мен маңызды лы ғын Қазақстан  ның ал ға шқы 

тəуел сіз  дік  жыл дарында-ақ  түсі ніп,  білім 

беру  жүйесін  реформалау ды  бастау ға  жəне 

жүргізу ге  жан-жақты  қолдау  көрсетіп,  нə-

ти  жесінде  білім  беруді  қарқын ды  дамыту 

мен жаңғыртуға мүмкіндік берді. Қазақстан 

Прези  денті нің Назарбаев Университеті сту-

дент тері  алдын да  «Қазақстан  білім  қоғамы 

жолында»  атты  баян дамасын да, «Біз  «білім 

–  ғылым – инновация лар»  үш тігі  билеген 

пос тиндустрия  лық  əлем ге  қарай  жыл жып 

келе міз» - деп  атап  өт кен  болатын.  Бұл 

кезең де еліміз дегі білім беру жүйесі нің Ұлт-

тық стандарт тары қалыпта сып даму үстінде 

бола тын.  Елбасы   ның  бұн дай  көрегендігі-

нің ар қасында, біраз жыл дар ішін де əлем дік 

білім  беру  жүйесі  жаңа  стандарттар ға  өтіп 

еліміз дегі  білім  беру  жүйесі  тың  серпіліс 

алды.

Ел  басының  бастамасы мен 2005 жыл-

дан бастап еліміз де білім беруін дамыту дың 

2005 – 2010 жылдарға арналған мемлекет т ік 

бағ дарла ма сы,  Қазақстан  Республикасын-

да  техни калық  жəне  кəсіп  тік  білім  беру ді 

да мыту дың 2008 – 2012 жылдарға  арнал-

ған  мемлекет  тік  бағдарла масы, 2007 - 2011 

жыл дарға  арналған  «Қазақстан  балалары» 

бағ дарла масы,  Балалар  ды  мектеп ке  дейін-

гі  тəрбие  мен  жəне  оқыту  мен  қамтама сыз 

ету жөніндегі 2010 – 2014 жылдар ға ар нал -

ған «Балапан» бағдарламасы, еліміз дің 2020 

жылға дейінгі стратегия лық даму жос парын 

іске асыру мақсатын да Қазақстан Республи-

ка сы Президенті н ің Жарлығы мен Қазақстан 

Республикасында  білім  беру ді  дамытудың 

2011-2020  жыл дар ға  арнал ған  мемлекеттік 

бағдарлама сы бекітілді [2].

Дарынды  жас  қазақстандықтар  ға  əлем-

нің  үздік  универ ситеттерін  де  білім  алу ға 

мүм кін дік  бере тін  Қазақстан  Республика-

сы  Президенті  нің  «Болашақ»  халықара лық 

стипендия сын  іске  асыру  еліміз  дегі  ада ми 

капитал  дың  дамуына  қосыл ған  елеу лі  үлес 

болды. «Болашақ»  халықара лық  сти пен-

дия сы  Елбасы  Нұрсұлтан  Назарбаев  тың 

Жарлығы  мен 1993 жылы 5 қараша да  қа-

бы лдан ды. 1994 жылдан  берi  жылма-жыл 

қазақстан  дық  жастар  шетел  дiң  алдың ғы 

қатарлы  оқу  ор даларына  жiберiл iп  келе-

дi.  Президент  тiң  бас тамасы мен  ашыл ған-

дық  тан,  қалың  жұр т шы  лық  пен  қоғам-

да  бұл  бағдар лама  түлек терiне  қараты ла 

«Президенттiң  балапан дары»  деген  бей-

рес ми  атау  қалыптас ты.  Ал  Елбасы ның 

өзi «болашақтықтар   мен»  бiр  кездесуiн де 

олар  ды  «менiң  дос тарым»  деп  те  атады. 

«Бо лашақ»  стипендиясы ның  мемлекет  тiк 

маңызы осы екi жайт тан-ақ байқалса керек.

Мемлекет  басшы сы  ның  бас тамалары-

ның  ар қасын да  еліміз  дің  білім  беру  саласы 

тұрақ  ты  даму  үстінде.  Білім  беру  процесін 

ресурс  тық  қамтама  сыз  ету  үшін  жағдай лар 

жасалды.  Білім  дамуы  ин дексінің, TIMSS 

(Trends in Mathematics and Science Study) 

салыстырмалы  зерттеулері нің  көрсеткіш-

тері,  құқық тық  жəне  ақпараттық  қамтама-

сыз  ету – осын ың  дəлелі. 2010 жылғы 11 

нау рыз  дан  бастап  Қазақстан  еуропа лық 

бі лім  беру  кеңістігінің  (Болон  процесі)  то-

лық  қан ды  мүшесі  болған  алғашқы  орта-

азия  лық  мемлекет  бола  отырып,  Болон  де-

к ларациясы на ресми түрде оның 47-ші мү-

41

ҰЛТТЫҚ ТАҒЫЛЫМ

ше  сі болды. Бұл қазақстан дық жоғары білім 

бе ру  реформасына  берілген  жоғары  баға. 

Бо лон процесіне қатысу шетелдерде ак а де-

ми я  лық  дəреже нің  салыс тырмалылы ғын, 

сту дент тер  мен  оқытушылар дың  білікті лік 

дең гейлерінің, еуропалық өңірлер де жоғары 

бі лім  туралы  қазақстан дық  дипломдар  дың 

та нылу ын  жəне  біздің  түлек теріміз дің  кез-

кел ген  елде  жұмыс қа  орналасу  құқы ғын 

қамтамасыз етеді [3].

2011 жылы білім беру сала сын мемлекет-

тік  бюджет  ар қылы  қар жылан дыру 203 

млрд-қа өсті, осылайша 1 трлн. тең гені не-

ме   се, ЖІӨ 3,8 пайы зын құрады. Мемлекет -

тік бағдарламаны жү зеге асыруда да біршама 

іс-шара лар  жүзеге  ас  ы рылды. «Ғылым  ту-

ра лы», «Назарбаев  Қоры,  Назарбаев  Унив-

ер  ситеті,  Назарбаев  Зия тке р лік  мектеп-

те  рі  нің  мəртебесі»  туралы  Заң  қабылдан-

ды.  Сондай-ақ, «Білім  туралы»  Заң  ға  да 

түбегейлі  өзгерістер  енгізілді.  Білім  бе ру 

са  ла сын  дамыту дағы  басты  бағыт тар  дың 

бірі – Ел басы ның  тап  сырмасы  мен  бар  лық 

білім  беру  деңгейлерін де  са па ны  бақылау-

дың бірыңғай вертик алі құрыл ды. 

2020  жылға  қарай  бар  лық  ба лалар  мек  -

теп  жа сына  дейінгі  оқыту мен  қа м тылуға 

тиіс.  Бұл  үшін  «Балапан»  ар найы  бағ-

дарлама сы  əзір   ле нуде. 2020 жылға  қарай 

ор та білім беру де 12 жыл дық оқыту моделі -

нің  та бысты  жұ мыс  істеуі  үшін  Үкімет 

бар  лық  қажетті  шар а  л ар ды  қабылдайтын 

болады.  Кəс іп тік  жəне  тех    ни калық  білім 

беру кəсіби стан дарттар  ға не  гіз  деліп, қатаң 

түр де  эко номикалық  қа жет тіліктері мен  өз-

ара  байланыстырыл  ды.  Жол дауда  сондай-

ақ,  жо ғары  білім  са пасы ның  халықар а лық 

талап тар ға  жауап  беру ге  тиіс  екені,  бұл 

үшін жоғары оқу орын да ры əл ем нің жетек-

ші  университет тері нің  рейтингісіне  енуге 

ұмт ылуы  міндетті  екені  ат  ап  көрсетілген. 

Бо ла шақ та  қазақстандық  адам  капитал ы-

ның  бəсекеге  қабілет тілі гін  арт тыру  үшін 

белсенді  инновация лар  тар ту  жос пары-

ның маңызы да ерекше. Адам ре сурстары-

ның  білім сіз  болуы  келе шек тің  тиім  сіз 

болатынын ай қын көрсетіп отыр.

Сондай-ақ  бұл  салада  ел   басы  ның  ба с та-

ма  сымен  ашыл мағаны на  қарамас тан,  кейін 

Қазақстан  Республикасы  ның  Үкіметі  жəне 

бар  ша  қазақстан дықтар   дың  назарын  өзі не 

ау  дар ған  инновация  лық  оқу  бағ дарламасы 

ретін де  еліміз  ге 2011 жылы  кел ген UCMAS 

(Universal Concept of Mental Arithmetic Sys-

tem) халық ара лық ой  ша есеп бағ дарла масын 

атау ға  болады. UCMAS бағ дарла ма сы  ой-

ша есеп теу жүйе сі не негіз дел ген,  4 жəне 14 

жас  ар  а лығын  дағы  ба лалар  дың  зият кер лік 

қабілеттерін  дамытуға  бағытталған  біре гей 

ин  новация   лық  оқыту  бағдарламасы  болып 

табылады.  Атал ған  бағдар лама  елі міз дің 

білім  беру  сапа сын  жаңа  деңгейге  көт ере 

отырып, ел ер теңі болатын зият кер ұр пақ ты 

өсіру ге елеу лі үлес қосатыны сөзсіз. Қазіргі 

таңда  Білім  жəне  ғылым  министр ліг інің 

тарапы  нан  бұл  бағдар лама ға  айтар лық тай 

қызығушы лық туындап отыр. Бұл иннова ци-

ялық бағдарла ма «Назарбаев зияткер лік мек-

тептері нің»  бағ д арламасына  енгі зіл се,  да р-

ын ды, зия ткер жаңа ұрпақ Қазақстан ды жо-

ға ры деңгей ге жеткізетініне кəміл сенемін.

Сонымен  бірге  тиімді  адами  капитал ды 

құру,  ин новация  л  ық  жо балар ды  іс ке  асыру 

үшін  жоғ ары  білік ті  кадр ларды  тəрбие леу 

жə не  жаңа  технологияларды  құруға  ерекше 

на зар аударылды. Яғни республика ның 2020 

жыл ға дейінгі ұзақ мерзім ді дамуы  ның негіз-

гі  ба сым дық тары ның  бірі – Қазақстан ның 

ад ами  ресурс тарын  дамыту ды  іс ке  асыру ға 

ба ғыт тал  ған,  замана уи  білім  алған,  сауат ты 

ше шім дер ді  қабылдай  алатын  жəне  оны  ор-

ын дау ға  қабілетті  мамандар ды  даярлау  жө-

нін дегі Мемлекет басшы сы алға қойған мін-

дет терді шешу толығы мен ұлттық білім беру 

жү й е   сін жетілдіру ге байланысты.

Жоғары  білім  жүйесін дегі  қабылданып 

жатқан  ре формалар ға  назар  аударалық.  Жо-

ғары  жəне  жоғары  оқу  ор нынан  кейін гі 

білім беру дің мазмұны мен сапа с ын ар т ты ру 

жұмы стары жүргізілу  де. 2011 жылы шетел дік 

ғалым дар мен оқ ыту шылар    ды тарту жос па ры 

бек ітіл  ді - 27 жоғары  оқу  орын дарына 1493 

адам. 2011 жыл  дың 1 желтоқ  саны жағ  дайын-

да 1100 адам кел  ді [3]. 

42

ҰЛТТЫҚ ТƏРБИЕ

Қазіргі уақытта жоғары оқу орындары  ның 

28% еуропа лық несие лерді ау дару жүйе сі  нің 

түрі  бойын ша  несиелер ді  қай та  есепт еу  дің 

қазақ стандық мо делі ен гізілді.Үдемелі ин ду -

с  триал дық-ин новация  лық  даму  бағ дарла ма-

сы  (ҮИИД)  үшін  кадр  лар ды  даярлау  мақ са-

тын да 37 база  лық  жоғары  оқу  орын дары  ірі 

ком паниялар мен өн діріс  тік тəжірибе ба за с  ын 

қалыптастыруға шарт тар жасасты. 

Жоғары  оқу  орындары ның  академиялық 

бо с тандығы ның  кеңейтілуін  қара стыра тын 

жоғары  жəне  жоғары  оқу  ор ны нан  ке йін гі 

білім  берудің  МЖБС  негізгі  ереже ле рі  əзір-

ленді: бак ала вриатта 55%-ға дейін, магис тра-

тура да 70%-ға дейін, докторан турада 90%-ға 

дейін [3].

Жоғары  оқу  ор ындары ның  оқулықтарын 

əзірлеу  жəне  басып  шығ аруды  мемлекетт ік 

қолдау жүйесі іске қосылды, бірінші кезекте 

мем лекет  тік тілде. Елбасы ның бастамасымен 

ел  тари хын да  алғаш  рет  жоғары  оқу  орын-

да  ры үшін база лық оқулықтарды басып шы-

ға ру ға  мемлекеттік  қар жыландыру  ға  рес-

пу б ли калық  бюд жеттен  қаражат та  бөліне 

бастады.

Жоғары жəне жоғары оқу орны нан кейінг і 

бі лім  нің  сапасын  арттыру  жəне  бəсе ке лес 

ор таны  қалыптастыру  мақсатында  жо ғары 

оқу  орын дары  жіктеуінің  жаңа  жүйесі  іске 

қо сыл ды.  Жоғары  оқу  орын дары ның  алты 

са н аты белгіленді: ұлт тық зер ттеу универ си-

теттері, ұлттық жоғары оқу орындары, зерт-

теу университет тері, академиялар мен инсти-

туттар. Əр санат бойынша əлемдік тəжір и бе-

ні ескере отырып, қазақстан дық жоғары оқу 

орындарының жүйе сін оңтайландыруға мүм-

кінд ік бере тін жаңа талаптар əзір ленді.

Зерттеу университет терін құру – бұл білім 

мен  ғылым ды  біріктіру ге  мүмкінд ік  бере-

тін жал  пы əлем дік үрдіс екен дігін атап өтк ен 

жөн. Сол үшін «Ғылым туралы» ҚР Заңы на 

сəйкес  инноваци ялық  қызметке  бағытталған 

зерттеу университеттері мен жоғары оқу ор-

ын дарын  құру  тетігі  əзірленді. 2012 жылы 

Жо   ғары  ғылыми-техни калық  комиссияның 

ше ші  м і мен  инноваци ялық  нəтижеге  бағыт-

тал ған  универ ситеттік  ғылым ды  мақ сат-

ты  дамытудың  ғылыми  бағдарламасы  іске 

асырылды.

Əлемдік  деңгейдегі  жоғары  мəртебелі 

зер ттеу  университеті  болып  табылатын 

«Назарбаев  Университеті»  белсенді  қызмет 

етуде.  Университет  жанында  бүгінде  қоғам 

мен  эко номикаға  инновация  енгізіп  жатқан 

ғы лыми  зертханалар  мен  орталықтар 

құрылды.

Студенттер дің академия лық ұтқырлығын 

ар т тыру бойын ша жұмыстар жүргізіліп жа-

тыр.  Еліміз дің  жетекші  жоғары  оқу  орын-

да р ы ның 300 магистранты  бір  семес тр 

жəне оқу жылына Еуропа, Оңтүстік Шығыс 

Азия  жəне  ТМД  униве рситет тері не  бару ға 

мүмкіндік алды.

2011  жылы 10 қазақстан дық  жоғары  оқу 

орыны  халықара лық  аккредитациялаудан 

өтті, бұл осы оқу орындары түлектерінің ди-

п лом  дар ын  шетел де  танымдылығына  мүм-

кін дік береді. Осы жұмыстың жалғасы ре с-

публи калық а ккредитация лық кеңес тің жəне 

Ак кредита ция  органдар  ы ның  ұлтт ық  тізі-

лім і   н ің құры луы болады.

Білім  беруді  жаңғырту  дың  мемлекет тік 

стратегиясы ның  жалпы  логикасы  Жо лдау 

мен Қазақстан Республик асын да білім беруді 

дамытудың 2011-2020 жылдарға  арналған 

мемлекет тік  бағдарламасы ның  негізгі  ере-

же лерін біріктіре ді. Прези дент білім берудің 

қолжетім ді  болуына,  түлек тер дің  білік ті-

лігі не  тəуелсіз  баға  беретін  жүйе  құру,  бі-

лім  берудің  тəрбиелік  жағын  күшейтуге 

на зар  аударады.  Президенттің  ойын ша, 

Қазақстанның  этносаралық  келісімді,  діни 

то ле р анттылықты,  көптілділік ті  сақтаудағы 

біре гей тəжірибесі білім берудің барлық дең-

гейлерін де  енгізіліп,  оқытылуы  қажет.  Бұл 

озық  білімді,  адамгершілік  қасиеті  жо ғары, 

озық ойлы қазақстандықтар дың жа ңа буы н-

ын қалып тастыру дың не гізіне айналады.

Бүгінде Назарбаев университе ті жетістік-

пен  жұмыс  іс теп  жат  қан  елімізд ің  алд ың ғы 

қа тар лы  оқу  ордасына  айналды.  Назарбаев 

уни вер  ситеті нің тəжірибесін басқа да жо ға-

ры  оқу  орындарына  насихат тау,  оқу  проце-

сін  ин дус трия лық-инновацияға  сай  өткізуді 

43

ҰЛТТЫҚ ТАҒЫЛЫМ

көр се тіп  отыр.  Университет  тəжірибесі  нен 

ал ары мыз көп деп санаймын.

«Назарбаев  Униве рситет ін де»  пай да ла-

ны л атын қазір гі заманғы оқыту əдіс теме ле-

рін Қазақстан дағы жоғары оқу орын да ры  на 

енгізу білім алу шылардың даярлау са па  с ын 

ерекше арттырады. Педагогика лық кадр лар-

дың са па сы маңыз ды роль атқарады, осыған 

бай ланыс  ты  ағымдағы  жылда  сапаны  ба ға-

лау тəуелсіздік жүйелерін құру заманға сай 

жəне  өзекті  болып  табылады.  Осы  жыл дан 

бастап Назарбаев Университеті н ің баз асын-

да  ин теллектуал дық-иннова ция  лық  клас -

тер лер  қалыптаса  бастады.  Ғы лым,  бизнес 

пен  мемлекет тің  Назарбаев  Уни вер  ситеті 

төңірегіндегі  кластерде  бірігуі  техно логия-

лар  ды,  инновациялар  мен  жаңа  білімдерді 

транс ферттеу мен жасауға ықпал ететін ұлт-

тық ғылыми-инновация  лық жүйе құруға не-

гіз болады. 

Ел басы  «Əл еу  меттік-эко  номи ка  лық  жа-

ң   ғыр ту – Қазақстан  дамуы ның  бас  ты  ба-

ғы ты»  халық қа  Жолдауын  да  Қазақстан 

Рес публикасын да  біліктілікті  бекіту дің  тə-

уел   сіз  жүйе сін,  кəсіби  кадр  лар  ды  же тіл ді-

ру мен қайта даяр лаудың икем ді тетігін құ-

ру қажет екендігін атап өтті. Бұл, сөз жоқ, 

мекемелеріміз ге  жоғары  оқу  орынд  ары нан 

келетін  жас  мамандар    дың  дайын д ық  сапа-

сын  күрт  арттыруға  ықпал  ететіні  сөзсіз. 

Бұн дай  тұңғыш  орта лық  С.Аманжолов 

атын  дағы  Шығыс  Қазақстан  мемлекет -

тік 

уни вер ситетінің 

базасын да 2012 

жылдың 28 мау сым ында  іске  қосылды. 

Біліктілікті  бекіту  ор та лы ғы  педагогика-

лық  қызметкерлер дің  кəсіби  біліктілігін 

бағалаудың  тəуелсіз  жүйе сін  құ ру  жəне 

олар дың  кəсіби  құз ыретін  қалып тас тыру 

мақсатымен  құрылды.  Орта лық  құры л-

ымында  психофизиологиялық, IТ-learning, 

«Damu»  тестілеу  орталығы,  Рено ме-

технологиялар зертханалары жұмыс істейді, 

олардың құрамында əртүрлі бағытта қызмет 

ететін 8 сектор құрылған.

Кез келген ел эко номикасы ның қарқынды 

дамуын  қамтама сыз  ететін  жоғары  бі лік ті 

жұмысшы кадр лар мен орта буын ма ман  дар-

ын даярлау – негізгі басымды бағыт

 

тар  дың 

бірі болып саналады. Содан да бол са керек, 

ЮНЕСКО техника лық жəне кə сі птік білімге 

баса назар аудар са, БҰҰ Декларациясы оны 

мыңжыл дық  даму  мақсатына  жатқызды. 

Бəсекеге қабілетті елу елдің қатарына кіруді 

ал ға  қойған  Қазақстан  да  осы  бағытта  елі-

міз де 2008-2012 жылдарға  арналған  тех-

ни калық  жəне  кəсіптік  білім  беруді  да мы-

ту дың  мемлекеттік  бағдарламасын  қа был-

дап,  негізгі  міндеттерді  айқында ды.  Ел ба-

сы  Қазақстан  халқына  жыл  сайынғы  Жол-

дауларында кəсіп тік жəне техникалық білім 

беру    дің  маңыздылығына  ерекше  мəн  беріп, 

оған жаңаша көзқарас қажетті гін баса айтып 

жүр.  Президент  Үкіметке  осы  мəселеге  қа

-

тыс ты  мемлекеттік  бағдарлама  əзірлеу ді 

тапсырды. «Атамекен  Одағы»  Ұлттық  эко-

но микалық палатасы, мемлекет тік орган дар 

мен холдинг тер өкіл дері, дүниежүзілік банк 

сарапшы лары, жұмыс берушілер мен ға лым-

дар дан тұратын жұмысшы тобы осы бағ дар-

ла маны əзірледі [3]. 

Техникалық  жəне  кəсіп тік  білім  беру дің 

тиімділігі  жоғары  ұлттық  жүйесін  қалып-

тас тыру – ел  экономика сының  қарқынды 

да

 

муы ның  негізгі  факторы,  жастар дың  жұ-

мы с пен  қамтылуына  жағдай  жасау  ар қы лы 

Қазақстан  қоғамының  əлеуметтік  тұ рақ-

тылығын сақтау болып табылады. Отан дық 

экономика ның жоғары технология лық сала-

ла  ры  мамандандырылған  еңбек  ресурсын 

жəне  дамыған  ғылыми-техника лық  базаны 

қажет етеді. 

Сайып  келген де  Қазақстан  Республика-

сы  ның  тұңғыш  Президенті – Ұлт  көш бас-

шы  сы  еліміздегі  оқу-ағарту  саласы ның  ха-

лық аралық стандарттар ға сай болып, ба тыс 

елдеріндегі  білім  беру  саласын дағы  ре ф ор-

малары  ның ең тиімді жəне оңтай лы тəжіри-

бе лер ін  қолдана  келе,  қазақстан  дық  білім 

беру дің үл гі сін жасауда үлесі орасан екеніне 

ешкімнің  күмəні  жоқ.  Өзінің  президент тік 

лауазымында  отырған  уақыты  аралығында 

елбасы халық тың сауаттылығына жəне олар-

дың сапалы білім алуына өте көп көңіл бөліп 

келеді, жеткен жетістіктері де айтарлықтай. 

44

ҰЛТТЫҚ ТƏРБИЕ

Оған дəлел ретінде бір ғаана мысал ретінде 

айтар  болсақ,  Қазақстан  Республикасы ның 

соңғы үш жыл бойына ЮНЕСКО-ның Білім 

беруді дамыту индексі бойынша əлемнің 129 

елі ішін  де көш басшылардың төрттігінде тұр 

[4].  Бұл  да  ауызды  толтырып  айтарлықтай 

көр  сет кіш.  Елімізде  қабылданып  жатқан 

ба р  лық  заңдар,  бағдарламалар  мен  ре фор -

малардың  бастамасы  елбасының  бас та мас-

сымен өмірге келіп өз орынын алуда. Бо ла-

шақ та  білім  беру  саласында  қазіргі  уа қыт-

тағы  кемшіліктердің  алдын  алып,  одан  əрі 

же тіл діріліп,  əлемдегі  үздік  білім  жүйесіне 

айна латына кəміл сенеміз. 

жүктеу/скачать 2,29 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: