Натуралды шаруашылық-бұл Алғашқы қауымдық кезеңде пайда болды Игіліктер өндірісінде өзіндік еңбек қолданылады Өз қажеттіліктерін қамтамасыз ету мақсатында өнім өндірісі Тауарлы шаруашылық



бет3/3
Дата02.03.2022
өлшемі314 Kb.
#26803
1   2   3

Нарық

  • СУБЪЕКТ ОБЪЕКТ
  • үй шаруашылығы - тауарлар
  • фирмалар - қызметтер
  • мемлекет - өндіріс факторлары
  • - ақша
  • - кұнды қағаздар
  • - ….

Нарықтың бөлек элементтерінің ішкі құрылысы

  • НАРЫҚ ҚҰРЫЛЫМЫ
  • сату түріне байланысты
  • экономикалық міндеттеріне байланысты
  • бәсекенің шектелу дәрежесіне байланысты
  • саласы бойынша
  • географиялық орналасуына байланысты

САТУ ТҮРІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ  

  • - КӨТЕРМЕ САУДА НАРЫҒЫ
  • - БӨЛШЕК САУДА НАРЫҒЫ

ЭКОНОМИКАЛЫҚ МІНДЕТТЕРІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ  

  • - тауарлар мен қызметтер нарығы
  • - өндіріс құралдары нарығы
  • - еңбек нарығы
  • - инвестициялар
  • - құнды қағаздар
  • - қаржы нарығы  

ГЕОГРАФИЯЛЫҚ ОРНАЛАСУЫНА БАЙЛАНЫСТЫ  

  • - ЖЕРГІЛІКТІ НАРЫҚ
  • - АЙМАҚТЫҚ НАРЫҚ
  • - ҰЛТТЫҚ НАРЫҚ
  • - ӘЛЕМДІК НАРЫҚ  

БӘСЕКЕНІҢ ШЕКТЕЛУ ДӘРЕЖЕСІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ  

САЛАСЫ БОЙЫНША  

  • - АВТОМОБИЛЬ НАРЫҒ - БИДАЙ НАРЫҒЫ
  • - МҰНАЙ НАРЫҒЫ
  • - .....

  • Нарық қатынастарының сәтті жұмыс істеуін қамтамасыз ететін коммерциялық және мемлекеттік мекемелердің жиынтығы
  • НАРЫҚ ИНФРАҚҰРЫЛЫМЫ
  • ТАУАР ҚАРЖЫ ЕҢБЕК
  • нарығы нарығы нарығы

  • ТАУАР НАРЫҒЫНЫҢ ИНФРАҚҰРЫЛЫМЫ
  • - делдал фирмалар
  • - жәрмеңкелер, аукциондар
  • - көтерме сауда кәсіпорындары
  • - бөлшек сауда кәсіпорындары
  •  
  • ҚАРЖЫ НАРЫҒЫНЫҢ ИНФРАҚҰРЫЛЫМЫ
  • - валюта және қор биржалары
  • - банктер
  • - сақтандыру компаниялары
  •  
  • ЕҢБЕК НАРЫҒЫНЫҢ ИНФРАҚҰРЫЛЫ
  • - еңбек биржасын
  • - еңбекпен қамту қызметі
  • - кадрларды даярлау

ЖАРНАМА (лат.- «айқайлаймын») - бұл сұранысты көбейту мақсатымен тауарлар туралы мәліметтерді тарату. АҚПАРАТ (лат.- «мәлімдеу») - бұл нарық жағдайын болжамдау және талдау жасауға қолданылатын мәліметтер. АУДИТ КОМПАНИЯЛАРЫ (ағылш.- «ревизор») - бұл фирманың қаржы - шаруашылық қызметінің кешенді ревизиясын жүзеге асыратын ұйымдар.

САУДА - бұл адамдардың тауар айырбасын және сату - сатып алу актін жүзеге асырумен байланысты қызметі.

  • Сауданы ұйымдастыру әдістері:
  • - нақты ақшаға сату
  • - тауарларды несиеге сату
  • - тауарларды сатып алушының мүлкін кепілге алу арқылы сату
  • - бартер

Сатудың көлеміне байланысты көтерме сауда бөлшек сауда

  • КОММЕРЦИЯ – бұл
  • сатушы үшін тиімді тауар сату есебінен табыс алуға бағытталған сауда әрекеті

САУДА дүкен аукцион жәрмеңке

  • ДҮКЕН (фран. - қойма, амбар) - бұл сатып алушылар арасындағы бәсеке жағдайында тауарларды сату.
  • АУКЦИОН (лат.- жұрт алдындағы сауда)- бұл сатып алушылар арасындағы бәсеке жағдайында тауарларды сату.
  • ЖӘРМЕҢКЕ (нем. - жыл сайынғы нарық) - бұл нақты жерде және белгіленген уақытта жүзеге асатын уақытылы, кезең сайын ұйымдастырылатын нарық

  • НАРЫҚТЫҢ ЭЛЕМЕНТТЕРІ
  • ТҰТЫНУШЫЛАР мен ӨНДІРУШІЛЕР
  • СҰРАНЫС пен ҰСЫНЫС
  • БӘСЕКЕ
  • БАҒА

латын тілінен аударғанда "СОҒЫСЫП- ҚАЛУ" деген сөз БӘСЕКЕ

  • БАҒАЛЫ БӘСЕКЕ БАҒАЛЫ ЕМЕС БӘСЕКЕ
  • өндіруші өнімнің бағасың өндіруші өнімнің сапасың,
  • арзандатады дизайның өзгетеді

БӘСЕКЕ нарығының ерекшеліктері:

  • - Тұтынушылар мен өндірушілердің саны көп
  • - Бағаға бақылау болмайды
  • - Салаға кіру мен шығу оңай

МОНОПОЛИСТІК БӘСЕКЕ нарығының негізгі ерекшелігі

  • - Фирмалардың салыстырмалы көп саны
  • - Өнімдер бір-бірінен ерекшеленеді
  • - Бағалы және бағалы емес бәсеке жүргізіледі;
  • - Салаға кіру салыстырмалы оңай, бірақ белгілі бір шектеулер пайда болады. Олар: патент, лицензия, сауда маркасы т.б.

ТАЗА МОНОПОЛИЯ нарығының негізгі ерекшеліктері

  • Белгілі бір өнімнің бір ғана өндірушісі және сатушысы болады
  • Бұл өнімді ауыстыратын басқа өнімдер жоқ
  • Монополист бағаны толық бақылайды

ОЛИГОПОЛИСТІК НАРЫҚтың негізгі ерекшелігі

  • - бірнеше фирмалардың маңызда үлесі бар
  • - фирмалар бір-біріне тәуелді болады
  • - салаға кіру үшін бірден ірі фирма болу керек


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет