«Наука и образование в современных реалиях»
ЖОҒАРЫ ДӘРЕЖЕДЕГІ ГАНДБОЛШЫЛАРДЫҢ
жүктеу/скачать 2,78 Mb. Pdf көрінісі
|
6-.-
| ЖОҒАРЫ ДӘРЕЖЕДЕГІ ГАНДБОЛШЫЛАРДЫҢ
ТЕХНИКАЛЫҚ ТАКТИКАЛЫҚ ДАЙЫНДЫҒЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ магистр, аға оқытушы Беков А.А. студент Паң С.Ж. Шымкент университеті, Шымкент қаласы Аннотация В данной научной статье описывается особенности технико- тактической подготовки гандболистов высокого ранга Спортшыны даярлау барысында ойынды жарыс деңгейінде жҥргізуге қажетті дағды, білік пен білік қалыптасып, жетілдіріледі. Жаттықтырудың мақсаты - дене дамуы жақсы, денсаулығы мықты, қоғамның белсенді мҥшесі, Отанды қорғау мен жоғары ӛндірістік еңбекке қабілетті, жоғары спорт нәтижелерін кӛрсетуге дайын азамат тәрбиелеу. Гандболшының спорт жаттықтыруы барысында тҥрлі міндеттер атқарылады және олардың барлығы бір-бірімен тығыз байланысты: - жоғары ерік және рухани сапаларын тәрбиелеу; - арнайы сапаларды жан-жақты дамытып, тәрбиелеу; - ағзаның қызмет мҥмкіндіктерін арттыру; 97 - заманауй әдістерді, икемді тәсілді және ойын стратегиясын меңгеру; - дайындық жҥйесін ғылыми негізде басқаруға арналған білімді игеру. Спорт жаттықтыруының барлық қҧралдары жарыстық және дайындық болып бӛлінеді. Шыдамдылық – бҧл бҧлшық ет қызметінің процесінде дене шаршауына қарсы тҧра білу қабілеті. Шыдамдылықтың ӛлшемі ретінде бҧлшық ет қызметінің нақты сипатта және интенсивтілікте орындалуына кеткен уақыт алынады. Мәселен, дене жаттығуларының циклдік тҥрлерінде (жҥру, жҥгіру, жҥзу және т.б.) берілген қашықтықты минималь уақыт аралығында жҥріп ӛту. Ойын тҥрлері қызметінде және жекпе-жектерде қозғалыс қызметінің берілген деңгейдегі тиімділігі жҥзеге асырылатын уақытты есептейді. Қимылды дәл орындаумен байланыстырылған кҥрделі ҥйлесімділіктегі қызмет тҥрлерінде (спорттық гимнастика, конькимен тҥрлі фигура жасап тебуде және т.б.) шыдамдылық кӛрсеткіші әрекетті техникалық жағынан тҧрақты тҥрде дҧрыс орындау болып табылады. Шыдамдылықтың жалпы және арнайы тҥрлері бар. Жалпы шыдамдылық - бҧл бҧлшық ет жҥйесінің ғаламат қызметінде қалыпты интенсивтілікпен жҧмысты ҧзақ уақыт бойы орындау қабілеттілігі. Оны басқаша аэробты шыдамдылық деп те атайды. Адам, егер ҧзақ уақыт жҥгіруді қалыпты темпте орындай алатын болса, ӛзге жҧмыстарды да (жҥзу, велосипедпен жҥру және т.б.) осы темпте орындай алады. Жалпы шыдамдылықтың негізгі компоненттері аэробты жҥйенің қуатпен қамтамасыз ету мҥмкіндігі, қызметтік және биомеханикалық ҥнемдеу. Жалпы шыдамдылық ӛмір сҥруді оптималдауда маыңзды орын алады, дене денсаулығында маңызды компонент болып табылады және ӛз кезегінде арнайы шыдамдылықты дамытуға алғы шарт болып табылады. Арнайы шыдамдылық – бҧл нақты қозғалыс қызметіне қарағандағы шыдамдылық. Арнайы шыдамдылық қозғалыс міндеті кӛмегімен шешілетін қозғалыс әрекеттерінің белгілері бойынша (мәселен, секіру шыдамдылығы); қозғалыс мәселесінің шешіоу шарттарындағы қозғалыс қызметінің белгілері бойынша (мәселен, ойын шыдамдылығы); ӛзге дене сапаларымен (қабілеттерімен) әрекеттесудегі қозғалыс мәселесін жетістікпен шешуге қажеттілік белгілері бойынша (мәселен, кҥштік шыдамдылық, жылдамдық шыдамдылығы, ҥйлестік шыдамдылығы және т.б.) жіктелінеді. Арнайы шыдамдылық нерв-бҧлшық ет аппараттарының мҥмкіндігіне, ішкі бҧлшық ет қуат кӛзі ресурстарын жылдам тҥгесуге, қозғалыс әрекеттерін меңгеру техникасы мен ӛзге де қозғалыс қабілеттерінің даму деңгейіне тәуелді болады. Шыдамдылықтың әр тҥрі бір-біріне тәуелсіз немесе бір-біріне тәуелділігі шамалы ғана болады. Мәселен, жоғары кҥштік шыдамдылықты меңгеруі мҥмкін, бірақ жылдамдық шыдамдылығы жеткіліксіз немесе ҥйлесімділік шыдамдылығы тӛмен болуы мҥмкін. |