байланыс беру. Яғни, қалыптастырушы бағалау – көптеген өзара
байланыстағы элементтер арқылы оқу мен бағалауды кіріктіруге
мүмкіндік беретін мұғалімнің тәжірибесі.
Оқу бағдарламасындағы бөлімнің әрқайсысындағы оқу мақсаттары,
күтілетін нәтижелері қалыптастырушы бағалаудың тәжірибелік мазмұнын
анықтайды. Сонымен бірге қалыптастырушы бағалау үдерісі
стандартталмайды, яғни әр мұғалім өз бетінше қалыптастырушы
бағалауды өз тәжірибесі арқылы анықтай алады, оның нәтижесіне
қатысты жауапкершілікті өз мойнына алады. Мұғалімнің іс-әрекетіндегі
қалыптастырушы бағалау үдерісі келесі кезеңдерді жүзеге асыруды
талап етеді:
•
қалыптастырушы бағалауды ұйымдастыру және жоспарлау;
•
қалыптастырушы бағалау әдістерін таңдау;
•
кері байланыс беру;
•
қалыптастырушы бағалау нәтижелерін талдау.
4.1.1
Қалыптастырушы бағалауды жоспарлау және ұйымдастыру
Қалыптастырушы
бағалау
үдерісін
білім
алушылардың
қажеттіліктеріне сәйкес және тиімді жоспарлау үшін мұғалімге оның
формасын, мазмұнын, жиілігін, сондай-ақ құралдарын өз бетінше
анықтау мүмкіндігі беріледі.
Мұғалім оқу үдерісіне және қалыптастырушы бағалауға оқу
бағдарламасына сәйкес барлық оқу мақсаттарын енгізуі қажет. Сол үшін
мұғалімге көмек ретінде оқу мақсаттары бойынша бағалау критерийлері,
дескрипторлары бар тапсырмалар үлгілері берілген қалыптастырушы
бағалауға
арналған
тапсырмалар
жинағы
дайындалды.
Қалыптастырушы бағалаудың жинақтары сабақты жоспарлау кезінде
тапсырмаларды іріктеу үшін дереккөздері ретінде қолданылады және
басып шығару талап етілмейді. Қалыптастырушы бағалаудың
тапсырмаларын өз бетінше құрастыру үшін мұғалімге:
•
оқу бағдарламасымен, оқу жоспарымен танысу, оқу мақсаттарына
талдау жасау;
•
оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары негізінде бағалау
критерийлерін құрастыру;
•
тапсырма құрастыру кезінде саралау (дифференциялау) тәсілін
қамтамасыз ету үшін бағалау критерийлерін (3-қосымша) ойлау
дағдыларының деңгейлеріне бөлу;
•
бағалау критерийлері мен ойлау дағдылары деңгейлеріне сәйкес
тапсырмалар құрастыру;
13
•
әр тапсырмаға оның орындалу кезеңдерін сипаттайтын
дескрипторлар құрастыру ұсынылады.
Мұғалім оқу мәнмәтінін, өз білім алушыларының жеке
ерекшеліктерін ескере отырып, тапсырмаларды іріктеп алады немесе
құрастырады (2-кесте).
2-
кесте. «Математика» пәні бойынша тапсырмалар үлгісі, 5-сынып
Достарыңызбен бөлісу: