Құндылықтар ұғымы. Құндылықтарды жіктеу
Қоғам философиялық ұғым ретінде
жүктеу/скачать 127,2 Kb. Pdf көрінісі
|
| 19. Қоғам философиялық ұғым ретінде.
«Қоғам» деген ұғымның мəні мен түсінігі, анықтамалары. «Қоғам» деген ұғым əлеуметтану ғылымының басты категориясы болып табылады. Күнделікті өмірде бұл ұғым кең түрде жəне əр түрлі мағынада қолданылады. Мəселен, 1) тандаулы адамдарың қоғамы, 2) театр өнерін сүюшілер коғамы; 3) Ресей немесе Қазақстан қоғамы; 4) адамзат қоғамы, т.б. мағынада қолдану бар. Əлеуметтану ғылымы осы аталғандардың ішіндегі үшінші топтағы «қоғам» ұғымын зерттейді. Көп уақытқа дейін мемлекет» жəне «Қоғам» ұғымдарын мазмұн жəне терминологиялық жағынан айырып көрсету болмады. Бұл ұғымдардың мазмұнын айыруда алғаш қадам жасаған итальяндық ғалым Н. Макиавели болды. Осы мемлекет Імын «қоғам» ұғымынан айырып қарау үшін «stato» деген термин енгізді. Бұл аталған ұғымдардың айырмашылығын нем ұлы философы гегель теориялық жағынан негіздеп, дəлелдеді. «Мемлекет», «қоғам», «ел» деген ұғымдарды синоним ретінде түсіну айырмашылық бар. Егер біз оларға жеке тоқталсақ, қоғам – бір-бірімен өзара байланыста арым-қатынас болатын адамдардың үлкен қоғамдасуы; мемлекет соз қоғамдағы басқаратын билік органы; ел -əлгі аталған қоғам қалыптасып, мекендейтін белгілі бір территория. Ғылыми əдебиеттерде «қоғамның» мəнін түсіндіруге бағытталған анықтамалардың саны 150-ден астам. Əрине, олардың бəрі бірдей «қоғам» ұғымның мəні мазмұнын толық аша алмағанмен, бұл əлі де деген мен қалаушы француз ғалымы Огюст Конт коғамды белгілі бір қызмет атқаратын, Ынтымақтастық пен қоғамдық еңбек бөлінісіне негізделген жүйе деп тұжырымдай келе қоғамның негізін отбасы, таптар жəне мемлекет құрайды деген аныктама береді. Жалпылама адам мен қоғамның ара қатынасы. Қоғамдық қатынастар туралы ой-пікірлер алғашқы қауымдық қоғам дəуірлерінде қалыптаса бастаған. Осындай сұрақтардың негізінде адамдар бірлесе отырып бір қоғамға бірігіп өздерінің тұрмыс тіршіліктерін қалыптастыруға бет бұрып, қоғамның даму жолдарын өздерінің практикалық өмірлерімен байланыстырған. Сондықтан да қоғам дегеніміз адамдарды зара бірлесе отырып, саяси əлеуметтік, экономикалық жəне рухани іс-əрекеттерін атқаратын ортасы болып табылады. Қоғамдағы əр түрлі жағдайларды зерттеуде философия тарихында материализм мен идеализм бағыттарының арасында үздіксіз күрес жүріп келе жатыр атериалистер Қоғамды даму жолдарын объективті құбылыстарға байланыстырып түсіндірсе, ал идеалистер сана-сезімге рухани əлемге байланысты мəселелермен ғылыми та прибедер айқындаса, идеалистік бағыттағы қоғам мəселелерін дін тұрғы сыннан шешеді. Қалай болса да қоғамның дамуы ой еңбегі мен дене еңбегінің дамуына немесе еңбекші халықтың қоғам туралы ой-пікірлерінің, іс-əрекеттерінің дамуына себеп болды, Қоғамдағы өндірістік қатынастарды дамыта отырып, қоғамның адамзат өміріндегі мəңгі құбылыс екендігі дəлелденді. Қоғамның пайда болу жолында негізгі роль адамзат қауымымен тығыз байланысты. Өйткені адамзат өзінің жанұясынан бастап, белгілі бір ортада қоғамның пайда болуына түрткі болатын, жоғары рухани құндылык басым түнз болып табылады. Сондықтан да адамзат қоғамда өмір сүріп, қызмет ете отырып қоғамның ажырамас бөлігі болып табылады. жүктеу/скачать 127,2 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|