Негізгі қарастырылатын мәселелер

2 - Дәріс

• Өлшеудің жіктелуі. Өлшеу бірліктері. Өлшеудің негізгі сипаттамалары. Физикалық шама туралы ұғым.

Негізгі қарастырылатын мәселелер:

• 1. Өлшеу обьектісінің түрі бойынша ҚР бекітілген өлшеу түрлері
• 2. Өлшеудің негізгі сипаттамалары
• 3. Физикалық бірліктер жүйесінің мәні

ҚР өлшеу обьектісінің түрі бойынша 18 өлшеу түрі анықталған және бекітілген:

• 1. Геометриялық шамалар. Негізгі өлшеу аспаптары – штанген құралдар, микрометрлер, шеткі мөлшерлер, калибрлер, нутромерлер, өлшегіш бастиектер, бұрыш өлшегіштер.
• 2. Масса. Аспаптары – таразылар – үстел үстіндегі, кіртастық, пошталық, медициналық, автомобильдік, теміржол, кіртастар және т.б.
• 3. Күш және қаттылық. Аспаптары – динамометрлер, пресстегіштер, маятниктік конустар және т.б.
• 4. Қысым. Аспаптар - манометрлер – жүкті поршендік, сұйықтық, деформациялық және т.б.

ҚР өлшеу обьектісінің түрі бойынша 18 өлшеу түрі анықталған және бекітілген:

• 5. Вакуум. Аспаптары – вакуум өлшегіштер.
• 6. Қозғалыс параметрлері. Аспаптары – спидометрлер, тахометрлер.
• 7. Шығын және сыйымдылық. Аспаптары – шығын өлшегіштер, дифманометрлер, мөлшерлегіштер.
• 8. Тығыздық пен тұтқырлық. Аспаптары – тұтқырлық өлшегіштер.
• 9. Физика-химиялық. Аспаптары – ареометрлер, спиртометрлер, рН – өлшегіштер, хроматографтар.

ҚР өлшеу обьектісінің түрі бойынша 18 өлшеу түрі анықталған және бекітілген:

• 10. Температуралық және жылуфизикалық. Аспаптары – термометрлер, пирометрлер.
• 11. Оптикалық және оптика-физикалық. Аспаптары - рефрактометрлер, өріс өлшегіштер, сахаримерлер, фотоэлектроколориметрлер, спектрофотометрлер, люксметрлер, диоптриметрлер, фотометрлер.
• 12. Акустикалық. Аспаптары – шу өлшегіштер, діріл өлшегіш түрлендіргіштер, акселерометрлер, діріл стенділері, аудиометрлер, дыбыс камералары және т.б.
• 13. Электр тоғы. Аспаптары – амперметрлер, вольтметрлер, омметрлер, ватметрлер, фазометрлер, шунттар, потенциометрлер, импульстер генераторлары және т.б.