МУТАЦИЯЛЫҚ ӨЗГЕРГІШТІК КӨРІНУ ЖАҒДАЙЫНА БАЙЛАНЫСТЫ
Секірмелі
мутация
Индукциялық мутация
Сыртқы ортаның немесе қалыпты физиологиялық және биохимиялық процестердің өзгеруінің нәтижесінде өздігінен пайда болатын өзгеріс
Арнайы яғни, радиоактивті сәулемен, химиялық заттар немесе температурамен әсер етудің нәтижесінде пайда болатын өзгеріс
Мутацияны қалыпты фенотиптен ауытқуына байланысты
Г.Меллер 1932 ж.
Гипоморфты
мутация
Антиморфты
мутация
Гиперморфты
мутация
Неоморфты
мутация
Аморфты мутация
1
2
3
4
5
Гипоморфты мутация – пайда болған мутациялық аллельдер жабайы типке ұқсас көрінеді, бірақ көрінуі әлсіз.
Аморфты мутация – геннің жоғалуы сияқты көрінеді. Мысалы w гені көздің түсіне жауап беретін геннің функциясынан айырылуы.
Антиморфты мутация– жабайы типтің фенотипі қарама-қарсы бағытта өзгеруі.
Неоморфты мутация – мутанттардың фенотипі мүлде жабайы типтен өзгеше болады. Мысалы: Antp гені мутацияға ұшыраса, дрозофилада басында антеннаның орнына аяқтың пайда болуы.
Гиперморфты мутация– мутанттарда биохимиялық өнімнің артуы жүреді. Мысалы көздің түсі, жабайы қызыл түс, ашық қызыл, қою қызыл.
