Негізгі бөлім 1 Органолептика және органолептикалық қасиеттер
жүктеу/скачать 35,37 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Лайланғыштық
| Мөлдірлік
Мөлдірлікті «жарық беру» деп те атайды. Оның мәні судағы суспензияның органикалық және минералдық құрамының концентрациясына байланысты. Мөлдірлік неғұрлым төмен болса, су ағынының тереңдігіне соғұрлым аз жарық түседі. Жарық энергиясы судың жоғарғы қабаттарында шоғырланған, олар көбірек қызады, осыған байланысты оттегінің ауадан сұйықтыққа өту белсенділігі төмендейді. Сонымен қатар, жарықтың жетіспеушілігінен су айдындарының фаунасы нашар дамиды. Су объектілерінің биологиялық өнімділігі төмендейді. Лайланғыштық Лайланғыштық қатты бөлшектердің концентрациясы мен өлшемімен де анықталады. Бұл бөлшектер шығу тегі бойынша саз, талшық, органикалық суспензия (өсімдіктер мен жануарлар қалдықтары) болып бөлінеді. Лайлануды арттыратын қалқымалы заттардың көпшілігі топырақ бөлшектері болып табылады. Органолептикалық көрсеткіштің «лайланғыштық» мәні үш себеп бойынша маңызды. Біріншіден, лайланғыштық микробиологиялық қауіпсіздікке әсер етеді. Ол неғұрлым үлкен болса, бактериялар мен вирустардың болуын анықтау қиынырақ. Бөлшектер мен үлпектердің беті микроорганизмдердің тіршілік әрекеті үшін тамаша орын болып табылады. Онда қоректік заттар жиналады, осылайша бактериялық колониялардың белсенді өсуі мен көбеюін қамтамасыз етеді. Екіншіден, лайланғыштық жағымсыз иіс пен дәм тудыруы мүмкін. Бұл көрсеткіштердің болуы суды тұтынуға жарамсыз етеді. Үшіншіден, ауыз суды тазартудан кейін бұл органолептикалық көрсеткіштің жоғары болуы сумен жабдықтау жүйесіндегі немесе тазарту құрылыстарындағы ақауды көрсетеді. Мысалы, құбырлар тот басуы мүмкін немесе топырақ бөлшектері жарықтар арқылы жүйеге енуі мүмкін. Түс Түс суда мына заттардың болуына байланысты пайда болады: гумин қышқылдары (гуматтар); металдар (марганец, мыс немесе темір); түсті өнеркәсіптік ағынды сулар (тоқыма және целлюлоза-қағаз өнеркәсібі). Құрамында гуминдік заттар бар судың түсі сары немесе қоңыр болады. Бұл түс ашық көздерден алынған сұйықтыққа тән, өйткені гуматтар топырақтағы органикалық заттардың ыдырау өнімдері болып табылады, олар жауын-шашынмен бірге жуылады. Металдар жер асты көздерінен алынатын сұйықтықтарға тән. Дегенмен, құбырлардың құрамына байланысты ауыз суда металдар да пайда болуы мүмкін. Темір сұйықтыққа қызыл түс береді. Қара түс - марганецтің болуының белгісі. Мыс құбырларынан суға түсетін мыс ағынды көкшіл етеді, сонымен қатар сантехникалық құрылғыларды көк-жасыл түске бояйды. Иіс пен дәм Иістер мен дәмдер олардың қарқындылығы мен сапалық сипаттамаларына қарай бағаланады. Қарқындылық 0 баллдан (хош иіссіз) 5 баллға дейін (суды ауыз су ретінде пайдалануға болмайды). Органолептикалық көрсеткіштердің мәні 0-ден жоғары болғанда олардың шығу тегі зерттеледі. Дереккөз бойынша табиғи және жасанды болып екіге бөлінеді. Табиғи иістер суда өсімдіктер мен жануарлар дүниесінің (тірі және өлі), топырақ бөлшектерінің, жағалаулардың болуына байланысты пайда болады. Жасанды иіс суды физикалық және химиялық тазарту процесінде пайда болады. Бұл органолептикалық көрсеткіш кейбір заттар басқа заттарға айналғанда, реагенттерді қосқанда күшейеді. Басқа да химиялық ластану әсерінен болуы мүмкін. Температура Ауыз су үшін төмен температура жоғарыдан жақсырақ болып саналады. Салқын сұйықтықта (8-15°С) микроорганизмдер нашар көбейеді, иіс пен дәм сезілмейді. Мұндай су шөлді жақсы басады және адамға сергітетін әсер етеді. 25 ° C-тан жоғары жылы су шөлді жақсы қандыра алмайды. Ал 35 ° C жоғары температурада сұйықтықтарды ішу жүрек айнуын тудыруы мүмкін. жүктеу/скачать 35,37 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|