Бақаның барлық дорсальды (артқы) тамырлары кесілгенде қандай әсер байқалады?
Жауап: Тері жамылғылары кесіліп алынып кетеді,тамырлар үзілсе қан атқылау процесі орын алады,өледі.
Бақаның барлық вентральды (алдыңғы) тамырлары кесілгенде қандай әсер байқалады? Жауап: Алдыңғы тамырлар көрінеді,және кеуделік бөлімдерін көруге болады.
3 есеп.
Сомалық және вегетативті жүйке жүйесінің рефлекторлық доғалары айтарлықтай ерекшеленеді.
Сұрақтар:
Сомалық және вегетативті жүйке жүйесінің рефлекторлық доғаларының қандай морфологиялық айырмашылықтары бар?
Жауап: Байланыс организмде кезде сетін үрдістерді , әрекеттерді өздігінен реттеуді қамтамасыз етеді . Соңғы жалпы жол құбылысы конвергенцияға ( түйістіріліске ) не гізделген . Орталық жүйке жүйесінде конвергенция құбылысы кеңі нен кездесетіні белгілі . Жұлында сезгіш нейрондардың саны мото нейрондарға қарағанда 5 есе көп . Демек , олар аз санды мотонейрон дарға серпіністер жеткізеді . Жұлын мотонейронына көптеген сезгіш және аралық нейрондардан , бас миының әр бөлімдерінен серпіністер жиналады . Сондықтан жұлын мотонейроны түрлі рефлекстерге қаты сады , яғни мотонейрон көптеген рефлекстердің соңғы жалпы жолы болып саналады . Жан - жақтан жиналған серпіністер мотонейронға та ласады . Мұндай жағдайда дәл сол сәтте тіршілік үшін маңызды және күшті серпіністер жеңеді , олар мотонейронға ие болады . “ Талас ” нәти жесiне мотонейронның әрекеттік жағдайы ( қозу қасиеті , қажуы ) әсер етеді . Сонымен бұл құбылыс та рефлекстердің келісімді болуын қам тамасыз етеді .
Симпатикалық және парасимпатикалық жүйке жүйесінің рефлекторлық доғаларының морфофункционалды ұйымдастырылуының айырмашылығы неде?
Жауап:Вегетативтік жүйке жүйесі - организмдегі орналасу орындары мен атқаратын қызметтеріне байланысты симпатикалық және парасимпатикалық бөлімдерге бөлінеді.«Вегетативті» деген сөз латынша - өсу, қаулап өсу дегенді білдіреді. Ол ағзаның өсуіне қоректенуіне қатысты, жүйке жүйесінің белсенді қозуына қатысты және жыныссыз көбеюді сипаттайды.Сондықтан қазақша
«өсімді» деген термин қалыптасқан. Өсімді жүйке жүйесі ішкі мүшелердің қызметінің бірімен- бірінің үйлесімділігін қамтамасыз етеді. Ағзадағы зат алмасуды, ішкі ортаның тұрақтылығын реттеп отырады. Ағзадағы түрлі бездердің, қантамырларының және лимфа тамырларының қызметтері де өсімді жүйке жүйесі арқылы реттеледі.
4 есеп.
Моно- және полинапстық рефлекторлы доғалардағы рефлекторлық уақытты не анықтайды?
Жауап: Соңғы жалпы жол құбылысы конвергенцияға ( түйістіріліске ) не гізделген . Орталық жүйке жүйесінде конвергенция құбылысы кеңі нен кездесетіні белгілі . Жұлында сезгіш нейрондардың саны мото нейрондарға қарағанда 5 есе көп . Демек , олар аз санды мотонейрон дарға серпіністер жеткізеді . Жұлын мотонейронына көптеген сезгіш және аралық нейрондардан , бас миының әр бөлімдерінен серпіністер жиналады . Сондықтан жұлын мотонейроны түрлі рефлекстерге қаты сады , яғни мотонейрон көптеген рефлекстердің соңғы жалпы жолы болып саналады . Жан - жақтан жиналған серпіністер мотонейронға та ласады . Мұндай жағдайда дәл сол сәтте тіршілік үшін маңызды және күшті серпіністер жеңеді , олар мотонейронға ие болады . “ Талас ” нәти жесiне мотонейронның әрекеттік жағдайы ( қозу қасиеті , қажуы ) әсер етеді . Сонымен бұл құбылыс та рефлекстердің келісімді болуын қам тамасыз етеді .
5 есеп.
ГAМҚ орталық жүйке жүйесінің синапстарында және вегетативті ганглий синапстарында бірдей қызмет атқарады деп айтуға бола ма?