Кесте  25  -  М.Рокичтің  «Құндылық  бағдарды  анықтау»  әдістемесі

 
 
 
 
№   Терминалды құндылықтар тізімі 
Бақылау 
тобы БТ 
Эксперименттік 
топ ЭТ 
1 
Белсенді әрекетті өмір  
3,79 
3,88 
2 
Өмірлік даналық  
3,18 
3,28 
3 
Денсаулық  
10,15 
10,55 
4 
Сүйікті (қызықты) жұмыс  
13, 00 
14, 0 
5 
Табиғат пен өнердің әсемділігі  
3,32 
3,16 
6 
Махаббат  
10,95 
11,0 
7 
Материалдық жағдай 
10, 35 
11,0 
8 
Адал достың болуы 
7,22 
7,21 
9 
Өзге адамдардың құрметіне бөлену 
2,10 
2,08 
10  Таным  
3,50 
3,02 
11  Табысты өмір  
3,62 
3,08 
12  Даму  
3,12 
3,0 
13  Дербестік  
3,47 
3,05 
14  Бақытты отбасылық өмір 
11, 79 
12,38 
15  Басқаның бақыты  
2,62 
2,31 
16  Шығармашылық  
3,34 
3,0 
17  Өзіне деген сенімділік  
3,48 
3,0 
18  Жоғары  әлеуметтік  дәреже  (ақша, 
билік, мансап) 
1,0 
1,0 
 
 
 
 Сурет  17  -  М.Рокичтің  «Құндылық  бағдарды  анықтау»  әдістемесі 
бойынша 
қалыптастыру 
экспериментіндегі 
зерттелуші 
топтардың 
терминалды құндылықтары көрсеткіштерінің диаграммасы 
 
10.15
13
10.95
10.35
7.22
11.79
10.55
14
11
11
7.21
12.38
0
2
4
6
8
10
12
14
16
Денсаулық
Сүйікті жұмыс
Махаббат
Материалдық 
жағдай
Адал достың 
болуы
Бақытты 
отбасылық 
өмір
БТ
ЭТ

 
 
Кесте  26  -  М.Рокичтің  «Құндылық  бағдарды  анықтау»  әдістемесі  бойынша 
қалыптастыру  экспериментіндегі  зерттелуші  топтардың  инструменталды 
құндылықтарының көрсеткіштері (%) 
 
№ 
 Инструменталды 
құндылықтар 
тізімі 
Бақылау 
тобы БТ 
Эксперименттік 
топ ЭТ 
1 
Жинақылық, ұқыптылық  
11,0 
12,0 
2 
Тәрбиелілік  
3,40 
3,31 
3 
Жоғары қажеттіліктер  
2,37 
2,00 
4 
Оптимизм  
12, 0 
13,0 
5 
Тәртіптілік 
3,04 
3,08 
6 
Тәуелсіздік  
3,66 
2,07 
7 
Өзіне  және  басқаға  кемшілікпен 
келіспеушілік, ымыраға келмеушілік 
3,39 
3,27 
8 
Білімділік  
3,30 
3,62 
9 
Жауапкершілік   
12.0 
13,0 
10 
Ақыл парасаттылық (рационализм)   12,56 
12,70 
11 
Өзін-өзі бақылау  
3,00 
3,00 
12 
Өз пікірін қорғау  
3,20 
3,10 
13 
Сезімталдық  
2,35 
2,21 
14 
Сабырлылық  
3,20 
2,25 
15 
Көзқарасының кеңдігі  
3,24 
3,10 
16 
Тұрақты ерік  
3,79 
2,15 
17 
Адалдық (шыншылдық,) 
11,22 
13,00 
18 
Еңбексүйгіштік  
3,28 
3,14 
 
 
 
 
11
12
12
12.56
11.22
12
13
13
12.7
13
10
10.5
11
11.5
12
12.5
13
13.5
Жинақылық
Оптимизм
Жауапкершілік
Рационализм
Адалдық
БТ
ЭТ

 
 
Сурет  18  -  М.Рокичтің  «Құндылық  бағдарды  анықтау»  әдістемесі 
бойынша  қалыптастыру  экспериментіндегі  зерттелуші  топтардың 
инструменталды құндылықтары көрсеткіштерінің диаграммасы  
 
Сонымен  жоғарыдағы  25-26  кестелер  мен  17-18  суреттердегі 
мәліметтер  қалыптастыру  экспериментінде  де  студенттер  үшін  терминалды 
құндылықтардың  ішінен  денсаулық,  сүйікті  (қызықты)  жұмыс,  махаббат, 
материалдық жағдай, адал достың болуы, бақытты отбасылық өмір алғашқы 
орындарды  иеленгенін,  ал  инструменталды  құндылықтардың  ішінен 
жинақылық,  оптимизм,  жауапкершілік,  ақыл  парасаттылық  (рационализм), 
адалдық бірінші орынға қоятынын көрсетті.  
Осыдан  бұл  терминалдық  құндылықтардың  басым  көпшілігі  нақты 
және жеке категорияға жатады, ал инструменталдық құндылықтар тұлғаның 
автономдығын  көрсетеді,  айналасындағы  адамдармен  өзара  әрекеті,  яғни 
әлеуметтену  үрдісі  арқылы  отбасы  мүшелерінің  қатынасы,  өмірлік  мәнді 
қарым-қатынас  және  өмірлік  тәжірибе  барысында  түзілетіндігі  туралы 
түсініктерінің  басымдығы  интеллектуалды  құндылықтардан  басымырақ 
екендігін көрсетеді.  
Көрсетілген  зерттеу  ПЖОО  студенттерінің  отбасы-адамгершілік 
құндылықтарын  қалыптастыруға  бағытталған  тәрбиелік  іс-шаралар  мен 
зерттеу іс-әрекеттері өлшемдердің даму деңгейінің жоғарлығын көрсетеді.  
Отбасылық өмірдің мәнін анықтайтын отбасылық құндылықтар  жүйесі 
адамгершілік тәрбиенің басты құралы болып табылады. Бұл құрал отбасылық 
мәдениет  құндылықтарына  дағдыландыруды  қамтамасыз  етеді.  Осы 
жоғарыда  аталған  тұжырымдарға  сәйкес,  біз  қазіргі  жастардың  басты 
отбасылық құндылықтарын анықтауды мақсат етіп, зерттеу жүргіздік. 
Жоғарыда 
пайдаланылған 
екі 
әдістеме 
студент 
тұлғасының 
бағыттылығының  мазмұндық  жақтарын  сипаттайтын  құндылық  бағдарын, 
сонымн  қатар  студенттердің  құндылық  бағдарының  иерархиясы  айқындауға 
мүмкіндік береді (27- кесте).   
 

жүктеу/скачать 3,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: