Нүрмашева Ф. К а з а Х с т а н р е с п у б л и к а с ы н ы ң а з а м а т т ы қ 1 c ж ү р г І з у к ү к ы ғ ы \. l\l \ I ы /м II а \іч 1,1 ’iiiw
жүктеу/скачать 12,05 Mb. Pdf көрінісі
|
nurmashev u nurmasheva f kazakstan respublikasynyn azamattyk 2
| сырттай сот ісі
колданылмайлы; Бүкаралык күкыктык карым-катынастардан туындаган істерді әдетте соттар жеке карайды, ал сайлау комиссиясын, рерферендум комиссиясын кайта күру туралы істерді үш сот төрешісі алкалы түрде карауы мүмкін. К.Р АІЖК 273, 281, 284-баптарына сәйкес бүкаралык күкыктык карым-катынастардан туындаган істерді сот азамат- тар мен занды түлгалардын арыэдары бойынша карайды. Арыэ- да, шағымда кандай шешімдердш. әрекеттердін (әрекетсіздік- тердін) зансыз деп тану керектш, осы шешімдермен. әрекет- термен (әрекетсіздіктермен) кандай күкыктар мен бостаңдык- тардын бүзылганы көрсетілуі тиіс. Азаматтардын немесе занды түлгалардың жогарты органға арыз беруі арызды сот ісіне кабыл- даудан бас тартуга н е т бола алмайды. Осы санаттагы істер бойынша прокурор азаматгардын не месе үйымдардын өтініштері бойынша сотка олардын күкыкта- ры мен занды мүдлелерін корғау үшін арыз беруге күкылы (К.Р АІЖК 55-бап). Мемлекетпк органный немесе лауазымды түлга- нын күкыктык актісін және әрекетін зансыз деп таныған жат- дайда, наразылыкты тиісті мемлекетпк орган немесе лауазым ды түліа кабылдамағанына байланысты прокурордын сотка бер- ген арызы К.Р АІЖК 29-бабынын ережелері бойынша карал у ы тшс. Егер де сотка арыз беру кезінде сот ведомстволык бағ ыныш ты сотта кұкык туралы даулын барын аныктаса, сот төрешісі арызды козгаусыз калдырады және арыз берушне талап кою арызын КРАІЖК І50және 151-баптарына сәй„ес кайта ресім- деу кажетппн түсіндіреді Бүл ретте іспн соттылык ер^жесі бү- зылатын болса, сот төреміісі арыіды кабылдаулан бас тярталы Нормативпк күкыктык актіні занта квйшы келген деп тану тураіы арызды карагғн кезде аталган акпні кабылдаута неііз боліан мән-жайларды дәлелдеу міндеті актіні кабыллаган мемлекетпк органға немесе лауазымды түлтага жүктеледі (КР АІЖК 284-баптын4-бөліп) Сот, күкыктык карым-катынастар дан туындаган істерді карам міеішм шытарарла дәлелдемелерді осы бастамасы мен істі дүрыс шеіиу үішн оны алдырута (т лап- тануга) күкылы. Бүкаралык күкыктык карым-катынастарлан туындатан істерді карап, шешу барысыіиа сот жокка иіыгарудын такы- 266 рыбына — мемлекеттік оріаниыи немесе лауазымды тулганың иіешімі немесе әрекепи ( әрекеттдігі) екендігін аныктауы тшс. Егер де мемлекеттж ортаннын, жерплікті баскару органыпым. коғамдык үйымдардың, лауазымды тулгалар мем мемлекезтік кызмегкердш шешімі жокка шыгарылатын болса, бул шешімді кімнің шыгарганын жәие капдай күкыктын (азаматтык, әкімшілік, зейнеткерлік және т.б.) бузылганыи амыктау кажет. Істіц барлык мәи-жайлары мен азамазтар мен занды түлга- лардын арыздары негізді екендігш аныкталғаммам кейін сот шешім шыгарып, онда мыналарды көрсетіп, тамуы тшс: 1) азаматтар мен заіщы тұлгалардың кукыктарын, бостан- дыктары мен занды мүдделерін бузган мемлекеттік органнын, жергілікті баскару органынын, котамдык бірлестіктін, үйым- ның, лауазымды тулғаның, мемлекеттік кызметкердін зансыз кұкыктык актісін жокка шытару туралы; 2) етер де тәртш бузушылык амыкталмаса, осы тулгалар мен органдардын арыздарын канагаттандырудан бас тарту туралы: 3) меншік иесінін немесе өздеріне тиеселі мулікке иелік ету, пайдалану, жарлыкету кұкыгы бұзылған жагданда мемлекетпк баскару органының не болмаса лауазымды түлганын занта сәйкес келмейтін жеке актісін жарамсыз деп тану (К.Р Азамат тык кодека 267-бап); Мемлекеттік органнын және өзге оріаннын кабылдаган норматмвті-кукыктык актісін зансыз немесе занга сәйкес келмейді деп таныған жағдайда сот тшсті мемлекеттік органга, жерплікті баскару органына, коғамдык бірлестікке, уйымга. лауазымды тулғага немесе мемлекет кызметкеріне азаматтар мен занды тулгалардын бүзылған ку кыктарын, бостандыктары мен занды мүдделерін толыктай калпына келтіру міндетін жүктейді. Арызды канагаттандыру туралы сот шешімінле жокка шығарыл- ган шешіммен, әрекетпен (әрекетсіздікпен) жокка шыгарыл- тан күкыктыкакті мен жіберілген күкыкбүзушыдыктарды кал пына келтіру үшін жасалынатын іс-әрекеттер көрсетілуі тиіс (К.Р А1ЖК 278, 282-баптар). КР АІЖК 282-бабына сәйкес бүкаралык күкыктык карым- катынастардан туындаған істер бойынша сот шешімі занды күшіне енгеннен кейін іске катысушы тулгалар, сондай-ак өзге де түлғалар сотта сол талаптармен, сол непзде арыздана алады. Демек, осы санаттағы істер бойынша сот шешімінін занды күші егер де олардын арыздарынын такырыбы мен негізі сәйкес кел- се, барлык түлғаларға арналған. Сондыктан да, егер де сол та- 267 кырып бойынша сот зиешім кабылдаган болса жэне ол занлы күшіне енген болса, сот төрешісі ары злы кабыллаулан бас тар- талы немесе бүкаралык-күкыктык карым-катынастардан туын- даган істер бойынша сот ісін токтатады. Сот шешімі занды күшінен енгеннен кейж үш күн ішіззде занды бүзган кемшіліктерін жою үшін шешімі мен әрекеті жокка шыгарылған сол мекеменің басшысына не болмаса органга базыныштылык тәртібімен жогаргы түрған органга, уйымға не лауазымды түлгаға жіберілуі тшс. Шешімді ерікті түрде орындамаган жагдайда, сот азаматтын немесе заңды тулга- нын арызы бойынша сот каулыларын орындату бойынша тшсп өкімді органдарға орындау нарагын жазып, оны орындатуга жіберуі тшс. жүктеу/скачать 12,05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|