3) сот шешімін түсіндіру (К.Р АІЖК 232-бап);
4) шеиимді орындауды кеиінге калдыру немесе үзарту,
іиешімді орындау тәртібі мен әдісін өзгерту (К.Р АІЖК 233-бап);
5) сот ұсынган акшалай соманы иішекстеу.
Сот өз бастамасы бойыиша немесе іске катысушы з'улгалар-
дын арыздары бойымша шешімдеп жіберілгеи жанылыс жазу-
ларды немесе анык арифметикалык кателерді түзетс алады. Т үзе-
ту енпзу туралы мәселе
сот отырысыңда іиешіледі, іске каты
сушы түлғаларга сот отырысыныц болатын уакыгы мен орны
хабарлануы тиіс. Дегенмен де, олардың сот озырысына келмеуі
түзету енгізу туралы мәселені карауға кедерп бола алмайды.
Жацылыс жазу деген өдетте жеке сөздерді, тегі, аты, әкесінін
аты, занды түлғалардыи атауы, іске катысушылардын аты-
жөндері, сот күрамын жазганда кеткен бүрмалау. Анык ариф
метикалык кателерге косу, көбейту, алу, бөлу және өзге ариф
метикалык амалдар түріндеі і кате арифмезикалык әрекет жа-
тады. Арифметикалык кателерді түзету деп, сот шешімінш ма-
ғынасын, онын алғашкы түжырымын өзгертуге болмайды.
Мысалы, сот шешшінщ өзін өзгертуге
әкеліп соктыратын-
дыктан, акшалай тәркілеуді аныкзау приниитнде (тәркіленетін
акша сомасынын мөлшері) соттын жіберген катесін түзетуге
болмайды. Өзгерту енпзу туралы мәселені шыгарылған шешім
орьишауға жіберілді ме, жок па, оган карамастан, біракта занда
бекітілген, оны мәжбүрлі орындату мүмкін болғанға деиін
мерзім шегінде сот шешеді.
Жанылыс жазулар мен кателерді түзету енпзу туралы сот
үйғарымына жеке шағымданута болады немесе прокурор нара-
зылык білдіре алады.
Косымша шешім. К,осымша шешім шығарылған сот шеші-
міндегі кемшіліктерді түзетудің сапалы өзге тәсілі
болып табы-
лады. Ол іске катысушы түлғалардын арыздары немесе соттын
бастамасы бойынша енпзіледі. КР АІЖ К 231-бабында соттын
іс бойынша косымша шешім шығара алатын мән-жаііларынын
толык тізімі берілген. Ол мынадай жағдайларда шығарылалы:
1) егер де, іске катысушы кандай да бір түлғаның кандай да
бір талабы бойынша дәлелдемелер үсынылып, түсініктеме
берілсе, шешім шығарьтзмаса;
2) егер де сот күкык
туралы мәселені шеше отырып, үкім
шыгарған соманың, тапсыруға тиісті мүліктзн мөлшерін немесе
жауап беруші жасауға тиістт іс-әрекетп көрсеттзесе;
245
3) егер ле сот, сот шыгындары туралы мэсележ шешпесе;
4)
егер де сот, сот шешімж орындауды бурмалау туралы
мәселесін шеишесе.
Косымша шешім шытару туралы мәселе шешім закды
кушіне енгенге деиін койылуы тшс екенж ескерген жөн.
Кемшшктерді түзету туралы косымша шешімді сот істі сот оты-
рысында карап, ол жөнінде шешім шыгарганнан кейж шығара-
ды және оган шағым жасап, наразылык білдіруге болады. Іске
катысушы тулғаларға сот отырысынын уакыты мен орны ха-
барланады, бірак та олардын келмеуі
косымша шешім шығару
туралы мәселені карауга кедерп бола алмайды.
Косымша шешім непзп шешімнінажырамас бөліп екендтн
есте устаған жөн, олардың екеуі де даулы катынастарга күкык
колдану актісін күрайды.
Косымша шешім непзп шешімнін мәнін өзгертпеуі тшс нс-
месе іске катыспатан тулгалардын мудделерім козтамауы керек.
Егер де сот кемшіліктерді жою мен косымша шешім шыгару
бойынша кайта сот отырысын жургпуге непз жок деп шешсе,
онда сот косымша шешу шығарудан бас тарту жөнінле үйта-
рым шыгарады және оган тараптар шагым жасай алады немесе
прокурор наразылык білдіре алады.
ІІІешічді түсіндіру сот шешімдержш кателіктерж түзетудж
біртуріболыптабытады. Шешімтүсініксіз болтан жагдайда істі
караган сот іске катысушы түлғалардын арыздары,
сондай-ак
сот орындаушысынын өтінімі бойынша шешімнш мәнін өзіерт-
пей түсіндіруге кұкылы. Тусініксіз жазылган сот шешімж
түсіндірудж кажеттігі ол әлі орындалмаган жөне орындалу
мерзімі өтпеген кезде, мәжбурлі турде орындатылуы мумкж
орындалу проиесі кезенжде туынданды. Сот шсшімді тусждіру
туралы тараптардын өтінімдерін арыз түскен куннен бастап,
Достарыңызбен бөлісу: