Нүрмашева Ф. К а з а Х с т а н р е с п у б л и к а с ы н ы ң а з а м а т т ы қ 1 c ж ү р г І з у к ү к ы ғ ы \. l\l \ I ы /м II а \іч 1,1 ’iiiw



Pdf көрінісі
бет128/198
Дата15.10.2023
өлшемі12,05 Mb.
#115282
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   198
Байланысты:
nurmashev u nurmasheva f kazakstan respublikasynyn azamattyk 2

Адамның біреудің асырауында болуы
мүрагерліккке ие болу 
үшін немесе асыраушысынан айырылган жагдайда өтемакы алу 
күкыгына ие болу үшін занды маиызы бар. Асыраушысынан 
айырылган жагдайда өтемакы алу кукыгына кайтыс болган адам 
нын асырауыңдагы, тек отбасынын енбекке жарамсыз адамда- 
ры ғана не бола алады. Мүрагерліккке не болу кукыгын занлы 
түрде рәсімдеген кезде, арызданушы мұрагерлікті беруші кай­
тыс болганға деиін енбекке жарамсыз болуы, онымен бірге 
турган және ол кайтыс болганга дешн бір жылдан кем емес 
уакыт іиіінде онын асырауында болуы кажет (КР АК 168-бап 
І-тармағы). Аталган жагдайларда сот арыздағы жазғандарына 
сай асыраушының тарапынан камкорлыкка алынган адамнын 
өмір сүруіне туракты көмек болғанын аныктауы керек
3. 
Туыіганын, баіа асырап сиганын
(кыз бапа асырап any), неке 
кию, ажырасу және кайтыс болғандығын ресімдеу деректержщ 
занды мәні бар. Заң бойынша туу, неке кию, ажырасу, база эсы- 
рап а іу және кайтыс болу туразы куоліктерді АХАЖ (азамат­
тык \ал актілерін жазу) бөлімдері береді. Егер АХАЖ бөлімінде 
немесе өзге мурагатта мүндай жазулар сакталмаса (мысазы, 
өрттін, зілзаланың, согыстын саідарынан немесе т.б. жагдай­
ларда жойыльш кеткен болса) мундай деректер туразы істерді 
сот карагіды. Сот окиганын өзш емес. онын АХАЖ бөлімінле 
немесе баска органдарда зтркелгендіпн аныктайтьжын ескео- 
ген жөн.
289
ll.s Hi



Куқықпіы анықтайтын қүжаттың
түлғага тиісті екенлігі 
туралы дерек күжатта көрсетілген түлғанын аты, әкесінін агы 
немесе теп осы адамнынтөлкүжатында немесе жеке куәлігінде, 
немесе туу туралы куәлігінде көрсетілген атына, әкесінін аты- 
на немесе тепне сәйкес келмейді.
Азаматтар өздерінін енбек кітапшасын, жүмыс орнынын 
аныктамасын, бш м і туралы күжаттарды, өсиет кагазды және 
т.б. күкыкты аныктайтын күжаттар ретінде колданады. Кейде 
осы кұжаттарда көрсеплген сол адамнын аты, теп, әкесінін аты 
төлқүжаттагы, жеке куаііктегі немесе туу тураіы куаіігіндегі
жазылган аты, теп , әкесінін атына сәйкес болмауы мүмкін. 
Мүндай жағдайларда күкыкты аныктайтын күжаттын сол адам- 
fa тиісті екендіпн сот аркылы аныктау каж етлгі туындайды. 
Бүңдай жагдайлардын себебі атын, тепн өзгерту, бері іген анык- 
тамалар мен баска да күжаттарды толтыру кезінде кеткен кате 
болуы мүмкін. Істі сот талкылауына дайындау кезінде сотарыз- 
данушыдан күжагты бергеп тиісті органнын күжатка өзгеріс 
енпзе алмайтындыгына дәлелі болуы керекпі н талап етуі тиіс 
Іске осы мекемешн таратылганы туралы аныктама немесе кү- 
жатка өзгерістеренгізе алмайтындыгы туралы аныктама тіркелуі 
тиіс. Ә скери күжат, төлкүж ат немесе А ХА Ж бөлімдерінін 
берілген куәліктерінін беліілі бір адамга тиісті екенлігін анык­
тау га соттын күкысы жок екендігін есте сактаган жөн
5. 
Жеке меншік қуқыгымен шаруашыіықты ж)ргпу
және же- 
дел баскару мүліктерін иелену, пайдалану және(немесе) оіан 
билік етуді мүліктін тиісті екендігі туралы күжат бар боліан 
жагдайда сот аныктайлы. Жылжымайтын мүлһсті жеке меишік 
деп тану күкыгы мемлекеттік әділет органдарында (БТИ-да) 
тіркелуі тиіс. Аталган орган жоғалган меншік күкыгын анык­
тайтын күжатын бере алмаса, азаматбүл жөнінде сотка жүіінуге 
күкылы Мүндай жагдайлардасотарызданушынын жеке меншік 
күкығын емес, мүліктін арыаданушыта тиісті екендшн растай- 
тын күжаттардын барын гана аныктай алады. Егер келісім бой- 
ынша сатып алынтан автокөлік күралдары немесе кез келген 
өзге мүлік занга сәйкес (мысалы ногарналды) реамделмесе, оны 
иелену, пайдалану деректері бекітуге жаттіаіды
6. 
Соттан тыс анықтау мумкі 
і
 болмийтын жигдайда,
кайт ы 
лы окига дереі і аныкталалы Кайтылы окига туралы ары ідь* сот 
мыналай жагдайларда караута кабыллайды. кайгы лы окніа ту­
ралы акт толтырылмаган жаілайла; оіан мүмкіидік Оолмаіан 
жагдайда; толтырылгаи акт аргынан жогалтан болса жоне они 
кайта толтыру мүмкін болмаіан жаідайда, акт кайіылы с лн 
а
290


дерепн тануга кедерп келтірепндей катетолтырылған жэне оны 
түзетуіе мүмкіндік болмаган.
Арызданушы жұмыста алган закымдану салдарынан жэне 
т.б. мүгедекпп бойынша зейнетакы аду үшж кайғьиіы окига 
деремн сотгын аныктауы кажет.
7. 
Адам белгілі бір уақытта, белгім бір мән жайіармен кай­
тыс болды
деген деректі АХАЖ бөлімдерінде кайтыс болтаны 
туралы тіркелмеген жэне АХАЖ бөлімі кайтыс болгандыгы 
туралы тіркеуден бас тарту салдарынан оны алу мүмкін болма­
ган жагдайда оны сот аныктайды.
8. 
Тиісті нотариалды әрекеттерді жүзеге асыратын орган
дерекп нотариалды куәландыруға және мүрагер болуға кажетп 
кұжаттардың жоктығынан немесе жеткіліксіздігінен арыздану- 
шыға мурагерлік туралы куәлікті беруге кукысы жок болтан 
жатдайда мүрагерлікті кабылдау және мурагерлік орнынын 
ашылу дерепн сот аныктайды.
Заңды магынасы бар деректерді аныктау туралы істер бо­
йынша шытарылтан шешім мына талаптарга сай келуі зиіс:
— занды магынасы бар деректер тек арызданушы осы дерек- 
терді расіайіын тиісті күжаттарды өзге тәртіпнен ала алмайгын 
немесе жоталтан құжатты кайта алу мүмкін болмайтын жағдай- 
ларда аныкталады;
— аталган істер бойынша арыз арызданушынынтуртылыкты 
жеріндегі сотка беріледі;
— жылжымайтын мүлікті пелену, пайдалану және(немесе) 
оган бнлік ету дереп бойынша арыз жылжымайтын мүліктурган 
жердеп сотка беріледі;
— арызда деректл анықтаудың максаты, тиісті кұжаттарды 
алудын немесе жогалган кужаттарды кайта алу мүмкінсіздіпн 
растайтын арызданушының дәлелдемелері атап көрсетілмеуі 
тиіс.
Сот шешімі деректін занды магынасы бар екендіпн растай­
тын күжат екендігін жөне ол мемлекетпк органда тіркелуге 
немесе ресімлелуге негіз болатынын есте устаган жөн. Деген- 
мен де, сот шешімі осы органдар берген күжаттардын орнын 
баса алмайды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   198




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет