§ 3. Ш е т мемлекетгерге тал ап кою арыздары.
Сот иммунитет
Халыкаралык кукык теорпясымда жене халыкаратык
тәжірнбеле мсмлекет өзге мемлекетпн о ты іа сотты еместт. жен
туратын мемлекетпн сот иммунтетж белш каранды. Мемле
380
кег өзге мемлекетпн сотына жауап беруші ретшде катысуы
мүмкін емес, я т и шет мемлекеттердш со п ы к иммунитеп бо-
лады, яш и бір мемлекетп екшші бір мемлекетбилемейді детенлі
білдіреді.
Біркатар елдердіц заидарыида егер де, мемлекет тәуелсіз
болатыи болса, онда оның уиемі иммунитеті болады дегеніе
сәйкес мемлекеттердш кызметпк иммуиитеті теориясы колда-
нылады. Егер де жеке түлга ретшде ішкі сауда операнияларын
жүзеге асырумен немесе кандай да бір өзге коммерциялык кыз-
метпеи айналысатын болса, мемлекеттш иммунитеті болмайды
Мемлекеттің соттык иммунитетінін халыкаралык-күкыктык
принниш ҚР А1ЖК, 422-бабында атал көрсетілген, оған сәйкес
шетелдік мемлекетке талап кою, оны іске үшінші түлз а ретіңде
катысуга тарту, онын мүлкіне тыйым салу, талап коюда камта-
масыз ету тәртібімен онын мүлкін үстау және осы мүліктен
карызды өңдіруге егер де, Казахстан Республикасынын занын-
да немесе халыкаралык келісімде өзтедей жағдай карастырыл-
маса тек тиісті мемлекеттш күзыретті органдарынын келісім-
дерімен гана жол беріледі.
Халыкаралык үйымнын сот иммунитет! Қазакстан Респуб
ликасынын заңдары мен халыкаралык келісімшарттармен, сон-
дай-ак осы үйымдардын Казахстан Республикасынын мемле-
кеттік күзыретті органдарымен келісуімен аныкталалы. ҚР
АІЖ К-де шетелдік мемлекетке талап кою тәртіптері бектлтен.
Қазакстан Республикасында аккредитанияланган шет мемле
кеттердш. дипломатиялык өкілдері және Казахстан Республи
касынын занында немесе халыкаралык келісімшартта аталган
өзге түлгалар Казакстан Республикасыңдаты азаматтык істер
бойынша соттардың өкілдіпне Казакстан Республикасынын
занымен, халыкаралык күкык нормаларымен немесе халыка
ралык келісімшартпен аныкталган шектерде жатады (КР АІЖК
422-баптын 3-бөлігі).
Дипломатиялык жэне консулдык иммунитет
(жеке басына,
кызмет орыңдарына, түргын-үйлеріне жэне днпломаттардын
жеке меннлпне кол сүкпаушылык). Мемлекетпн иммунитеп-
мен өкімет егемендері жэне ішкі зандармен жэне халыкаралык
келісімдермен ретіелетш онын дипломатиялык өкілдерінін
иммуніттеп бір-бірімен өзара тығыз байланысты
Д ипломатиялы к кұкы к бойынша шетелдік тұлғаларды
иммунитеттерінін азаматтык кұкыкка карағанда таралу ден-
гейіне байланысты мынадай топка белуге болады:
381
— елшілікттн және консулдык бөлімнш, консулдык мекеме-
лердін және олардын өюлдерінін лауазымды түлгалары,
— жогарыда аталган лауазымды тұлгаларлын отбасы мүше-
лері, елшілжтін және консулдыктын әкімшілік-техникалык
жүмысшылары;
— шетелдік азаматтар: бизнесмендер, студенттер, туристер,
барлык форумлардын, отырыстардын делегатгары, транзитпк
жолаушылар мен конактар
Кдзакстан Республнкасында аккредитацияланган диплома-
тиялык өкілдерге өздерінін лауазымды кызметгерінін шегінен
тыс гимарат күрылысы немесе мүрагерлікпен байланысты
келісімшарттарга отырған жагдайлардан өзге жагдайларда
Казакстан Республикасынын соттарында талап коюга болмай-
ды. Дипломаттар мен консулдар сотка окіддер ретінде, ал іс
бойынша куәгер болуга тілек білдірген болса, катысуга күкылы.
Дегенмен де, олар өз кызметкерлеріне, отбасы мүшелеріне
карсы куә ретінде жауап беруден бас тартуга күкылы
Әкімшілік-техникалык кызметкерлеріне катысты иммуни
тет кызметтік міндеттерін орындау кезінде жасаган іс-әрекет-
теріне гама болады. Оларіа жол-көлік окягалары кезшде бол
тан зиянды өндіру туралы, түрмыс заттарын сат>-сатып алу
келісімшарттары бойынша талап кою арыздарыиа иммуннтел
жок
Сонты топта аталган шетел азаматтарына азаматтык күкык-
тан иммуииет тиісті е.мес. Иммунитет таратудын балама шар-
ттары мсн тарт ібі мемлекеттер арасыіші ы және Кд закгтан Рес
публикасыиыназаматтары ү шш келісімдер бойыншзәрекететуі
тиіс (КР АІЖК 422-бан).
1961 жылгы дипломатиялык катынастар туралы Вена
келісшше сәйкес дирломатиялык аіент келген елдеи кылмыс
тык, сондай ак азаматтык және әкімішлік күкыктардын имму-
нитеттерін пайдаланады Оіан мы налай жатдаилар кірмейдт:
а) еіер де ол мүліктт өкіддіктін акредіпаиияланіан макеты
үшін ие болатын болеа, келіен елдж ауматындаты жеке жыл-
жымайтын мүлікке катысты заттай талап ко юла р,
б) динломатиялык агент мүрагер.икті орындаушы, мүра-
гердш мүраіа берілген мүлкш камкорлыкка алушы ретпие не
месе акредитаииялаі ан иемлекеттж атынан емес. запды алушы
дан жеке түлта реіінде каіькагын талап кою арыиарыіи ка
тысты,
J W
в)
дипломатиялык агенттін келген елінде,
ө з і н і н
ресми
кьпметі шепнем тыс, жүзеге асыратын кез келген кәсіби кыз-
мепне катысты талап кою арыздары.
Сондықтан да, дипломатиялык лауазымды түлғалардын,
әкімпплік-техникалык кызметкерлердш , олардын отбасы
мүшелерінш сотгык иммунитезтері оларды келген мемлекет-
терде комсулдык катынастар туралы Вена келісімінде карасты-
рылған жагдайларындагы азаматтык істерден баска соттык,
ӘКІМ
1
ШЛІК жэне салык органдарынын талап кою арыздары бо-
йынша мөжбүрлі шараларынан коргайды.
Достарыңызбен бөлісу: |