Нүрмашева Ф. К а з а Х с т а н р е с п у б л и к а с ы н ы ң а з а м а т т ы қ 1 c ж ү р г І з у к ү к ы ғ ы \. l\l \ I ы /м II а \іч 1,1 ’iiiw


§ 4. Халыкаралық азаматтык зандардагы сот тапсырмалары



Pdf көрінісі
бет184/198
Дата15.10.2023
өлшемі12,05 Mb.
#115282
1   ...   180   181   182   183   184   185   186   187   ...   198
Байланысты:
nurmashev u nurmasheva f kazakstan respublikasynyn azamattyk 2

§ 4. Халыкаралық азаматтык зандардагы сот тапсырмалары
Шетелдік азаматттар немесе үйымдар катысатын істер бо- 
йынша сот оргаңдары Казакстан Республикасы аумағынан тыс 
жерде іс жүрпзу әрекеттерін жүрпзулерінетура келеді. Казак- 
стан Республикасының сот өкіметі Казакстан Республикасы 
аумагымен шектелгендіктен, шетел соттарына сот тапсырмала- 
рын жіберу аркылы шет мемлекеттен күкыктык көмек сүрау- 
дын кажеттігі жиі туындайды. Мемлекеттер арасындагы сот тап­
сырмалары халыкаралык келісімдер непзінде немесе Казакстан 
Республикасынын өзге мемлекеттермен жасаған келісімдері 
негізінде орындатады.
Азаматтык және отбасылык істер бойынша күкыктык көмек 
туралы непзп халыкаралык күжат - азаматтык істер бойынша 
1954 жылы 1 наурыздағы Гаага келісімі, сондай-ак Тәуелсіз 
Мемлекеттер Достастыгына мүше елдердш арасындағы 1993 
жылы 31 наурызда Казакстан Республикасынын бекіткен аза­
маттык, отбасылык және кылмыстык істер бойынша күкыктык 
көмек және күкыктык карым-катынастар туралы 1993 жылғы 
22 каңтардағы Минск келісімі болып табылады.
ТМД аясында Минск келісіміне Армения, Беларусь, Казак­
стан, Кыргызстан, Молдова, Ресей, Тәжікстан, Туркмения жэне 
Өзбекстан өкіметтері кол койды.
1993 жылдан 1998 жылға деиін Казакстан өкіметімен кыл- 
мыстык, азаматтык істер бойынша өзара күкыктык көмек көрсе- 
ту туралы Монголиямен, Кырғыз Республикасымен, Түркия- 
мен, Литвамен, Корей Халыктык-Демократиялык Республика­
сымен, Түркменстанмен, Өзбекстанмен, Пәкістанмен екі жак­
ты келісімдер жасалды.
383


Казакстан 1992 жылгы 2 шілдеде ТМД елдершж 1992 жылы 
20 наурызда кол койган «Шаруашылык кызметп жүзеге асыру- 
мен байланысты дауларды шешу тіртібі ту рал ы* Келісімлі, 1992 
жылы 22 желтоксанда «Тәуелсіз Мемлекетлер Досластыгынын 
Экономикалык сотынын мәртебесі туралы* (1992 жылгы 
6 иллдеде ТМД елдері Мэскеуде кол койган) Келісімін,
1993 жылы 24 желтоксанда Ашхабадта ТМД елдері (Украи- 
надан баска) кол койган «түрлі мемлекеттердін шаруашылык 
субъектілеріиін арасындагы шаруашылык дауларды карау 
кезіндегі мемлекетпк баж салыгынын мөлшері мен тәрлібі ту­
ралы» Келісімін бекітті.
Казакстан Республикасы Президенллжн жарлыктарымен 
1995 жылгы 4 казанда Казакстан «Шетеддік төрелік шешімдерді 
тану жэне орындауга келллру туралы» 1958 жылы Нью-Йоркте 
кабыгаанган Келісімге косылды
1996 жылы 4 казанда «Ішкі сауда төреліп туралы* (Еуропа- 
лык экономикалык комиссия 1958 жылы 10 маусым) Еуропа- 
лык Келісіміе косылды
19% жылы 23 кантарда «Халыкаралык коргауды пайдалана- 
лъін түлгаларға. сонын ішінде дипломатиялык агенттерге карсы 
жазалар мен кылмыстарды болдырмау туралы* (БҮҮ, Нью- 
Йорк 1973 жылы 14-желтоксан) Келісімге косылды
КР АІЖК 423-бабына сәйкес Казакстан Республикасынын 
соттары шете.лдік соттарга жеке іс жүргпу әрекеттерін орын- 
дау бойынша және берген тапсырмаларын Казакстан Реслуб- 
ликасынын занында. халыкаралык келісімдерінде бекпшен 
тэртіпке сай өзара түсжушілікпен карау неызінде орынлау 
жөшнде тапсырма бере алады Шетелдік соггарға берілелін таи- 
сырмаларга жеке іс жүрпзу әрекеттерін жасау туралы өтнши- 
терді (хабарламалар мен өзге күжаттар. тараптірдын, куәгер- 
лердін лүсішктемелерін алу. сараптама ісі және окига орнын 
карау және тб ) жаткызуга болады
Шет мемлекетіердін органіары беріен күжаггардытаит. Шел 
мемлекеттердш күзырлы органдарынын шетелдін закы бойын­
ша Казакстан Республикасынын азамэлары мен үйымдарына 
немесе шетелдік түлгаларо катыслы Казакстан Республикасы- 
нын вумлынан тыс бекпілгентүрдеберген, курган немесе рас- 
талган күжалтарын Казакстан Реснубликасынын соттары егер 
де, Казакстан Республикасынын занынла немесе халыкаралык 
кслісімде өзгедси жаідай карастырылмаган болса. консулдык
тм


зандастырудын (легализациянын) болуымен кабылдайды (КР 
А1ЖК 424-бап).
Консулдык зандастыру — бул әдегге өзге мемлекетте беріл- 
ген немесе 
консулдың растайтын қолтаңбасы
түршлеі і шетелде 
өрекет етуге арналган кужаттын түпнүска екендігін жэне онын 
заиды күшін растау.
1967 жылы 19 наурызда күшіне емген Венадагы консулдык 
келісім іе сэйкес консулдык келген елдеп ен өкілеттіктер 
тізіміне мыналар жатады:
— консулды сотта арнайы сешмхатсыз жіберген елдш аза- 
маттарыпын мудделерж усыну;
— келкен мемлекеттеп жергілікті жэне орталык кузырлы 
органдарына жугжу;
— соттык жэне соттык емес кужалтарды беру немесе сот тап- 
сырмаларын орындау;
— үсынған елдш соттары ушж жауап аду бойынша тапсыр- 
маларьш колданыстағы халыкаралык келісімшартка сай орын- 
дау;
— нотариусты ң, азам атты к хал актілерін тіркеуш інін 
міндеттерні жэне өзге әрекеттерді орындау.
Мемлекетпк мөр басылган және тмісті лауазымды тулғалар 
кол койган кужаттар келісімге катысушы-елджаумағындаолар- 
ды растау немесе зандастыру бойынша косымша талаптарсыз 
кабылдануы тиіс. Сондыктан да. Казакстаннын кұкыктык көмек 
туралы келісім жасаған елдершен шыккан, зандастырудан бо- 
сатуды карайтын кужаттарға 1995 жылы 5 казанда Гаага келісі- 
мінде б ек т л ген апостил туралы (кужаттын өзінде немесе отан 
коса тіркелген жеке кагазда ерекше мөртанба болуын) талап 
койылмауы тиіс «Шаруашылык кызметпен байланысты даулар- 
ды шешудің тәртібі туралы» ТМД елдершін Киев келісімінде 
сот тапсырмалары аталған елдерге пошта байланысы аркылы. 
сүраган елдш тілінде немесе орын тілінде баяндалып, осы мем- 
лекеттер аумағында экономикалыкдауларды шешуге кузыретп 
сотка жіберілепндігі жөніндегі сот тапсырмаларын орындаудын 
ерекше тэртібі карастырылғанын атап өткен жөн.
Біркатар жағдайларда, келісімшарттарда егер де сотта тарап- 
тардың біріне өзге келіскен е.лшн (1999 ж. Казакстан — Кыр­
гызстан келісімі, 39-бап) аумағында туратын тулғадан алимент 
өндіру туралы талап кою арызы берілғен болса, жауап бер\ шшін 
жумыс орнын және табыс көлемш аныктауға көмек көрсету
385


ту рал ы сауал бойынша ұсыныс карастырылған. Келіскен мем- 
лекеттер дипломатикалык каналдар бойынша алынган өтініштер 
бойынша бір-бірше азаматтык хал актілерін тіркеяге+*1 туралы, 
білімі туралы куәліктерді, еңбек өтин туралы мәліметтерді және 
өзге келіскен елдеп азаматтардын жеке күкыктары мен мүлікттк 
мүдделеріне катысты өзге де күжаттарды тепн жөнелтеді.
Күкыктык көмек көрсету тапсырмаларды орындау тәртібі 
туралы арнайы бекітілген занла карастырлган. Күкыктык көмек 
корсету үшін шет мемлекетгердш сот органдары Казакстан Рес- 
публикасынын Әділет министрліпне немесе Казакстан Респуб- 
ликасынын Сырткы істер министрліпне (егер де, Казакстан 
олармен күкыктык көмек корсету ту ралы келісімшартка отыр- 
ған болса) хабарласуы керек.
Мүндай келісімшарт болмаган жағдайда, Казакстан Респуб- 
лнкасынын Сырткы істер миннстрлігі өтіншггі Казахстан Рес- 
публикасынын Әділет министрлгіне жіберуі тиіс. Министрлік 
тапсырманы облыстык, калалык әділетбаскармаларына, сонгы- 
сы тиісл сотка тапсырылады.
Кей жағдайларда егер де, көмек корсету туралы сауал 
жіберілген іс осы сотка сотгы болса, гапсырманы Казакстан 
Республикасынын Жоғаргы Соты орындайтын жағдайлар да 
болуы мүмкін Казакстан Республикасынын консульдык 
мекемелері шет мемлекеттердегі Казахстан Республикасынын 
азаматтарына күкыктык көмек көрсетеді.
Казакстан Республикасынын ситтары шетелдік соттардын 
жеке іс жүргізу әрекеттершін сот ісі туралы Сергеи тапсырма- 
ларыи төмендепдей жагдайларда орындамайды:
1) тапсырманы орындау Казахстан Республикасынын 
тәуелсіідіпне карама-кайшы келсе немесе Казакстан Респуб­
ликасынын кауіпсізніне кауіп тондірсе;
2) тапсырманы зан немесе халыкаралык келісім оойынша 
орындау соттын күзырепне жатнаса (КР А1ЖК 423-бап)
Шетелдік соттардын жеке іс жүрпзу әрекеттерінін сот ісі 
туралы тапсырмаларын орындау егер де, Казахстан Республи 
касынын зандарында өзгедей жагдаЗііар карастырылмаіан бс 
са, занда бекіллген тәртшпен жүр. ізіледі
Сот тапсырмасында мыналар корсеіілуі тиіс
а) сүраушы оріан және мүмкін бокл сүраушы орган,
б) сог талкылауындагы тараптардын жене кмжег болтан жаі 
дайда о ардын окілдерінін аты-жондері мен мененжаилары.
3*6


в) сот талкылауындагы сипаты мен іакырыбы және істін 
накты жактарынын кыскаша мазмуны,
г) алуга тиісті дәлелдемелер және орындауга тиісті өзге іс- 
әрекеттер;
Кажет болтан жағдайда сот тапсырмасынла;
а) жауапка алуға тшс түлталардын аты жөндері мен мекен- 
жайларын;
б) 
жауапкд алынатын түлғаларга коятын тиісті сурактар не- 
месе олардан сурауга тшс деректер көрсетіледі.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   180   181   182   183   184   185   186   187   ...   198




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет