шындық объектісінен басқа объектілерге
ауысуы.
Атаудың екі түрі бар: 1) ұқсастық (метафора), 2)
сабақтастық бойынша – заттардың нақты
байланысы (метонимия).
Заттардың ұқсастығы келесідей болуы мүмкін:
1) Сыртқы:
а) нысаны: таспа жолдар,қарынды шәйнек, қас
доғалары, шұжық сақинасы
б) түсі: мыс шаш, жинаушантереллалар , шоколад
күйген, алтын жапырақтар, изумруд көздер
в) орналасқан жері: жұлдыру шығанақ, бағана басы,
желінің құйрығында, тау етегі
г) мөлшері, саны (сандық м.): теңіз көз жасытау
заттардың, бір тамшы талант емес, шыбын-шіркей
бұлты
д) тығыздық дәрежесі: қабырға жаңбыр,желе
жолдар;
f) ұтқырлық дәрежесі: жылдам ақыл,
машинажорғалайды ;
ж) дыбыстың сипаты: жаңбырбарабан соғу ,
қытырлақ дауыс, жел айқайлады, ол ыңылдады,
жапырақтардың сыбыры
2) Функционалды: тазалағыштар неке
машиналарыбұғау , құлдық тізбегі, өтірік торы, жүрек
кілті
3) Адамның қабылдауында ( баға): суық көру,
қышқыл мимика, тәтті сөздер, бағдарламаның
көрнекті тұсы
Сөздің жаңа мағынасын тудыратын құрғақ
метафоралар сөйлеудің кез келген стилінде
қолданылады (ғылыми: көз алмасы, сөз түбірі; ресми
бизнес: сауда нүктесі, дабыл); тілдік бейнелі
метафоралар экспрессивті сөйлеуге бейім, оларды
ресми іскерлік стильде қолдану алынып тасталады;
жеке авторлық метафоралар көркем сөздің қасиеті,
оны сөз шеберлері жасайды.
Достарыңызбен бөлісу: |