Нуржігіт Алтынбеков
жүктеу/скачать 1,09 Mb. Pdf көрінісі
|
| Нуржігіт Алтынбеков
•Химозин:еметін сәбилерде сүттегі еритін казеиногенді ерімейтін казеинге айналдырады яғни сүттің ұюына •Лимпаза:ол асқазан сөлінде аздаған мөлшерде ғана болады,ересектерде белсенділігі төмен ,балаларда сүттің майын ыдыратуға қатысады. •Шырыш:асқазаның шырышты қабықшасының бетін астарлай келе хлорсутек қышқылының әсерінен және астың ірі бөліктерімен зақымдалуын қорғайды. Асқазаның бірнеше функциялары бар: •эндокринді функциясы-мотилин,гастрин,гистамин серотонин сияқты биологиялық белсенді заттарды секрециялайды. •сіңіру функциясы-онда қанттардың,судың,спирттің,тұздардың сіңірілуі жүреді; •қозғалтқыш функциясы-тағамдық массаны жинақтау,олардың механикалық өңделуі және ары қарай ішектерге жылжуы жүреді; •секрециялық-түскен тағамнан В 12витаминін сіңіруге жағдай жасаушы антианемиялық Касл факторын бөледі; •экскреторлы- ол бүйрек жеткіліксіздігі кезінде арта түседі; •қорғаныс-тұз қышқылының есебінен жүреді. Морфофункциялық сипаттамасы,эмбрионалды дамуы мен шығу көздері-Асқазан жатыр ішілік дамудың 4-аптасынан дамиды.Ал 2-ай бойы оның барлық негізгі бөлімдері дамиды.Бірқабатты призмалы эпителийі асқазаның ішек түтігінің эндотермасынан дамиды. Ұрық дамуының 6- 10аптасынан бастап асқазаның шұңқырлары дамып жетіледі.Осы асқазан шұңқырларының түбінде бездер бүйрекке ұқсап түзіледі.Ең бірінші болып париетальді жасушалар ,кейін негізгі жасушалар пайда болады.Ал 6-7аптасында мезенхимадан ең бірінші бұлшықет қабықшасының сақиналы қабаты қалыптасады ,кейін шырышты қабықшаның бұлшықетті пластинкасы дамиды.13-14аптасында бұлшықет қабықшасының сыртқы бойлық қабаты дамиды,кейін ішкі қиғаш қабаты дамиды,кейін ішкі қиғаш қабаты түзіледі. Асқазан қабырғасының құрылыс,оның тіндік құрамы,әртүрлі бөліктеріндегішырышты қабықшасының құрылыс ерекшеліктері:Асқазан қабырғасының құрылысы-шырышты қабықшадан,шырышты негізінен бұлшықет қабықшасынан ,сірлі қабықшасынан тұрады.Және асқазаның ішкі бетінің рельефіне үш түрлі түзілімдер тән :асқазан қатпарлары,асқазан алаңдары және асқазан шұңқырлары.Асқазан алаңдары-олар бір- бірінен шырышты қабықша жүлгерлері арқылы бөлініп орналасады.Асқазан қатпарлары-олар асқазаның бетінде тұтас орналасады.Асқазаның шырышты қабықшасының өзі үш қабаттан тұрады-Эпителий-ол шырышты қабықшаның бетін және асқазан шұңқырларын жауып жатады. Меншікті пластинка-Мұнда асқазан бездері орналасады.Олардың арасында борпылдақ талшықты дәнекер тін өтеді. Бұлшықет пластинкасы -ол тегіс миоциттерлен құралған үш қабаттан тұрады:ішкі және сыртқы айналым немесе циркулярлы және ортаңғы болып олар бойлық бағытта орналасады. Асқазан бездерінің орналасуы, құрылысы, жасушалық құрамы-Асқазанның меншіктім бездері болады олар біршама көп.Олардың санына келсем адамның асқазанында 35млн болады.Ал ұзындығы бойынша бір бездің 0,65мм құрайды диаметрі 30мкм-50мкм арасында болады.Ал құрылысы бойынша бездерүш түрлі болады:қарапайым тармақталған түтікшелі бездер.Әр бездің құрылысын ажыратамыз :қылтасын, мойнын,негізгі бөлімін.Негізгі бөліміне денесі мен түбі жатады.Асқазаның меншікті бездері 5-негізгі жасушалардан тұрады. Бастапқы үшеуіне тоқталып өтсем: |