Қоғамның саяси жүйесі


Ал У. Ростоу және т.б. "экономикалық есу сатысы" деген тұжырымдаманы алға тартады. Олардың ойынша, адамзаттың даму тарихы мынадай бес сатыдан тұрады



бет5/5
Дата16.04.2022
өлшемі0,6 Mb.
#31170
1   2   3   4   5

Ал У. Ростоу және т.б. "экономикалық есу сатысы" деген тұжырымдаманы алға тартады. Олардың ойынша, адамзаттың даму тарихы мынадай бес сатыдан тұрады:

1) Дəстүрлі қоғам- алғашқы қауымдық, рулық және феодалдық қоғамның бір бөлігі;

2) Өтпелі қоғам- өндірістік революцияны;

3) Алға басу(жылжу) қоғамы- 70-80 жылдардағы капитализмді;

4) Индустриялдық- 2000 жылға дейінгі капитализмді жатқызады.

5) Индустрияланғаннан кейінгі(постиндустриялдық)

Бұлайша сатыға бөлудің өлшемі ретінде техникалық даму деңгейін алады. Марксизмнің басшылыққа алатын өндірістік қатынастарымен олар санаспайды.


Саяси жүйе саяси тəртібіне қарай

Тоталитарлық

Автолитарлық

Демократиялық

Жеке адам мен қоғам толығымен билікке бағынады. Мемлекет қоғадық өмірдің барлық саласын өзінің бақылауына алады.

Билік басындағы жеке адам не адамдар тобы шексіз билікке ие болады. Парламент, оппозициялық партиялар болғанымен олардың ықпалы шамалы келеді. Мемлекеттің сайланбалы органдары, азаматтарының құқықтары мен еркіндіктері шектеледі.

Тұлға құқығы биік тұрады, билік жұмысын қоғам бақылауға алады. Онда биліктің өкілдік органдарын жалпыға бірдей сайлау арқылы халық сайлайды, азаматтарға саяси құқықтар мен еркіндіктер беріледі, елде заңдылық билейді

Француз саясаттанушысы Ж.Блондель саяси жүйені басқарудың мазмұны мен түріне сай 5-ке бөлді

Либералдық демократия. Ол саяси, мемлекеттік шешімдерді қабылдағанда меншікке иелік етуі, жекешелдік, еркіндік сияқты құндылықтарды басшылыққа алады.

Дəстүрлі саяси жүйе. Ол ат төбеліндей ақсүйектердің саяси жəне экономикалық үстемдігіне негізделеді

Коммунистік жүйе. Ол əлеуметтік игілікті тең бөлуге бағдар ұстайды.

Дамып келе жатқан елдерде қалыптаса бастағн саяси жүйе. Онда авторитарлық басқару белең алады.

Авторитарлық-консервативтік жүйе. Онда əлеуметтік жəне экономикалық теңсіздік сақталады, халықтың саяси билікке қатысуына шек қойылады.

Батыс саясаттанушыларының арасында саяси мəдениеттің жағдайына қарай, құндылықтар жүйесінің негізінде жүйені жіктеудің 4 түрі кең тараған

Ағылшын-америкалық жүйе

Құрылықтық (континенталдық)-еуропалық саяси жүйе

Индустрияланбаған немесе жарым-жартылай индустрияланған



Тоталитарлық саяси жүйе

Назарыңызға рахмет!!!



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет