3.дәрісДүниені философиялық түсінудің негіздері.Сана, рух және тіл. Жоспары:
Жан, ақыл, парасат, рух.
Сананы онтологиялық түсіну.
Ойлау және тіл.
1.Жан, ақыл, парасат, рух. Жан — адамның ,жан-жануарлардың (кейдеөсімдіктердің де) бойындағытіршілікқуатытуралытүсінік. Жанныңзаттыққасиеттеріжоқболғандықтан, оны ғылымжолментанумүмкіндігішектеулі. Сондықтанжантуралыдінде,мифологияда, философияда әртүрлітүсініктерқалыптасқан. Дінидүниетанымдаадамдарғажанберушіжәне оны алушы — Құдай. Бұлбарлықдіндергеортақтүсінік. Демекжаниесі —Құдай. Ислам философиясындажан— АлланыңнұрынемесеАлланыңнұрынанжанпайдаболады. Қалайболғанда да жанадамғақатыстыемес, ол Алла әміріменболатыніс. Жанныңтәнгетұрақтағанкезі “жалған” өмірболса, тәнненбөлініп “ұшып” кеткенсоң, ол “мәңгілік”. О дүниедежаратушысұрақтарынажауапберетін де жан Философия тарихындажантуралыкөптегенғұламаларпікірайтқан.Аристотель жантәнніңформасыдеген. Грек философы Плотин жантәнніңформасыемес, ол — ақылиесідейді. Оныңайтуыншаақылтәндеемес, жанда. ибн Сина өсімдіктержаны, хайуанаттаржаныжәнеадамдаржаныдепжіктеген. ибн Сина дүниетанымындаақылсызжандеген — түйсік, яғнихайуандаржаны, ал ақылдыжаниесі — адам. Мұндайжағдайдаөсімдікжанныңхайуанжанына, оданадамжанынаөтуі, немесекерісіншеболуымүмкінемес. Жанныңбірденеденекіншіденегеауысуыбуддадініндегітүсінік. Жан мифологияда, көркемөнердетүрліобраздарғанегізболған. Жанғақатысты философия тарихындағынегізгіпроблемалармынандай:
Жанныңрастығы. Плотин жан субстанция деген. Жанныңрастығын Платон, Аристотель, ибн Сина, т.б. мойындаған;
Жанжаратылмаған.жанжаратылғанболса, оныңөлімімойындалуыкерек. Жанөлімідегендінде, мифологиядажоқ;
Жанныңмәңгілігі;
Жанныңдаралығы. Жантуралыжазушылароныңдаралығынмойындайды.
Ақыл — адамдыбасқатіршілікиелеріненерекшелейтін аса маңыздықасиет. Ежелгіойшылдареңбектеріндеақылдыңекідеңгейіболатыныайтылады. Ол — пайымжәнепарасат.