Окислительно-восстановительные реакции

ТОТЫҒУ- ТОТЫҚСЫЗДАНУ РЕАКЦИЯСЫ

• Реакциялардағы элементтердің тотығу дәрежесін қойыңдар.
• Реакция барысында тотығу дәрежелері қалай өзгеретінін салыстырыңдар.

• HCl + NaOH = NaCl + H2O
• 2 HCl + Zn = ZnCl2 + H2

• + 1 - 1 + 1 - 2 + 1 + 1 - 1 + 1 - 2

• + 1 - 1 0 + 2 - 1 0

• Элементтердің тотығу дәрежелері өзгере жүретін реакциялар тотығу –тотықсыздану реакциялары деп аталады.

• Тотығу тотықсыздану
• реакциясы

• - 2 е-

• 2 H+1Cl-1 + Zn0 = Zn+2Cl2-1 + H20

• Zn0

• 2 H+

• Zn+2

• H20

• + 2 е-

• тотығу

• тотықсыздану

• H+

• Zn0

• - тотықтырғыш

• - тотықсыздандырғыш

• ТОТЫҒУ – электрондар беру үрдісі.

• ТОТЫҚСЫЗДАНУ–электрондар қосып алу үрдісі.

• ТОТЫҚТЫРҒЫШ – электронды қосып алатын элемент.

• ТОТЫҚСЫЗДАНДЫРҒЫШ – электрон беретін элемент.

• Э+1

• Э+2

• Э-2

• Э-1

• Электрон бере ме жоқ әлде қосып ала ма?

• +5

• Бастапқыда атом зарядсыз, яғни протондар саны мен электрондар саны тең

• -

• -

• -

• -

• -

• -

• -

• Э0

• - 4 -3 -2 -1 0 +1 +2 +3 + 4 +5 +6

• Электрондар береді (- е-)

• -

• -

• Электрондар қосып алады (+ е-)

• ТТР-сы теңдеулерін теңестіру реті төмендегідей: 1. Химиялық реакция теңдеулерін жазу.
• Al+H2SO4 Al2(SO4)3+H2
• 2. Теңдеулердің оң және сол бөлігіндегі барлық әлементтердің тотығу дәрежелерін тауып, таңбасының үстіне жазу. 0 +1 + 6 -2 +3 +6 -2 0 Al+H2SO4Al2(SO4)3+H2
• 3. Реакция нәтижесінде тотығу дәрежесі өзгерген элементтердің астын сызу.
• 0 +1+6-2 +3 +6 -2 0 Al + H2SO4  Al2(SO4)3 + H2

• 4. Электрондық баланс теңдеуін құру:
• Al - 3ē Al +3 3 2 2H+1 + 2ē  H2 0 2 3
• 5. Таңдалған коэффиценттерді реакция теңдеуіне жазу.
• 2Al+3H2+1S+6O4-2 =Al2+3(S+6O4-2)3+3H2
• 6. Оттек атомдарының санын есептеу арқылы
• коэффиценттердің дұрыс екендігін тексеру.
• 2Al+3H2+1S+6O4-2 =Al2+3(S+6O4-2)3+3H2

• Электрон бере ме жоқ әлде қосып ала ма?

• S+6  S0
• S+6  S-2
• S+4  S+6
• S-2  S+4
• Cu0  Cu+2
• C+4  C- 4
• C- 4  C+2
• C0  C+4

• + 6 e-

• + 8 e-

• - 2 e-

• - 6 e-

• - 2 e-

• + 8 e-

• - 6 e-

• - 4 e-

• тотықсыздану

• тотықсыздану

• тотығу

• тотығу

• тотығу

• тотығу

• тотығу

• тотықсыздану

• -3 -2 -1 0 +1 +2 +3 +4

• е- береді

• е- қосып алады

• Электронды баланс әдісімен реакцияны теңестіру

• Күрделі реакцияларда электронды баланс әдісімен коэффициенттерді қою

• HCl + KMnO4 = MnCl2 + KCl + Cl2+ H2O

• +1 -1 +1 +7 -2 +2 -1 +1 -1 0 +1 -2

• Mn+7 +5 e- Mn+2

• 2Cl-1 - 2 e- Cl20

• 10

• 2

• 5

• 2

• 2

• 5

• 2

• 16

• 8

• Тотықсыздану

• тотығу

• Mn+7 – тотықтырғыш
• Сl -1 – тотықсыздандырғыш

• а) Al+ O2 → Al2 O3
• Al e → Al
• O2 e → O
• б) Fe + Cl2 → Fe Cl3
• Fe e → Fe
• Cl2 ē → Cl
• в) Li +S → Li2 S
• Li ē →Li
• S e →S

• а) 4Al0+3O20 →2Al2+3O3-2
• Al0 - 3e →Al+3 4 тотығады тотықсыздандырғыш
• O20+4e →2O-2 3 тотықсызданады тотықтырғыш
• б) 2Fe0 +3Cl20 →2Fe+3Cl3-1
• Fe0 -3e →Fe+3 2 тотығады тотықсыздандырғыш
• Cl20 +2ē →2Cl-1 3 тотықсызданады тотықтырғыш
• в) 2Li0 +S0 →Li2+1S-2
• Li0 -1ē →Li+1 2 тотығады тотықсыздандырғыш
• S0+2e →S-2 1 тотықсызданады тотықтырғыш

• Тотығу тотықсыздану реакциясын жаз.

• А. Al + MnO2 = Al2O3 + Mn

• Fe2O3 + Zn = ZnO + Fe

• B. Mg+H2SO4 = MgSO4 + H2S + H2O

• Cu + HNO3 = Cu(NO3)2+ NO + H2O

• C. KI + FeCl3 = l2 + KCl + FeCl2

• Cr2O3 + K2CO3 + O2 = K2CrO4 + CO2