Тәуелді айнымалы- бұл зерттеуші түсіндіруге тырысатын айнымалылар.
Тәуелсіз айнымалылар тәуелді айнымалының өзгеруін түсіндіретін айнымалылар.
Мысалы, A курсының емтиханындағы бағалар неге ерекшеленетінін зерттегіміз келеді делік. Бұл жағдайда тәуелді айнымалы «емтиханнан алынған бағалар» болады. «Неліктен бағалар әртүрлі?» Сұрақтың жауаптары тәуелсіз айнымалылар. Бұл мысалдағы аргументтер; Оны курсқа қатысу, емтиханға дайындалу уақыты және студенттің тұратын жері сияқты айнымалылар ретінде көрсетуге болады.
