Қолданылған кітап
Әдебиет саласына кіріспе сымбат
| Ғалым пікірі
‘‘Тіл-әдебиеттің бас мүшесі’’ (Горький) “Сөз-шығарманың негізгі материалы.” (Федин) “Көркем сөз-көрікті ойдың көрінісі’’ “Құнды сөз-құнарлы ойдан ғана туады’’ “Ойы нәрсіздің тілі де нәрсіз’’ (Л.Толстой) Мүсіншінің құралы-саз-балшық,суретшінің құралы-бояу,әншінің құралы-үн,бишінің құралы-қимыл болса,әдебиетшінің құралы-тіл (Федин) Тіл күшіне өлшеу жоқ,тіл көркемдігіне теңеу жоқ. Тіл өлгенді де тірілтеді. (Ғ.Мұстафин) Кімде-кім ана тілін,әдебиетән сыйламаса,оны сауатты,мәдениетті адам деп санауға болмайды. (М.Әуезов) Әдеби шығарманың мазмұны қоғамдық санадан нәр алып,тіл арқылы жүзеге асады. (О.Сүлейменов) Платон көркем өнерге шабуыл жасап,поэзия-тек қана ермек деп сынаржақ пікір білдірсе де,өнерді өмірмен байланыстыра қарады.Платон эстетика мәселелерін,оның ішінде әсемдікті,гнесеологиялық табиғатын қарастырды. Эстетика мәселесіне негіз болып,көркем өнер туралы тұңғыш жазылған көлемді,философиялық-эстетикалық трактат-Аристотельдің “Поэтикасы” Поэтика еңбегінде Аристотель поэзияны тарихтан анағұрлым биік қояды,себебі тарих көрген фактлерді ішкі байланысының бар-жоғына ,күрделі-ұстақтығына қарамай,хронологиялық тәртіппен жаза береді,ал поэзияға адам өмірін жалпы көзқараспен суреттейтін философиялық қасиет,үлкен талғанпаздық керек. |
|
Өз пікірім Әдебиет ежелден келе жатқан асыл мұра.Оның тарихы тереңде.Әдебиеттің салалары қаншалықты көп болса,оның соншалықты маңызы зор.Көркем шығарма-адам баласының таусылмас үлкен азығы.Шығарма оқи отыра біз, дүниетанымызды кеңейтіп,тіл байлығымызды жақсартамыз. Ғ.Мүсіреповтің бір сөзінде:Әдебиет тілі-бір халықтың тіл байлығын көрсетпейді,сол халықтың ойлау мен таяздығында көрсетеді. Әдебиет адамға өмірді танытып қана қоймайды,солардың өмірге деген көзқарасын қалыптастырады,мінез-құлқына,тұрмыс-тіршілігіне барлық жағынан әсерін тигізеді.Болмыстың көркем көрінісі мен адамды нақты қимыл-әрекет үстіндегі жанды бинелеу-тек сөз өнерінің ғана еншісінде. Жазушы кейіпкерлер өмір сүретін,әрекет ететін қоғамдық ортаны,жағдайды нақты бейнелейді,олардың іс-әрекетін,белгілі бір тарихи жағдаймен байланыстырады. Әдебиет адамның байқағыштық,сезімталдық,көркем ой-қиялдан ләззат ала білу секілді қабілеттерін күшейте түседі,сезімін арттырады.Әдебиет –бұл үлкен қасиет.Әдебиет адамды биік қоғамдық идеялар мен зор армандарға жетелейді. Көркем шығарма оқи отыра,бізді адамгершілікке,имандылыққа,табандылыққа баулып,адал болуды үйретеді. А.Байтұрсыновтың “Әдебиет танытқыш’’ ,ең алдымен,сөз өнерінің табиғатын,өнердің басқа түрлерінен айырмашылығын, артықшылығын сипаттайды. З.Қабдолов”Сөз өнері”кітабында кейіпкерге ерекше қасиеттерді ұсынады. Олар:нәзік сезімталдық,бақылағыштық,парасат,мағыналы өмір,шабыт керек деп есептейді. Өнердегі шын шеберлікке апарар жол-еңбек.Шеберлік шексіз. Шалқыған шабыт болмаса,шеберліктен де ештеңе шықпайды. Өнер-әдемілікке сүйенеді.Ал әдемілік-сапа.Сапа тек салыстырумен анықталады.Әр нәрсенің әдемілігі-оның өлшемінде. Артық немесе кем болуы әдеміліктің жауы. |
Қазақ Ұлттық Қыздар Педагогикалық Университеті
Филология Институты
Қазақ әдебиеті кафедрасы
СӨЖ №1
Әдебиеттануға кіріспе
Орындаған :103-топ студенті
Рахымбай Сымбат
Тексерген: аға оқытушы Юсуп П.Қ
Алматы 2022ж
Достарыңызбен бөлісу:
