Омыртқасыздар зоологиясы
-сурет.Желбезекаяқты шаяндар отряды – Anostraca
жүктеу/скачать 288,63 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Зәр шығару жүйесі
| 2-сурет.Желбезекаяқты шаяндар отряды – Anostraca
2.3 Шаяндардың құрылысы,дамуы,зәр шығару жүйесі жалпы сипаттамасы Құрылысы мен физиологиясы. Шаянтәрізділердің денесі негізінен бас (cephalon), кеуде (thorax) және құрсақ (abdomen) бөлімдерінен тұрады,бірақ бас бөлімі келесі кеуде бөлімімен бірігіп кетіп баскеуде (cephalothorax) бөліміне айналған. Сондықтан шаянтәрізділердің басым көпшілігінде денесі нақты дифференцияланған екі бөлімнен құралған: баскеуде және құрсақ.Дене құрамына кіретін сегмент саны, басқа буынаяқтылармен салыстырғанда алуан түрлі: 5-8-ден 50-ге дейін.Бас бөліміндегі сегменттерінің саны тұрақты, яғни барлық шаянтәрізділердің басы акрон және 4 сегменттен құралған. Акрон – болжам бойынша, арғы тегінің (көпқылтанды буылтық құрттардың) простомиум бөлігі, ал оның өсіндісі – антеннулалары немесе I антенналары пальпилерінің гомологы. Антеннула – мұртшалардың бірінші жұбы басының алдыңғы бөлімінде, ауыз тесігінің алдында орналасады, бірқатар буындардан тұрады және негізінен бір бұтақты. Тек кейбір жоғарғы сатыдағы шаяндарда олар екіге (мысалы, өзен шаянында), кейде тіптен үшке ажырайды.Антеннулалар – сезу, әсіресе иіс сезу мүшелері, бірақ кейде жүзу үшін де жұмсалады. Зәр шығару жүйесі екі жүп безді мүшеден тұрады: Антеннальды және максиллярлы. Антеннальды бездер жоғарғы сатыдағы (Malacostraca класс тармағы) шаяндарда болады, ал қалғандарында максиллярлы, тек Leptostraca отрядының өкілдерінде зәр шығару бездерінің екеуі де болады. Безді мүшелер түрі өзгерген целомодукталар. Антеннальды және максиллярлы зәр шығару жүйесінің құрылысы ұқсас. Әр мүше қапшықтан және одан басталатын, безді қабырғалары бар, иілген түтікшеден тұрады. Түтік бірнеше иірім жасап кеңейген қуысқа – қуыққа ашылады.Қуық қысқа өзегімен антенналарының түбінде (антеннальды без) немесе максиллаларының (максиллярлы без) түбіңде ашылады 3-сурет.Шаянтәрізділердің ішкі құрылысы. жүктеу/скачать 288,63 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|