Орындаған: Аманбек Айтолхын Группа: хб-901 Тексерген: Зекенова. Л. Ш

Жылу реттелуінің типтері

• Гомойотермді (жылы қанды жануарлар мен адам)
• Пойкилотермді (салқын қанды жануарлар).
• Гетеротермді (аю, суыр және т.б.)

• Адамдар организмі - гомойотермді
• Гомойотермия жоғары сатылы жануарларға тән - сыртқы орта температурасының өзгеруіне қарамастан ( дене ядросының температурасы -2С қа дейін ауытқиды) дене температурасын өздері реттей алады және оны тұрақты деңгейде ұстайды

Дененің әр түрлі бөлімдерінің температурасы

• Қолтық – 36о-37о
• Ауыз қуысы – 37,2о-37,5о
• Тік ішек – 37,5о-37,9о
• Ішкі ағзалар – 37,8о-38о
• Бауыр – 38,5о-39,5о
• Кеуде – 30о-34о
• Қол – 29,5о-33о
• Аяқтың саусақтары, мұрынның ұшы - 22о

• Зат алмасу қарқынына байланысты ішкі ағзалар температурасының бір – бірінен айырмашылығы бар.
• Бауырда - 37,8-38,0С, бас миы– 36,9-37,8С, белсенді қимыл кезінде қанқа бұлшық еттерінің температурасы 7С-қа дейін артады. Тәуліктік ырғақ ішкі ағзаларда тыныштық кезеңде – 0,2-1,1С - «дене ядросы» (нағыз гомойотермді)
• - тері және беткей жатқан қаңқа бұлшықеттерінің тәуліктік ырғағы 0,5-11С- «дене қабығы» (пойкилотермді)

• Негізгі жылу реттелу орталығы – гипоталамуста
• Афференті ақпарат тері, қан тамырлары, ішкі ағзалар және өзіндік жылу сезгіш нейрондар рецепторлрынан алады
• Дене температурасның тұрақтылығы жылудың пайда болуы (химиялық) мен жылудың шығарылуы (физикалық) арасындағы тепе-теңдігі – баллансқа байланысты.

Химиялық жылу реттелу механизмінің қысқаша сипаттамасы (жылудың пайда болуы)

• Жылудың түзілуі заттар алмасуымен, белоктардың, майлар мен көмірсулардың тотығуымен байланысты.
• Бұл экзотермиялық реакция
• Түрлі ағзалардағы жылудың үлесі:
• Бұлшық еттерде – 60-70%.
• Бауырда, ішек-қарында – 20-30%.
• Бүйрек пен басқа да ағзаларда – 10-20%.