Орындаған: Лесбек Арайлым Тобы: ФӨТҚА-01-22 Қабылдаған
жүктеу/скачать 42,96 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Буферлік теңдеу
- Буфер әрекеті
- 5-мысал – фосфатты буфер
|
«Химиялық пәндер» кафедрасы Реферат Тақырыбы: Күшті және әлсіз қышқылдар мен негіздердің, буферлі ерітінділердің рН есептеу. Медицинадағы буферлі ерітінділердің маңызы. Орындаған: Лесбек Арайлым Тобы: ФӨТҚА-01-22 Қабылдаған: Рысымбетова Ж.К. Шымкент-2023 Буферлік ерітінділер әртүрлі химиялық және биологиялық процестерде тұрақты рН ұстап тұру үшін өте маңызды. Олар әлсіз қышқылдан және оның конъюгаттық негізінен (немесе әлсіз негізден және оның конъюгат қышқылынан) бірдей дерлік концентрацияда тұрады. Буферлік ерітінділер аз мөлшерде қышқыл немесе негіздік заттарды қосқанда рН мәнінің елеулі өзгерістеріне қарсы тұрады. Буферлік теңдеу: Буферлік ерітіндінің рН мәнін сипаттау үшін әдетте Хендерсон-Хассельбалх теңдеуі қолданылады: \[pH = pK_a + \log\left(\frac{[A^-]}{[HA]}\оң жақ)\] Мұндағы: - \(pH\) - буферлік ерітіндінің рН мәні. - \(pK_a\) - әлсіз қышқылдың (\(HA\)) қышқылдық диссоциация константасының теріс логарифмі. - \([A^-]\) - конъюгат негізінің концентрациясы. - \([HA]\) - әлсіз қышқылдың концентрациясы. Буфер әрекеті: Буферлік ерітінділер әлсіз қышқыл мен оның конъюгаттық негізі арасындағы динамикалық тепе-теңдік арқылы жұмыс істейді. Буферге қышқылды зат қосқанда, ол артық негізбен әрекеттеседі, \(А^-\) концентрациясын төмендетеді. Тепе-теңдіктің бұл ауысуы рН өзгеруін барынша азайтады. Керісінше, негізгі зат қосылса, ол артық \(HA\) әрекеттеседі, оның концентрациясын төмендетеді және қарама-қарсы бағытта рН өзгеруін барынша азайтады. 5-мысал – фосфатты буфер: Әлсіз қышқыл H₂PO₄ және оның HPO₄²⁻ конъюгаттық негізінен тұратын фосфатты буферді қарастырайық. Оның \(pK_a\) мәні 7,21. Егер сізде 0,1 М H₂PO₄ және 0,1 М HPO₄²⁻ концентрациялары бірдей фосфат буфері болса: \[pH = 7,21 + \log\left(\frac{0,1}{0,1}\оң) = 7,21\] Егер сіз HCl (қышқылды зат) аз мөлшерін қоссаңыз, артық \(HPO₄²⁻\) онымен әрекеттесіп, рН мәнінің айтарлықтай төмендеуіне жол бермейді. Керісінше, егер сіз аз мөлшерде NaOH (негізгі зат) қоссаңыз, артық \(H₂PO₄\) онымен әрекеттесіп, рН мәнінің айтарлықтай артуына жол бермейді. Буферлік ерітінділер қан мен жасушалық сұйықтықтардың рН деңгейін ұстап тұруға көмектесетін биологиялық жүйелер сияқты әртүрлі қолданбаларда және рН дәл өлшеулерін қамтамасыз ететін және химиялық реакцияларды басқаратын аналитикалық химияда өте маңызды. Олардың рН өзгерістеріне қарсы тұру қабілеті оларды зертханалық және өнеркәсіптік жағдайларда құнды құрал етеді. 2 жүктеу/скачать 42,96 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|