Пәнді оқу нәтижесінде магистрант: Қазіргі ғылыми және білім беру парадигмалары;
Білім беруді дамытудың заманауи нұсқаулары;
Зерттеу қызметін ұйымдастырудың теориялық негіздері.
Қазіргі ғылымдағы тенденцияларды талдау;
Педагогикалық саладағы ғылыми зерттеулердің перспективалық бағыттарын анықтау;
Кәсіби қызметте эксперименттік және теориялық зерттеу әдістерін қолдану;
Ғылымның заманауи жетістіктерін оқу үрдісіне бейімдеу.
Қазіргі заманғы зерттеу әдістері;
Ғылыми ақпаратты түсіну және сыни талдау тәсілдері;
Өзінің ғылыми әлеуетін жетілдіру және дамыту дағдылары.
2.2. Пәннің құрылымы мен күрделілігі.
– – –
Бөлім 1. Ғылым әлеуметтік-мәдени құбылыс ретінде
Ғылым мен білім мәдени құндылықтар ретінде
Негізгі сұрақтар Білім дегеніміз не?
«Мәдениет адамында» қандай дағдылар бар?
Білімнің оқу мен өмір үшін, жеке адам мен қоғам үшін маңызы қандай?
Сарапшылар не дейді?
Ғылым мен білім мәдениет құндылықтары ретінде Тұлғаның қалыптасуына тәрбиенің әсер ету механизмдерін анықтау үшін тәрбиенің не екенін анықтау қажет.
Қазіргі психологиялық-педагогикалық әдебиеттерде білім беру келесідей түсіндіріледі: Білім беру – адамның құзыретті таңдау мүмкіндіктерін кеңейтуге бағытталған процесс өмір жолы және жеке тұлғаның өзін-өзі дамытуы туралы (А.Г. Асмолов);
Тәрбие – мақсат қою, педагогикалық тұрғыдан ұйымдастырылған және жүйелі түрде адамның әлеуметтену процесі мен нәтижесі (Б.М. Бим-Бад, А.В. Петровский);
Тәрбие – адамның объективті, әлеуметтік және рухани мәдениет әлемінде белсенді түрде орналасу арқылы өз бойындағы дүние бейнесін жасауы (А.А.Вербицкий);
Білім – мәдениетті меңгеру механизмі (П.Г. Щедровицкий).
Білім берудің мәнді мәртебесін мәдени шығармашылық феномені ретінде қарастыру арқылы ғана ашуға болады. Мәдениет пен білім бір-бірімен тығыз байланысты.
Мәдениетті адам – білімді адам. «Білім беру, оқыту, тәрбиелеу, қалыптастыру ретінде адам болмысының негізгі мәдени формасы, оның негізінде жатыр. Білім беру кеңістігінде жүзеге асырылатын адамның әлеммен қарым-қатынасының мәдени үлгілері мен тәсілдерінсіз адам өмірін елестету мүмкін емес». Білім тек мәдениетті жеткізу құралы ретінде ғана емес, сонымен бірге өзі жаңа мәдениетті қалыптастырады, қоғамды дамытады.
Білім беруді дамытудың прогрессивті тенденциясын жүзеге асыру білім берудің келесі дәстүрлі функцияларын дәйекті түрде қайта қарастырумен байланысты: 1) шындықты дайын білім, дағды түрінде беру және жаңғырту; 2) балаға толық бақылау; 3) мұғалімде педагогикалық іс-әрекет субъектісін, ал оқушыда – оның әсер ету объектісін көру.
Бүгінгі таңда баламалы модель – білім берудің гуманистік, бірлескен шығармашылық моделі, ол келесі қызметтермен анықталады: 1) адамды қоршаған шындықтағы мәселелер мен мағыналарды ашу; 2) әлеуметтiк-мәдени құндылықтарға бастамашылық салаларды еркiн таңдау үшiн жағдайлар жасау; 3) болмыстың маңызды мәселелерін қою және шешу үшін мұғалім мен оқушының бірлескен шығармашылық қарым-қатынасына жағдай жасау; 4) мұғалімнің де, оқушының да шығармашылық іс-әрекетінің әртүрлі формаларын тәрбиелеу.
1960 жылдардан бастап Орыс психологиясы мен педагогикасы диалог, ынтымақтастық, бірлескен іс-әрекет, жеке адамды құрметтеу идеяларымен байыды. Педагогиканың тұлғаға және оның дамуына қайта бағдарлануы, гуманистік дәстүрлердің қайта жаңғыруы оқу-тәрбие үрдісінің сапалы жаңаруының негізі болып табылады.