Орта білім беру ұйымдарында оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы әдістемелік нұСҚау хат
Сынып Пән бойынша тілдік деңгей
жүктеу/скачать 4,91 Mb.
|
2022-2023-оқу-жылының-ӘНХ
- Бұл бет үшін навигация:
- «Ағылшын тілі»
- «Немістілі», «Француз тілі»
Бастауыш білім беру деңгейіндегі «Шетел тілі» оқу пәнінің мазмұны білім алушылардың ойын және танымдық іс-әрекет арқылы тілдерді үйренуге деген қызығушылығы мен оң көзқарасын дамытуға, сондай-ақ ақпарат алмасу үшін бастапқы коммуникативтік дағдыларды қалыптастыруға, сөйлеу материалы ретінде мәтінмен жұмыс істей білу қабілетін дамытуға, нақты жағдайларда мәтіннен сөздер мен сөз тіркестерін пайдалануға бағытталған. 2-4 сыныптарда «Шетел тілі» пәнін оқу білім алушылардың тілдің A1 деңгейін: білім алушылардың шығармашылық ойлауын талдау, бағалау және дамытуға ықпал ететін әртүрлі тапсырмалар; әр түрлі қызықты және ынталандыратын мазмұндағы ауызша және жазбаша дереккөздер арқылы меңгеруге бағытталған. Негізгі орта білім беру деңгейіндегі «Шетел тілі» оқу пәнінің мазмұны білім алушылардың жас ерекшеліктеріне, қажеттіліктері мен мүдделеріне сәйкес олардың тілдік дағдыларын дамытуды қамтамасыз етеді; қазіргі әлемде шетел тілдерін оқытудың маңыздылығын түсіну; рухани-адамгершілік құндылықтарды дамыту; көптілді және көп мәдениетті әлемнің тұтас бейнесін, ұлттық құндылықты түсіну; өз елінің және әлем мәдениетімен танысу арқылы әртүрлі көзқарастарды құрметтеуге тәрбиелеу ақпарат көздерімен, оның ішінде интернет-ресурстармен өз бетінше жұмыс істей білу; шығармашылық және сыни ойлауды дамыту және пайдалану. Негізгі орта білім деңгейі аяқталғаннан кейін білім алушылар «Ағылшын тілі» оқу пәні бойынша В1 тілдік деңгейіне, «Неміс тілі» және «Француз тілі» оқу пәндері бойынша А2+ тілдік деңгейіне жетуі тиіс. 5-9-сыныптарына арналған «Шетел тілі» пәнін оқыту: білім алушыларда пәндік білім мен дағдыларды саналы меңгеруді қамтамасыз етуге; әртүрлі тапсырмалар арқылы тілдің А2-В1 деңгейін меңгеруге; оқу бағдарламалары оқу процесінің оқу пәнінің әдістемелік әлеуетін кеңейтуге, білім алушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыруға бағытталған. Жалпы орта білім беру деңгейіндегі «Шетел тілі» оқу пәнінің мазмұны мемлекеттік тіл мен Отанын қастерлей және сүйе отырып, көптілді, көп мәдениетті тұлғаны қалыптастыруға; әртүрлі түпнұсқалық мәтіндердің мазмұны арқылы сөздік қорын байытып, коммуникативтік құзыреттілікті жетілдіруге; түрлі тілдік коммуникативтік құзыреттілікті меңгеруге шығармашылық көзқарас пен зерттеу жұмысы дағдыларын дамытуға бағытталған. 10-11 сыныптарда «Шетел тілі» пәнін оқыту білім алушылардың «Ағылшын тілі» оқу пәні бойынша В2 тілдік деңгейіне, «Неміс тілі», «Француз тілі» оқу пәндері бойынша В1 тілдік деңгейіне қол жеткізуге бағытталған. В1 және В2 сияқты жоғары деңгейде шетел тілін оқыту кезінде оқытылатын тілдің сөйлеу нормаларын, шетел тіліндегі ақпарат көздерімен өз бетінше жұмыс істеу дағдыларын меңгеруге; білім алушыларды өз бетінше білім алуға дайындауға, сондай-ақ шет тіліндегі қарым-қатынастың жеке тәжірибесін алуға; мәдениетаралық коммуникация процесінде талап етілетін жеке тұлғалық қасиеттерді дамытуға ерекше көңіл бөлінеді. Білім мазмұны бойынша білім алушылардың даярлық деңгейіне қойылатын талаптарға сәйкес «Шетел тілі» оқу пәні бойынша білім алушылардың даярлық деңгейі оқытудан күтілетін нәтижелер арқылы айқындалады. Шетел тілі бойынша білім беру процесін ұйымдастыру коммуникативтік технологияларды (жобалар, сұхбаттар, рөлдік ойындар, пікірталастар, пікірталастар, конференциялар, байқаулар, драматургиялар және т.б.) жан- жақты пайдалануды көздейді. Сондай-ақ, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды және сабақтан тыс қызметтің кең мүмкіндіктерін белсенді пайдаланған жөн, бұл шетел тілін үйренуге ынталандыруды арттыру, білім алушылардың танымдық қызметін жандандыру, олардың тілдік өзара іс-қимыл белсенділігін арттыру, олардың шығармашылық әлеуетін дамыту үшін жағдай жасауға ықпал ететін болады. Шетел тіліндегі сабақтан тыс жұмыс тәрбиелік және дамытушылық мәнге ие. Бұл жұмыс шетел тілі бойынша білімді тереңдетіп қана қоймай, сонымен қатар білім алушылардың мәдени дүниетанымын кеңейтуге, олардың шығармашылық белсенділігін, эстетикалық талғамын дамытуға ықпал етеді және басқа елдің тілі мен мәдениетін оқуға деген ынтасын арттырады. Сондайақ, оқытудың практикалық, тәрбиелік, білім беру және дамытушылық мақсаттарын неғұрлым толық жүзеге асыру үшін жағдай жасайды. Шетел тілін оқытуда сабақтан тыс жұмыстардың төмендегідей түрлері ұсынылады: тақырыптық ойын кештері; елтану үйірмелері; шетел тілдері апталығы; видеоклубтар, тілдік батыру орталықтары; шетел тіліндегі театр қойылымдары және т.б. 9-11 сынып білім алушыларына қазақтыңақыны, әдебиеттанушы ғалым, түркітанушы, публицист,педагог, аудармашы, қоғам қайраткері Ахмет Байтұрсынұлының туғанына – 150 жыл толуына орай эссе жазу ұсынылады. 4. Білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың нормативтік талаптарына сәйкес бөлім бойынша жиынтық бағалаудың саны Білім алушылардың ағымдағы үлгерімін бақылау, аралық және қорытынды аттестаттау ҚР БҒМ 2008 жылғы 18 наурыздағы № 125 бұйрығына «Орта білім беру ұйымдары үшін білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және қорытынды аттестаттау жүргізудің үлгілік қағидалары» сәйкес жүргізіледі. БЖБ өткізу нысаны (бақылау, практикалық немесе шығармашылық жұмыс, жоба, эссе) мен сабағын және БЖБ орындау уақытын педагог өзі дайындайды. «Шетел тілі» оқу пәні бойынша жиынтық бағалау сөйлеу әрекетінің төрт түрі (тыңдалым (тыңдалым), айтылым, оқылым, жазылым) бойынша жүргізіледі. Жиынтық бағалауда бөлім / ортақ тақырып үшін сөйлеу әрекетінің екі түрі біріктіріледі (мысалы, тыңдалым және айтылым; оқылым және жазылым). Тыңдалым (тыңдалым) және айтылым дағдыларын бағалау жиынтық бағалауды өткізу жоспарланған апта бойы сабақта жүргізіледі. Формативті және жиынтық бағалау тапсырмаларын педагог өзі жасайды. БЖБ үшін максималды балл 2-4 сыныптарда кемінде 7 және 15 балдан артық емес, 5-11 сыныптарда кемінде 7 және 20 балдан артық емес болуы керек. Төменде бөлім / ортақ тақырып үшін жиынтық бағалау рәсімдерінің саны берілген (10.4-кесте). 10.4-кесте. «Шетел тілі» пәні бойынша жиынтық бағалау саны
Вариативті компонент сағатының есебінен таңдалған 7-11-сыныптардың оқу пәндері бойынша жиынтық бағалау өткізілмейді, оқу жылының соңында «есептелінді» («есептелінген жоқ») деген белгі жазылады. Ерекше білім берілуіне қажеттіліктері бар білім алушыларды бағалау кезінде педагог сараланған немесе жеке тапсырмаларды қолданады, сондай-ақ білім алушының ерекшеліктерін есепке ала отырып, оның ішінде жеке оқу бағдарламаларын іске асыру кезінде бағалау критерийлеріне өзгерістер енгізеді. «Шетел тілі» пәні бойынша қорытынды аттестаттау Қорытынды аттестаттау «Орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдары үшін білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылауды, оларды аралық және қорытынды аттестаттауды өткізудің үлгілік қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2008 жылғы 18 наурыздағы №125 бұйрығымен бекітілген бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білімнің білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарындағы білім алушылардың үлгеріміне ағымдық бақылаудың, оларды аралық және қорытынды аттестаттау жүргізудің үлгі қағидаларына, сонымен қатар қорытынды аттестаттауды ұйымдастыру мен өткізу бойынша нұсқаулыққа сәйкес өткізіледі 5. Үлгілік оқу жоспарының вариативтік компоненті есебінен оқу пәні бойынша жүргізілетін элективтік курстардың тақырыптары Үлгілік оқу жоспарының вариативтік компоненті есебінен «Шетел тілі» пәні бойынша жүргізілетін элективтік курстың төмендегідей тақырыптары ұсынылады: «Дыбыстар сөйлейді» курсы. 2-4 сыныптар фонетикасы. Курста шетел тіліндегі білім алушылар әріптер мен дыбыстардың қалай оқылуы, айтылуы және жазылуы жайлы өз білімін жетілдіреді, оқуда қолданады. «Білім алушылардың жазбаша тілін жазылым дағдысы арқылы дамыту» курсы білім алушылардың ойлау қабілетін, шығармашылық қабілеттерін жазылым арқылы дамытуға ықпал етеді. «Ынтамен оқу» курсы оқу процесіне қызығушылықты дамытуға, білім алушылардың оқу дағдыларын дамытуға, әлем әдебиеттермен жұмыс істей білуге бағытталған. «Шетел тілі біздің айналамызда» курсы білім алушыларға оқытылатын шетел тілі сабағында жаңа технологиялардың түрлі тәсілдерін пайдалана отырып, күнделікті өмір жағдайында сөйлеу дағдыларын жаттықтыруға мүмкіндік береді. Ол күнделікті қолданылатын сөйлемдер арқылы шетел тілінің лексикасын дамытуға ықпал етеді. «Елтану сабағы» курсы елтану сипатындағы білім алушылардың ой-өрісін кеңейтуге, Қазақстан және басқа елдер, олардың географиясы, сол елде тұратын халықтар, көрікті жерлер, салт-дәстүрлер туралы білімдерін тереңдетуге ықпал етеді. «Әлемге саяхат» курсы білім алушыларды белгілі бір елдердің, сондай-ақ ірі аумақтар мен құрлықтардың табиғаты, халқы, шаруашылығы, мәдениеті, әлеуметтік құрылымы, т.б. туралы мәліметтерді жинақтау, қызығушылығын арттыру, қазақ халқының салт-дәстүрімен салыстыруға үйретеді. 10-11 сыныптарға арналған «Жеке жоба бойынша нұсқаулық» курсы білім алушылардың ойлауын дамытуға, шет тілінде дұрыс сөйлеу және сауатты жазу дағдыларын қалыптастыруға; шет тілінде іскерлік қызметпен байланысты лексиканы зерделеуге, одан әрі сауатты пайдалануға ықпал ететін сөздік қорын байытуға бағытталған. 10-11 сыныптарға арналған «Іскерлік шет тілі» курсы іскерлік шетел тілін оқытуға, кәсіптік терминдерді, іскерлік этиканы, хаттарды, білім алушылар кәсіптік қызмет процесінде қажеттілігіне қарай қолдана алатын іскерлік сөйлеу ерекшеліктерін зерделеуге бағытталған. «Көркем мәтін және аударма» курсы білім алушыларда көркем мәтінді бір тілден екінші тілге және керісінше аудару негіздерін қалыптастыруға ықпал етеді. «Эссе және оның түрлері» курсы сыни ойлауды дамытуға, ойлар тізбегін реттеуге, өз пікірін білдіруге және негіздеуге бағытталған. «Ақпараттық шетел тілі» курсы ақпараттық құралдарды пайдалана отырып, білім алушылардың шет тіліндегі білімін тереңдетуге және жүйелеуге, оларды дербес шығармашылық ойлауға тартуға, ақпаратты өңдеу кезінде талдау және синтездеу әдістерін қолдануға бағытталған. 6. Оқу пәні мұғалімдерінің әдістемелік бірлестігінде қарастырылатын әдістемелік тақырыптар Оқу жылы бойы «Шетел тілі» оқу пәні педагогтернің әдістемелік бірлестігінің отырыстарында олардың кәсіби құзыреттілігін арттыру бойынша келесі мәселелерді қарастыру ұсынылады: Шетел тілі бойынша білім беру процесін ұйымдастырудың заманауи тәсілдерін жүзеге асыру. Шетел тілін оқытудағы инновациялар және сабақтан тыс жұмыстарды ұйымдастыру. Шетел тілі сабақтарында функционалдық сауаттылықты қалыптастыру. Шетел тілі сабақтарында білім алушылардың оқу сауаттылығын қалыптастырудың тиімді әдістері мен тәсілдері. Шетел тілі сабақтарында жобалық-зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру. Интернеттегі білім беру платформаларын негізгі шетел тілі оқулығына қосымша тапсырмалардың тиімді көзі ретінде қарастыру. 7.Білім алушылардың шетел тілі бойынша қорытынды аттестаттауға сапалы дайындығын қамтамасыз ету. Шетел тілі мұғалімінің тәжірибесінде мүмкіндігі шектеулі білім алушылармен жұмысын ұйымдастыру. Үлгерімі төмен білім алушылармен жұмысты ұйымдастыру. 7. Пәнді оқыту процесінің тәрбиелік әлеуетін арттыру «Шетел тілі» пәнін оқытуда білім алушыларды тәрбиелеудің негізгі тетігі – ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтар екенін есте ұстау абзал. Сол үшін «Шетел тілі» пәні бойынша «Мәңгілік Ел» ұлттық идеясы – «Мәңгі ел» тұжырымдамалық идеологиясы мен «Рухани жаңғыру» бағдарламасын іске асыру жағдайындағы Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздеріне сәйкес жүзеге асырылады. Оқыту білім алушылардың рухани-адамгершілік қасиеттері мен патриоттық сезімдерін қалыптастыруға, қазақстандық патриотизмді қалыптастыруға және «толық адам» кемелді адамның қасиеттерін өмірге енгізуге ұмтылуға, этносаралық және мәдениетаралық коммуникация жағдайында толеранттылық пен қарым-қатынас жасай білуді дамытуға бағытталуы тиіс. Оқыту процесіндегі «Шетел тілі» пәнінің тәрбиелік әлеуетін арттыру үшін әр деңгейге сәкес меңгеріп жатқан тілінде коммуникативтік технологияларды (жобалар, сұхбаттар, рөлдік ойындар, пікірталастар, пікірталастар, конференциялар, байқаулар, драматургиялар және т.б.) жан- жақты пайдалануды көздейді. Тақырыптардың мазмұны отансүйгіштік, адамгершілік, ізгілік, адалдық, еңбекқорлық, досшыл болуға бағытталуы ұсынылады. Жоғары сынып білім алушыларының жас ерекшеліктеріне және жеке мүдделеріне жауап беретін шетел тілі сабақтарында түпнұсқалық материалдарды пайдалану. Кәсіптік бағдар беру элементтерімен, таңдалған мамандықтың ерекшеліктерімен және болашақ мамандықты игерудегі шет тілінің рөлімен танысуды, ғылыми - техникалық және мәдени прогреске қол жеткізуді, таңдаған маман саласындағы жалпы білім көкжиегін кеңейтуді қамтамасыз етуге бағытталады. жүктеу/скачать 4,91 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||