Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы 7- класс. «Атамұра» -2003



бет20/44
Дата25.01.2023
өлшемі1,36 Mb.
#62955
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   44
Құрылу тарихы

Ақ Орданың ыдырауынан құрылды
●Құрушысы –Әбілқайыр,1428ж құрды
Әбілқайыр –Жошы ханның бесінші ұлы Шайбани ханның ұрпағы,яғни Шайбани Әбілқайыр
●Әбілқайыр жас кезінде әкесінен қалып,Жұмадық ханның қолында өседі
●Жұмадық хан маңғыттарға шабуыл кезінде қаза тауып,16 жасар Әбілқайыр тұтқынға түседі, бірақ маңғыт билері шешімі бойынша тұтқыннан босатылады
1428ж.17 жасар Әбілқайыр 200-ден астам ақсүйек –шонжарлардың қолдауымен хан сайланады
●Әбілқайыр 40 жылдан астам хан болды



Жер иеленудің 4 түрі болған:
1/ Мемлекеттік жер ( хан жері)
2/ Інжулік жер
3/ Вақфтық жерлер ( дін иелерінің)
4/ Шарулардың мүліктік жерлері
«Иқта», «сойырғал» жерлері әскери немесе мемлекеттік басқару ісінде ханға адал қызмет істегендерге берілген және иқталық жер мұрагерлік болмады, сойырғал жер алған адамдар сатқындық жасаған жағдайда сойырғалды тартып алған.
●1377-1378ж.сойырғал алған Ұрұс ханның әскербасшысы Ұрұқ –Темір Тоқтамыспен бірге Әмір Темірге қашып кеткенде сойырғалға берілген жер қайтарып алынып, Тойшы деген әскербасыға берілген.
●Жерді бөлу, беру тек ханның билігінде болды

●Бұл салықтар монғол шапқыншылығынан кейін пайда болған
●Салықтың бұл түрлері ХІІІ –ХІV ғ. кең тараған
●Алтын Орда мен Шағатай ұлысында мал өсірушілерден мал басының 1/10 алынған
●Оңтүстік Қазақстан қалаларында қолөенршілер мен саудагерлер зекет салығын төлеген.
●Көшпелі аудандардағы малы шағын шаруалар соғым, сыбаға, сауын сияқты төлемдер төлеген
●Қарапайым адамдар әскери қызметкерлік жұымстарын өз аттарымен, қару –жарақтарымен атқарған
●Жазба деректерде ұлыс сөзі «ел» деген ұғымды да берген





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   44




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет