Өсімдіктер систематикасы Оқу құралы

90

V.  hirta
Қы скатүк ш егіргүл
Сирек
С ем .  A piaceae
Ш аты рш агүлділер тұқы м дасы
T rin ia hispida
С ілет тікентүкті
Сирек
T rapa natans
Су ж аңғак, ш ылым
ҚР  Қы зыл  кітабы
T. kitaibelii
К ітайбелдің сілеті
Сирек
Seseli  eriocephalum
Түктібас ты рнаш өп
С ирек
S. glabratum
Тегіс ты рнаш өп
Сирек
Peucedanum   ruthenicum
О ры с сасы кш өбі
С ирек
Сем.  Lim oniaceae
Кермектер  гұкымдасы
Lim onium  m acrorhizon
Ж уанды  там ы рлы   кермек
Казахстанды қ-ж онғарлы к эндемик
Сем.  G entianaceae
Көкгүлдер тұкы м дасы
G entiana pneum onanthe
Ө кпе  көкгүлі
Сирек
Сем.  A sclepiadaceae
Түйм еш ы рм ауы қтар түкы м дасы
V incetoxicum   interm edium
А ралы қ түйм еш ы рм ауы қ
С ирек
Сем.  Convolvulaceae
Ш ы рмауы кгар тұкы мдасы
C onvolvulus  fruticosus
Бүта ш ырмауығы
Сирек
Сем.  Boraginaceae
Ш ытыр түкы мдасы
H eterocaryum   rigidum
Катаң түктікен
Каспиялык эндемик
Lappula heteracantha
А латікен кәрікыз
Сирек
L.  m arginata
Ж иекті  кәріқыз
Сирек
N onea caspica
Каспий тілікгүлі
Сирек
91

O nosm a polychrom a
Т үрлітүсті  айлауык
Сирек
О.  stam inea
А йлауык
Солтүстік-каспий  маңы эндемигі
Сем.  Lam iaceae
Ерінгүлділер түкымдасы
A juga chia
Иісті  шөп
Сирек
M arrubium  vulgare
Кәдімгі  сорғыш
Сирек
Sideritis m ontana
Тау сары ш олақ
С ирек
E rem ostachys  tuberosa
Түйнекті  эремостахис
Сирек
L agochilus  acutilobus
Ү ш кірсала коянж ы ры қ
А ралокаспий м аны  эндемигі
S alvia aethiopis
Эфиоп  шапфейі
Сирек
Thym us  cim icinus
К иік оты, ж ебір
Сирек
T.  guberlinensis
Губерлин жебірі
С ирек
Сем.  Solanaceae
А лка тұқы м дасы
Lycium  ruthenicum
О ры с тікенбұта
Сирек
Сем.  Scrophulariaceae
С абы нкөктер түкы мдасы
L inaria cretacea
Бор сиякөгі
ҚР  Қы зыл  кітабы
L. odora
Ж үм ар  сиякөк
Сирек
V eronica anagallis-aquatica
Бүлакгы   бөденш өбі
С ирек
P edicularis verticillata
Ш окты  кандыгүл
С ирек
Сем.  R ubiaceae
Қ ы зы лбояулар түқы м дасы
G alium  octonarium
Қы зылбояу
С ирек
R ubia cretacea
Бор рияны
Баты с-казакстанды к реликт
92

Сем.  D ipsacaceae
Қоты ротты   гүкымдасы
S cabiosa isetensis
И сет котыроты
Сирек
Сем. C am panulaceae
Қоңы раулар тұқы м дасы
A denophora lilifolia
Л алагүл ж апы ртқы лы   коңы рауш а
Сирек
C am panula boloniensis
Болон  коңыраугүл
Сирек
C. rapunculoides
Рапунциел  коңыраугүлі
Сирек
C.  sibirica
Сібір коңы раугүлі
С ирек
C.  w olgensis
Еділ  коңы раугүлі
Сирек
Сем.  A steraceae
Күрделігүлділер тұкы м дасы
G alatella d ivaricata
Т ырбык далазы ғы ры
Е діл-қазақстанды қ эндемик
G. trinervifolia
Ү ш ж үйке далазы ғы ры
Төменгі  еділ  бойы -орап маңы  эндемик
G naphalium  uliginosum
Акш аир
С ирек
Inula helenium
Қ ара андыз
С ирек
I.  caspica
К аспий андызы
Сирек
A nthem is  trotzkiana
Корнух  Троцк өгізкөзі
Төменгі  еділ бойы -орал  маңы реликт
A rtem isia salsoloides
Соран ж усаны
Төменгі еділ бойы -орал  маны реликт
Jurinea kirgisorum
Қ ы рғы зды к акж апырак
Каспий  м аңы эндемигі
S erratula dissecta
Тілім ді түйм ебас
Сирек
K oelpinia linearis
Б үрмек таспа
Сирек
Tragopogon  ruber
Қызыл  койжелкен
Сирек
Scorzonera pusilla
А ласа көктікені
Сирек
93

C entaurea kasakorum
К азак гүлкекіресі
Сирек
С.  ruthenica
О рыс гүлкекіресі
Сирек
С. Thalievii
Талиев гүлкекіресі
ҚР Қы зыл  кітабы
T ussilago farfara
К эдімгі  өгейш өп
Сирек
94

T u lip a   sch ren k ii L.

A n a b a s i s   c r e t a c e a   P a li.

С  r u m  b e   t a t a r i c a   S e b e i k

U n a r m   c r e t a c e a   F is c h

A chn ath cru m   sp ie n d en s  f n n

i n u k i   h d e n i u r n   I..

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 
3
ПРОКАРИОТТАР -  PROCARIOTA 
4
Бактериялар бөлімі -  Bacteriophyta 
4
Вирустар  бөлімі -  Virophyta 
7
Көк -  жасыл балдырлар  - Cyanophyta  бөлімі 
7
ЭУКАРИОТТАР -  EUCARIOTA 
10
Балдырлар  - A lgae 
W
Диатомды балдырлар бөлімі -  Bacillariophyta 
12
Ж асыл балдырлар  бөлімі  -C hlorophyta 
13
Қоныр  балдырлар  бөлімі -  Phaeophyta 
16
Қызыл балдырлар  бөлімі -  Rhodophyta 
17
Х ара балдырлар класы -  Charophyta 
18
М иксомицеттер немесе  кілегейлілер бөлімі -  M yxom ycota 
18
Саңыраукұлактар бөлімі  - Fungi,  M ycota 
20
Х итридиомицеттер класы -  Chytridiom ycetes 
23
Оомициттер  класы -  Oom ycetes 
23
Зигомициттер  класы -  Zygom ycetes 
24 
Аскомициттер  немесе калталы  саңыраукулақтар класы -  A scom ycetes  25
Базидиомициттер  класы -  Basidiomycetes 
26
Қыналар бөлімі -  Lichenophyta 
29
ЖОҒАРЫ  САТЫ ДАҒЫ   ӨСІМ ДІКТЕР -  CO RM OPHYTA, 
31 
CORM OBIONTA,  EM BRYOBIONTA
Мүктэрізділер  бөлімі  -  Bryophyta 
32
Бауыр  мүктер класы -  Flepaticae 
33
М үктер класы -  Musci 
34
Псилот тәрізділер бөлімі -  Psilophyta 
36
Плаун  тэрізділер бөлімі -  Lycopodiophyta 
36
Қырықбуын  тәрізділер бөлімі -  Equsetophyta 
38
Папортник тэрізділер  бөлімі -  Polypodiophyta 
40
Полиподиопсидтер класы -   Polypodiopsida 
41
Жалаңаш  түкымдылар немесе ашық тұкымдылар  бөлімі -  
42 
Gymnospermae,  Pinophyta
Саговниктер  класы -  Cycadopsida 
43
Беннетиттер  класы -  Bennettitopsida 
44
Гинкголар  класы -  G inkgoopsida 
45
Қылкан жапырақтылар  класы  -  Pinopsida 
45 
Гнеталар немесе  кабыршакты  тұкымды  класс-C halym idosperm atopsida 
50
Ж А БЫ К ТҰ ҚЫ М ДЫ ЛАР  НЕМЕСЕ  ГҮЛДІ  Ө СІМ ДІКТЕР БӨ Л ІМ І 
51
-  ANGIOSPERM AE, M AGNOLIOPHYTA
Косжарнактылар  класы -  Dicotyledoneae 
53
М агнолидтар  катары -   M agnoliales 
53
М агнолиялар тұкымдасы  - M agnoliaceae 
53
Ранункулидтар  катары -  Ranunculales 
53
102

Сарғалдактар тукымдасы -  Ranunculaceae 
54
Көкнәрлер  катары  -Papaverales 
55
Көкнәр тукымдасы -  Papaveraceae 
55
Розидтар  катары -  Rosales 
56
Раушангулділер тукымдасы -  Rosaceae 
56
Буршактар  катары -  Fabales 
58
М имозалар тукымдасы -  Mimosaceae 
58
Ц езальпиниялар тукымдасы -  Caesalpiniaceae 
59
Бурш ак тукымдасы -  Fabaceae 
59
Ш атыршагүлділер  катары -  Apiales 
61
А ралиялар тукымдасы -  Агаііасеае 
6 1
Ш атыршалар тукымдасы  - Аріасеае.  Umbeleferae 
62
Орталык тукымды  катар -  Centrospermae 
63
Алаботалар тұкымдасы -  Chenopodiaceae 
64
Қалампырлар тукымдасы -  Caryophyllaceae 
65
Қулкайырлар  катары -  Malvales 
65
Кулкайырлар тукымдасы -  Malvaceae 
65
Аскабактар  катары -  Cucurbitae 
67
А скабақтар тукымдасы -  Cucurbitaceae 
67
Каперстар (кеуелдер)  катары -  Capparales 
67
Ш аршыгүлділер тукымдасы -  Brassicaceae. Cruciferae 
67
Тутікш егулділер катары -Tubiflorales 
69
Ш ытыр (айлаулықтар) тукымдасы -  Boraginaceae 
69
А лкалар тукымдасы -  Solanaceae 
70
Сабынкөктер тукымдасы -  Scrophulariaceae 
71
Ерінгүлділер тукымдасы -  Labiatae 
71
Астеридтер  катары -  Asterales 
72
Курделігүлділер (астралар) тукымдасы -  Asteraceae 
72
Ш амшаттар катары -  Fagales 
74
Кайыңдар тукымдасы -  Betulaceae 
74
Ш амшаттар тукымдасы -  Fagaceae 
75
Талдар тукымдасы -  Salixaceae 
75
ДАРА Ж АРНАҚТЫ ЛА Р  КЛАСЫ  -  M ONOCOTYLEDONEAE 
76
Лилнлидтер  катары -L iliales 
76
Лалагулдер тукымдасы -  Liliaceae 
76
Сүйсіндер тукымдасы  -  Orchidaceae 
77
Қияқөлендер  тукымдасы -  Cyperaceae 
79
А стык немесе  конырбастар катары -G ram inales, Poales 
79
А стык немесе  конырбастар тукымдасы -  Gramineae,  Роасеае 
79
Э дебиеттер 
82
Қосымш а  1  «Батыс Қазакстанда эндемик, реликт, сирек кездесетін 
83 
жэне Қазакстан  Республикасының  Қызыл  кітабына енген  турлер»
Қосымш а 2  «Батыс  Қазакстан облысында кездесетін  өсімдіктердің 
95 
кейбір турлерінің фотосуреттері»
103

К өлем і  6,5  б.т.  Т ар а л ы м ы   510 дана.  Т а п с ы р ы с  №   76 
О ф се т кағазы .  Б ағас ы   келісім   б о й ы н ш а.
М.  Ө те м іс о в   аты н дағы   Б аты с  Қ а зақ ст ан   м ем л е ке тт ік  
у н и в е р с и т е т ін ің  б а сп а о р та л ы ғы  
О р ал   қал асы ,  С а р а й ш ы қ  к ө ш есі,  34.