Қостанай, 017 ОӘЖ 005 (075) кбж 65. 292-93 (5Қаз)я73 у-12
жүктеу/скачать 1,98 Mb. Pdf көрінісі
|
uakpaeva m kajyrbaeva g korporativtik karzhy
- Бұл бет үшін навигация:
- Біркелкі (тура) есептен шығару әдісі
- Азаятын қалдық әдісіне
- Есептен шығару құнынын тәсілі кезінде пайдалы пайдаланудың
| Амортизация – негізгі құрал-жабдықтың құнын тозу шамасына қарай
құрал-жабдықтың көмегімен шығарылатын өнімге көшірудің объективтік процесі. Еңбек құралының өндірістік процесте және құн құруға қатысу ерекшелігі амортизацияның объективті негізі болып табылады. Еңбек құралдарының құны, көшірілген тауарлардың құрылуы, оларды нарықта сатудан кейін ақшалай нысанда кәсіпкерге қайтарылады және амортизациялық қоры құрылады. Ол негізгі қорлардың тозуын өтеу үшін құрылған. Мұндай тауарларды сату құнының үлесінен кейін, жаңа еңбек құралдарын толық ауыстыру және қалпына келтіруден (жөндеу) кейін қорлар ақшалай нысанда жинақталады Негізгі құралдар объектілері бойынша жылдық амортизациялық аударымдар ай сайын есептеледі. Бірінші айдың толық өтеу объектінің құнын немесе оны есептен шығаруда амортизацияны есептеу тоқтатылады. Амортизация негізгі құралдардың толық қалпына келтіруде амортизациялық аударымдардың нормасы бойынша есептелген. Негізгі құралдардың қызмет мерзімін құқықтық реттеу және тозуын есептеу кәсіпорындардың өздерімен жүргізіледі. Жинақталған амортизация – негізгі құралды қайта өндіруде мақсатқа сай пайдаланылады. Негізгі қор объектісінің амортизациясы келесі тәсілдердің бірімен амортизациялық төлемдерді есептеу жүргізіледі 4, с.70 : 1. Біркелкі (тура) есептен шығару әдісі қолданылғанда объектінің тозу құны объект қызмет ететін бүкіл мерзім ішінде өндіріс немесе айналыс шығынына біркелкі есептен шығарылады. Аталмыш әдіс тозу объектінің қызмет ету мерзімінің ұзақтығына байланысты деген ұйғарымға негізделеді. Мысалы, сатып алынған объект құны 200 мың. Тенге, пайдалану мерзімі – 5 жыл. Жылдық амортизациялық аударымдардың нормасы –20% ((1:5)х100%). Жылдық амортизациялық аударымдар сомасы 40 мың. тенге (200x20:100). Мәліметтерді келесі сызба бойынша келтірейік: 28 Кезең басындағы қалдық құны мың.тенге Амортизация нормасы, % Амортизации сумма, мың. тенге Кезең аяқталғаннан кейінгі қалдық құны мың. тенге 200 20 40 160 160 20 40 120 120 20 40 80 80 20 40 40 40 20 40 0 2. Азаятын қалдық әдісіне амортизациялық аударымдардың жылдық сомасы амортизация нормасымен және объектінің қалдық құнымен, есептелген негізге ала отырып, осы объектіні пайдалы пайдалану мерзімін және коэффициентін жеделдету, яғни ҚР заңнамасына сәйкес белгілеу. Мысалы. Сатып алынған объект құны 200 мың теңге тиімді пайдалану мерзімі – 5 жыл. Амортизация нормасы, есептелген мерзімін негізге алына отырып пайдалану ((1:5)х100%), коэффициенті жеделдету 2 көбейтіндер. Пайдаланудың бірінші жылы амортизациялық аударымдардың жылдық сомасы бастапқы құны н негізге ала отырып анықталады, объектіні сатып алу кезінде қалыптастырылған және80 мың теңге құрайды. Екінші жылы пайдаланудың амортизациялық мөлшері 40%, бірақ қалдық құнынан, яғни бірінші жыл есептелген бастапқы құны сомасы мен амортизация арасындағы айырма және т. б. Кезең басындағы қалдық құны мың.тенге Амортизация нормасы, % Амортизации сумма, мың. тенге Кезең аяқталғаннан кейінгі қалдық құны мың. тенге 200 40 80 120 120 40 48 72 72 40 28,8 43,2 43,2 40 17,28 25,92 25,92 40 10,36 15,56 3. Есептен шығару құнынын тәсілі кезінде пайдалы пайдаланудың жүктеу/скачать 1,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|