29.12.2022
|
Отбасылық күтім
Отбасылық күтім дегеніміз-үй жағдайында қаралу.
Науқас ауруханадан шыққан уақытта үй жағдайындағы күтімнің маңызы ерекше.Үй жағдайындағы күтімді науқастың өзі (егер ауыр халде болмаса) немесе оның отбасы мүшелері жасайды.
Үй жағдайындағы күтім қағидалары:
Науқасқа күтім жасайтын жеке бөлмесі немесе арнайы орын болуы;
Бөлме іші күтім жасауға ыңғайлы әрі,қажетті құрал жабдықтардың болуы;
Науқасқа немесе оның отбасы мүшелеріне күтім жасау ережерін үйрету:
Гигиеналық шараларды;
Түрлі манипуляцияларды;
Қауіпсіздік ережесін;
Аймақтық мейірбике және әлеуметтік қызметкер көмегімен қамтамасыз етілуі.
Пациент жатқан бөлмені жиі желдетіп тұру үшін бөлменің терезесі ашылатын болуы керек.
Пациентке және күтім көрсететін адамға қозғалуға ыңғайлы болуы үшін жиhаз көп болмауы қажет және бөлмеде жиhаздардың орнын ауыстырғанда пациентке бұл жайында хабардар ету керек.
Бөлмеде пациентке қажетті заттардың барлығы болуы керек:кітаптар,журналдар,ручка,теледидар,айна,пациентке қажетті барлық медициналық препараттар.
Пациенттің барлық медициналық препараттары салынатын арнайы шкаф болуы керек.
Бөлме температурасын бақылап отыру үшін бөлмеде термометр болуы керек.
Қалыпты бөлме температурасы 22-25 С.
Ойылудың алдын алу және тамақтандыруға ыңғайлы болуы үшін бөлмеде функционалды кровать болғаны дұрыс.
Төсек-жабдықты аустыру кезінде пациентті уақытша отырғызу үшін бөлмеде орындық немесе диван болуы керек.
Пациентке күтім көрсететін күтушіні немесе туысқандарын шақыру үшін бөлмеде қоңырау болуы керек.
Бөлмедегі еден төсеніші сырғанамайтын болуы керек және пациентке аллергия туғызбайтын матадан жасалуы керек.
Бөлмеге күніне 1 рет ылғалды тазалық жүргізіледі.
Түнде пациент бөлмедегі жағдайды бақылау үшін шамшырақ қосылып тұру керек.
Пациент уақытты біліп отыруы үшін бөлмеде сағат болуы керек.
Пациент жатқан бөлме аурухана тәрізді болмауы үшін қабырғаға пациенттің
сүйікті суреттерін іліп қоюға болады.
Пациенттің көңілін көтеру үшін бөлмеге иісі жоқ гүлдерді қоюға болады.
Пациенттің көңілін көтеру үшін бөлмедегі перде түсі ашық болуы керек.
Пациентке гигиеналық қолайлы жағдай жасау:гигиеналық талапқа сай пациентке арнайы бөлме дайындау.Бөлмені қажетті заттармен қамтамасыз ету.Бөлмені күнделікті сүртіп,ылғалды тазалық жүргізу,күніне 3-5 ретжелдетіп отыру.Күтімге арналған заттарды (ыдыстар,судно,зәр қабылдағыш) күнделікті дезерітіндімен өңдеп отыру қажет.
Науқастың функциональды жағдайын бақылап отыру(қан қысымы,пульс және тыныс жиілігі,дене температурасы,дене салмағы).
Төсектегі науқастың тері күтімін жүргізу(шаш,тырнақ,ауыз қуысы,көз,құлақ,мүрын күтімі).Күнделікті науқастың терісінің тазалығын бақылап отыру. Пациентті күнделікті жуындырып отыру(бетін,құлағын,.мойнын,қолын).Аптасына 1 рет гигиеналық ванна.душ қабылдатқызу.Қолтықты,шат аралығын,сүт безінің астына жуынғаннан кейін балалар кремін жағу.10 күнде 1 рет қол,аяқ тырнақтарын алу,2-3 күнде 1 рет шаш күтімін жасау.Жыныс мүшелеріне күтімді ұйымдастыру.Пациенттің төсек орны тегіс және ыңғайлы болу керек.Кіші және үлкен дәретін ұстай алмайтын пациенттердіңтөсегіне кленка төсеу.5-7 күнде төсек орнын алмастырып тұру.
Ойылудың алдын алуына байланысты шаралар жүргізу.Алдын алу үшін пациенттің терінің тазалығына,төсек тазалығына,төсектегі қыржымдардың болмауына және ылғал болмауына мән беру.Әр 2 сағат сайын пациенттің жатқан қалпын өзгертіп отыру.Ойылу мұмкін болатын жерлерге валик қою.Ойылудың алдын алу үшін ойылуға қарсы матрас қолдану.
Пациентті уақытылы тамақтандыру.Күніне 4 рет,аздаған мөлшерде беріледі.Тамақ ішер алдында витаминге бай сусындар,итмұрын қайнатпалары ұсынылады.Диета жоғары калориялы,нәруыздар мен витаминге бай болуы тиіс.Іш қатпасында қажетті диета тағайындалады.Емдік клизмалар жасалады.
Ауырсынуды басу.Дәрігер тағайындауымен ауырсынуды басатындәрілерд іберу.(аналгетиктер,психотропты,наркотикалық дәрілер және де ауырсынуды басатын пластырьлер),
Науқас туысқандарымен пациенттің күтімі жайында кеңес беріп,оларды үйрету.Науқасты қолдау,психологиялық көмек көрсету.
Медикаментозды емес ауырсынуды басатын шаралар жүргізу.Ароматерапия,вибрационды стимуляция,жылумен және суықпен емдеу,ЕДШ жасау,массаж,емдік ванналар қабылдау.
Диагностикалық тексеруден өтіп тұру.ЖҚА,ЖЗА,БҚА тапсыруын, дәрігер мамандар кенесін алуын,маммография, дуктография,УДЗ өтуін қадағалау.
Ота жасалғаннан кейінгі жара тігістеріне күтім жасау.Инфекция түсуінің алдын алу үшін ота орнын антисептик ерітіндісімен өңдеп,таңғыштар салу.Оларды күніне немесе әр былғанған сайын ауыстырып отыру.
Үй жағдайындағы күтім принциптері
Науқасты және оның туыстарын күтім жасауға үйрету
Үй жағдайында асқынуларды болдырмау
Науқастың функциональды жағдайларын бақылауда жасалатын манипуляциялар дұрыс орындалуы
Пациент бөлмесі
Пациент жатқан бөлмені жиі желдетіп тұру үшін бөлменің терезесі ашылатын
болуы керек.
Пациентке және күтім көрсететін адамға қозғалуға ыңғайлы болуы үшін жиhаз көп
болмауы қажет және бөлмеде жиhаздарының орнын ауыстырғанда пациентке бұл
жайында хабардар ету керек.
Бөлмеде пациентке қажетті заттардың барлығы болуы керек:кітаптар,журналдар,ручка
теледидар,айна,пациентке қажетті барлық медициналық препараттар.
Пациенттің барлық медициналық препараттары салынатын арнайы шкаф болуы керек.
Бөлме температурасы 22-25 С.
Бөлмеде функциональды кровать болғаны дұрыс.Пациентті тамақтандырғанда,
күтім көрсеткенде ыңғайлы болуы үішін.
Төсек-жабдықты аустыру кезінде пациентті уақытша отырғызу үшін бөлмеде орындық
немесе диван болуы керек.
Пациентке күтім көрсететін күтушіні немесе туысқандарын шақыру үшін бөлмеде
қоңырау болуы керек.
Бөлмедегі еден төсеніші сырғанамайтын болуы керек және пациентке аллергия
туғызбайтын матадан жасалуы керек.
Күніне 1 рет бөлмеге ылғалды тазалық жүргізу керек.
Түнде бөлмеде шамшырақ қосылып тұру керек.
Бөлмеде сағат болуы керек,пациент уақытты біліп отыруы үшін.
Пациент жатқан бөлме аурухана тәрізді болмауы үшін қабырғаға пациенттің
сүйікті суреттерін іліп қоюға болады.
Пациенттің көңілін көтеру үшін бөлмеге иісі жоқ гүлдерді қоюға болады.
Бөлмедегі перде түсі ашық болғаны дұрыс,пациент көңілін көтеру үшін.
Күтімнің негізгі принциптері
Төсекке таңылған егде жастағы науқасқа күтім жасау ағзаның қалыпты жұмыс істеуін және жайлылығын қамтамасыз етуге, дер кезінде көмек көрсетуге бағытталған.
Оның екі түрі бар:
мамандандырылған - егде жастағы адамның ауруларының ерекшеліктеріне байланысты белгілі бір параметрлерді, жаттығулар кешенін үнемі бақылауды қамтуы мүмкін;
жалпы – бөлмедегі тазалықты және жайлы тұруды қамтамасыз ету, гигиеналық процедураларды орындау, дұрыс тамақтану.
Көп жағдайда егде жастағы адамдарға өздерінің әлсіз күйімен келісу, ұялшақтықты жеңу қиынға соғады. Сондықтан психологиялық қолдаудың да маңызы зор. Өйткені, манипуляцияларды уақтылы орындамау жиі асқынуларға, қарт адамның денсаулығының нашарлауына әкеледі.
Көп жағдайда егде жастағы адамдарға өздерінің әлсіз күйімен келісу, ұялшақтықты жеңу қиынға соғады. Сондықтан психологиялық қолдаудың да маңызы зор. Өйткені, манипуляцияларды уақтылы орындамау жиі асқынуларға, қарт адамның денсаулығының нашарлауына әкеледі.
Қандай құралдар мен жабдықтар қажет болады
Төсекке таңылған науқасты күту ережелері әртүрлі құралдар мен арнайы жабдықты қолдануды қамтиды.
Соңғыларына мыналар жатады:
көп функционалды кереует - көлбеу бұрышын, адамның позициясын өзгерте алатын ыңғайлы құрылғы. Модельдің маңызды плюс - дәретханаға арналған бөліктің болуы. Бұл жағдайда ыдысты пайдалану қажет емес;
антидекубит матрасы - оның дизайны дененің осал аймақтарына қысымды азайтуға, қан айналымын жақсартуға көмектеседі. Жасушалық өнімдер (салмағы 120 кг-ға дейінгі адамдар үшін) және баллондық, секциялық (рұқсат етілген жүктеме 160 кг және одан жоғары) бар;
шашты жууға арналған ванна - егер қарт адам ваннаны, душты толық қабылдай алмаса, қажет болады. Өнімдерде бас үшін ойық бар. Ыңғайлы үрлемелі модельдер;
астарлы ыдыс, «үйрек».
Науқасқа ыңғайлы болу үшін роликтер де қолданылады. Олар дененің дұрыс физиологиялық жағдайын беру, жүктеме нүктелерін өзгерту үшін орналастырылады. Резеңке үрлемелі шеңбер сакрумдағы өз салмағының қысымын төмендетеді. Бұл аймақта төсек жараларының алдын алу үшін қолданылады.
Төсекке таңылған науқастарға негізгі көмек:
памперстер - классикалық жабық (жоғарғы қанат бекіткіштері бар), жартылай ашық (арнайы белдіктерде ұсталады, жамбас ашық қалады) және ашық (торлы іш шалбармен бекітілген кірістірулер) бөлінеді. Олардың пайдалы функциясы толтыру көрсеткіші болып табылады;
бір рет қолданылатын жаялықтар немесе жаймалар - матрацтың сулануын болдырмайды, үнемі қолдануға болады (төсек жабындарын жуудың қажеті жоқ) немесе жаялықты ауыстырған кезде, емтихандар;
дымқыл майлықтар - әрине, олар су процедураларын толығымен алмастырмайды, бірақ олар күтімді жеңілдетеді;
мақта немесе мақта жастықшалары - төсек жараларының пайда болуына бейім жерлерді өңдеу кезінде қажет болады;
көбіктер, лосьондар, кремдер - теріні ылғалдандыру және қорғау, төсек жараларының ерте кезеңдерін болдырмау және емдеу үшін қолданылады. Мұндай рецепттерді сатып алмас бұрын, дәрігермен кеңесу керек, ол пациенттің жағдайына байланысты ең жақсы нұсқаларды ұсынады.
Үйде күтім жасау: не дайындау керек
Жатқан сүйікті адамға күтім жасау - бұл көп уақыт пен күш-жігерді қажет ететін күрделі процесс. Көбінесе адам бұған төтеп бере алмайды. Күтушілер жиі күйіп қалу синдромын, стрессті және депрессияны бастан кешіреді. Сондықтан төсекке таңылған науқастарға көмек ұсынылса, одан бас тартпаңыз.
Бастапқыда қарт туыс үшін орын дұрыс ұйымдастырылған. Бөлме бөлек болса жақсы. Бөтендік пен пайдасыздық елесін тудырмау үшін мұнда теледидар мен радио орнатуға болады. Ең қажетті заттарды төсек үстеліне қою керек.
Күнделікті күтім әдетте мыналарды қамтиды:
гигиеналық процедуралар - тістерді тазалау, ауызды шаю, теріден тер мен кірді кетіру. Әрбір дәрет шығарғаннан кейін интимдік аймақ жуылады. Ваннаға немесе душқа түсу мүмкін болмаса, бүкіл денені тазарту қозғалыстарымен ақырын сүрту керек. Тазалаудан кейін теріні арнайы құрамдармен өңдейді. Шашты әр 4 күн сайын жуу ұсынылады (қарт адамның әдеттеріне байланысты реттеледі);
тағам - ұсынылған диетаға сәйкес өндіріледі, тамақтандыру тек отыруға, жартылай отыруға рұқсат етіледі. Үстеу алдында тағамның температурасын тексеру керек. Жұтылу проблемалары үшін тамақ шағын бөліктерде беріледі;
тұрақты айналдыру - төсек жараларының алдын алу, қалыпты қан айналымы үшін қажет. Әр 2-2,5 сағат сайын өндіріледі. Денені қажетті күйде бекіту үшін роликтер немесе жастықтар қолданылады;
дәрігердің тағайындауларын, оның ішінде массаждарды, оңалту бағдарламаларын орындау;
демалысты ұйымдастыру - ойын-сауық қарт туысқанның жалпы жағдайына байланысты таңдалады.
Ережеге сәйкес, кем дегенде 2 күнде бір рет төсек-орын ауыстырылады. Қайта төсеу кезінде қатпарлардың жоқтығына көз жеткізіңіз. Төсек жаралары болған жағдайда ауыстыру күн сайын жүргізіледі.
Физиологиялық мәселелерді шешуге көмектесумен қатар қамқоршыға өз қамқорлығындағы адамның эмоционалдық жағдайын есте сақтау маңызды. Оны жігерлендіріп, қолдау керек. Демек, қарт туыс ауыртпалық сезінбейді.
Отбасында төсек тартып жатқан қарияның пайда болуы көптеген мәселелермен байланысты. Өмірдің қалыптасқан ырғағын өзгерту, жұмыс және жақын адамдармен қарым-қатынас кестесін қайта құру қажет. Мұны әркім өз бетімен шеше алмайды. Бұл жағдайда ауруханада төсекке таңылған науқастарға күтім жасауды ұйымдастыруға болады.
Осыған ұқсас қызметті көптеген жеке және мемлекеттік мамандандырылған мекемелер ұсынады. Мысалы, пансионаттары астанада және Мәскеу облысының әртүрлі аудандарында орналасқан Жылы әңгімелер желісі.
Олардың артықшылықтарына мыналар жатады:
арнайы жабдықтың болуы;
бала күтудің барлық ерекшеліктерін білетін және өз міндеттерін кәсіби түрде орындауға дайын тәжірибелі қызметкерлер;
тәулік бойы бақылау;
жалпы жағдайды бақылау - қажет болған жағдайда дәрігерді шақырыңыз;
жеке оңалту бағдарламалары
психологиялық қолдау;
байланыс мүмкіндігі.
Көптеген жеке пансионаттар жеке қамқоршыларды ұсынады. Бұл әрбір науқасқа жеке көзқарасқа кепілдік береді. Ауруханаға барудың жалғыз кемшілігі - мемлекеттік мекемелермен салыстырғанда салыстырмалы түрде жоғары баға.
Төсекке таңылған жандарды күту қамқоршыдан толық берілгендікті, байсалдылықты және үлкен шыдамдылықты талап етеді. Мұндай жүктемені жеңу үшін арнайы құралдар мен жабдықтарды пайдаланудан бас тартуға болмайды. Сондай-ақ туыстарынан немесе төсек тартып жатқан науқастарға арналған пансионаттардан көмек сұраған жөн.
|
Күніне 3 рет тамақтандыру.
А/Д. 120/80
t - 36 ,3 куніне. -2 рет
Ауыз қуысын тазалау
куніне 2 рет
Қулақ мурнын тазалау 1 рет
АД температурасын 1 өлшеу.
Арасында қасықпен су беру.
Шомылдыру.
Астын ауыстыру.
Үйдің температурасын өлшеу.
Ақ жаймаларын күнделікті ауыстыру астын сүртіп тазалау.
Ақ жаймасы қыртыс болмауы керек.
Үйдің жиҺаздарын күніне 1 рет тазалау.
Бөлме темпер 36 болу керек
Еденді күніне 2 мәрте жуу.
Көп сөйлесіп көңілін аулау.
Ауыз қуысын тазалау
куніне 2 рет
Қулақ мурнын тазалау 1 рет
|
|
|
