Өтемісова гүлмира Жеткергенқызы КӨнерген аталымдар
жүктеу/скачать 2,71 Mb. Pdf көрінісі
|
| экспрессивті-
бағалауыштық метафора деп қараған жөн. Ерімбет шығармаларында семантикалық архаизм «аға» сөзінің басқа сөздермен тіркес құрауы кездеседі. Айрықша басқалардан көп жылады, Жаны ашып Әбу Шашмаға барша ағалар [Е.К]. Мұндағы аға − жол басшы, жетекші, көсем деген мағынада. Демек, бұл жердегі аға сөзі осы күнгі «жасы үлкен адам» мағынасынан басқарақ қолданыста тұрғанын аңғартады. Түркияда бұрын аға титулы әскери адамдарға, коменданттарға, янычарлардың бастықтарына берілетін атақ болған [100, 60 б.]. Бұл Нұртуған ақын шығармаларында да молынан ұшырасады. Астымдағы Саразбан, 106 Бауырынан жараған. Бітірер деп жұмысты, Жіберіп еді хан ағам [Н.К.Іт]. «Мен хан болып неғылайын. Мына мырза ағаны қойыңыздар» деп еді [Н.К.ІІт]. Осылай жайым қарт аға, Тарта алмай жүрмін қайсаңдап Жүк батқанда арқама [Н.К.ІІт]. Түрік тілінде аға ұғымының мырза, төре, қожа, ел басқарушы деген де мағыналары бар [137, 17 б.]. Өзбек тілінде эга – қожа, мүлік иесі; құдай, әулие деген мағынаны білдіреді [100, 550 б.]. Осылардан келіп хан , мырза, қарт сөздеріне аға сөзі тіркесіп мағыналас екі сөз (синоним) қатар келіп, алдыңғысы соңғысын анықтап, мағынасын күшейту үшін қолданылады. Мұндай сөз қолданысын плеоназм немесе жүктеу/скачать 2,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|