129
үрей, бәле, тажал
екендігін
айта келіп, парсы сөзі түбірі
зар
;
а-
түбірдің
алдынан қосылған префикс
/а-zar/
деп көрсетеді
(Абаев В.И. ИЭСОЯ, М., 1958,
96).
Қазақ
тілінде қолданылатын
зар, қайғы, шер, мұң, реніш
дегенді білдіріп,
азар
сөзімен синонимдік қатар құра алады. Олай болса бұл екі сөздің түбірі,
шыққан тегінің бір
/зар/
екендігі даусыз. Алаштан
азар
көп көрдім, Өлген соң
батыр қапыда. Әлді болған адам жоқ, Өзім түгіл жұрағат, Жеті атадан затымда
(О. Шипин).
Ағайынның
азары
болса да, безері болмайды
(мақал);
Азарлады
–
қарғады, қарғыс айтты.
Қарғады
мұны халық
азарлады,
Әркім-ақ, тұс-тұсынан бажаңдады. «Кесілсін елдің құны Құлагерге!...»
Тартатын тоғыз айып сазаң барды
(І. Жансүгіров).
І Азбан
–
жүйрік ат немесе айғыр.
Араб тілінде
азаба
және
азбун
– ағу,
зырқырау
дегенді білдіреді
(АРС., М., 1958, 37).
Ертеңнен шапса, кешке озған,
Ылдидан шапса, төске озған, Томаға көзді қасқа
азбан,
Біткен сүйек долантып
(«Ер Тарғын»);
ІІ Азбан
–
тартылған қошқар, кестірілген айғыр
(ТС., Іт., А., 1959, 15).
Қойдағы
Достарыңызбен бөлісу: