«Оттек» тақырыбына теория Атмосфералық ауа – газдар қоспасы Ауаның құрамын алғаш рет зерттеген ғалым:
Табиғат зерттеуші ғалымдар «жанғыш ауа» деп санаған газ:
Реакция кезінде түзілген газды ерекше қасиетіне байланысты «орман ауасы» деп атаған:
Атмосфераның негізін құрайтын газдар қоспасы:
Көлемі бойынша ауаның 1/5 бөлігін құрайды:
«Тіршілікті қолдамайды» деген мағынаны білдіреді:
Ауаның құрамында болатын инертті газдар:
Молекулалары бір атомнан тұратын, газ тектес элементтер:
Инертті элементтердің басқа бейметалл атомдарынан айырмашылығы:
Бекзат газдар химиялық қосылысқа мүлде түспейді деп есептелгендіктен аталады: нжар. Ауаның тұрақты құрам бөлігі: 78% азот, 21% оттек, 1% инертті жəне басқа газдар. Ауа құрамында мөлшері өзгеріп отыратын заттар: көмірқышқыл газы жəне су буы. Ауа құрамындағы көмірқышқыл газының мөлшері: 0,03%. Жер сілкінгенде, жанартау атқылағанда, отын жанғанда, зауыт, фабрикалар жұмыс істеп тұрғанда ауаға кездейсоқ таралатын зиянды газдар: NO, NO2, SO2, SO3,H2S. Атмосфераның динамикалық тепе-теңдігін бұзатын газ тəрізді ластағыштар: СО, СО2. Көмір, автокөліктегі бензин толық жанбаса, атмосфераға таралатын газдар: күйе, иіс газы СО.
Оттектің табиғаттағы айналымы жəне қолданылуы Фотосинтез процесінің химиялық реакция теңдеуі: 6СО2 + 6Н2О = С6Н12О6 + 6О2. Органикалық заттарды оттекпен тотықтырғанда бөлінеді: энергия. Оттектің қатысуымен жүретін бүліну процестері: металдың таттануы, өсімді пен жануарлар қалдықтарының шіруі, орман мен тоғайлардың өртенуі. Оттектің қолданылуы оның осы қасиеттеріне негізделген:
