27
§ 5. Та би ғаттағы және тех ни ка да ғы жы лубе рі лу
Жы лубе рі лудің бар лық түр ле рі та би ғат та
ма ңыз ды рөл ат қа ра ды жә не тех ни ка да ке ңі нен
қол да ны ла ды. Біз дің планетамыз да ғы кли мат тық
жағ дай лар, өсім діктер мен жа ну ар лар әле мі
жы лу берілумен бай ла ныс ты. Жы лу сыз ті рі ағ за
лар дың тір ші лік етуі мүм кін емес. Жа ну ар лар
дү ние сі нің эво лю ция сы оларға Жер дің су ық
бө лік те рі не қо ны ста ну ға мүм кін дік бе р ді.
Адам дар та би ғат та ғы жы луберілуді зерт тей оты
рып, оның заң ды лық та рын тех ни ка да пай да ла
ну ды үй рен ді.
I Ауа мас са ла ры ның қоз ға лы сын да ғы
кон век ция мен сәу ле ле ну дің рө лі
Жұл дыз дар дың энер гия ла ры ас пан де не ле рі не
сәу ле ле ну ар қы лы бе рі ле ді. Күн сәу ле ле рі мен
Жер дің жы лу ымен бір қа лыпты жы лы тылма ған
ат мос фе ра қа бат та ры жо ға ры жә не тө мен гі қы сым
ай мақ та рын ту ды ра ды, со ның нә ти же сін де кон
век ция лық ағын дар тү зі ле ді. Ты ғыз ды ғы мен
қы сы мы тө мен жы лы қа бат тар ауа ның су ық мас
са ла ры на орын бе ріп, жо ға ры кө те рі ле ді, со дан
жел пай да бо ла ды. Ат мос фе ра ның сиретіл ген
қа ба тын да суы тыл ған ауа қай та дан Жер бе ті не
тү се ді. Ауа мас са ла ры ара ла са оты рып, өн ді ріс тік
қа ла лар дың үс тін де гі ат мос фе ра ның та за ла нуы на
әсер ете ді жә не да ла мен шөл дер ге ыл ғал әке ле ді.
Біз дің планетамыздың ай на ла сын да ғы ат мос фе
ра лық ағын дар дың си па ты күр де лі.
Жа ға лау лар да ғы са мал жел кон век ция лық
ағын ға мы са лы бо ла ала ды (15, 16су рет).
Достарыңызбен бөлісу: