Оқу лық/ Н. А. Закирова, Р. Р. Аширов Ас та на: «Ар манПВ» бас па сы, 2018. 304 б
Меншіктібалқужылуынесептейтін ормула
жүктеу/скачать 13,17 Mb. Pdf көрінісі
|
| 5. Меншіктібалқужылуынесептейтін ормула
А) l = m Q . В) l = Q m . С) l = − ( ) cm t t 2 1 . D) l = Qm . 6. Сұйықтыңбетіненғанатүзілетінбулану А) Кристалдану. В) Қай нау. С) Суб ли ма ция. D) Ке бу. 7. Сұйықтыңкебужылдамдығы...т уелді. А) Тек ер кін бет тің ау да ны мен жел дің бар бо лу ына. В) Тек тем пе ра ту ра ға. С) Тек зат тың те гі не. D) А), В), С) тар мақ та рын да көр се тіл ген бар лық се беп тер ге. 8. Сұйықтыңқайнаутемпературасы...артады. А) Сұй ық тың үс тін де гі ауа қы сы мы азай ған да. В) Сұй ық тың үс тін де гі ауа қы сы мы кө бей ген де. С) Сұй ық тың үс тін де ауа бол ма ған да. D) Ыдыс тың би ік ті гін аз айт қан да. А 84 84 Р С) С) D) D) Ыдыс Ыдыс М А), В), С) т А), В), С) т ықтың ықтың Сұй Сұй ық ық тың үс тың үс В) В) Сұй Сұй ық ық тың үс тың үс Сұй Сұй ық ық тың үс тың үс Ыдыс Ыдыс тың би тың би А кін б кін б ет ет пе пе А ра ра т т ра ра ра у у т тт ра ра ға. ға. ек зат ек зат тың те тың те гі гі не. не. А), В), С) т А), В), С) т ар ар м м ақ ақ т т қайнау қайнау тың үс тың үс тін тін Н кебу кебу жылдамдығы жылдамдығы ет ет тің а тің а у у тің а тің а тің а да да у уу ны мен ж ны мен ж ға. ға. - П түзілетін түзілетін булану булану В есептейтін есептейтін ормула ормула С) С) б С) С) D) D) б Äæ Äæ ìîëü ìîëü ормула ормула а а Äæ Äæ êã êã Ñ Ñ ⋅ ° ⋅ ° . . Äæ Äæ с шік шік ті б ті б шік шік шік у у ті б ті б ті б ен ен шік шік ті жы ті жы шік шік шік лусый лусый п езінде езінде көр көр сететін сететін ла ла ну жы ну жы а езінде езінде т т олығымен олығымен и и с ра ра т т ра ра ра у у т тт ра ра сы. сы. ы Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 Термодинамика жылулық құбылыстарды заттардың ішкі құрылысы туралы түсініктерді қолданбай-ақ зерттейді. Термодинамикалық жүйені сипаттайтын негізгі параметрлер: температура, қысым, көлем. Параметрлердің мәні бойынша жүйенің күйін сипаттауға болады. Тарауды оқып-білу арқы қы қылы сен лы сен лы сендер: термо на намиканың бірінші заңын тү ңын тү ңын түсін сін сінді ді діру ру руді; ді; ді; модинами ми миканың екінші заңын түсіндіруді; лу мәшинелеріндегі энер лу мәшинелеріндегі энер лу мәшинелеріндегі энергияның түрленуін сипаттауды; турбинасы мен іш сы мен іштен жа тен жа тен жану қозғалтқышының жұмыс істеу принципін сипаттауды; жылулық қозғалтқыштың пайдалы әрекет коэф лы әрекет коэффи фициен циентін тін анықтауды; • жылу мәшинелерін жетілдіру жолдарын ұсынуды; • жылу мәшинелерінің қоршаған ортаның экологиялық жағдайына әсерін бағалауды үйренесіңдер. III ТАРАУ ТЕР МОДИНАМИКА НЕ ГІЗ ДЕРІ А А А Р Р Р • • жы жы М Та Та рау рау • • тер тер • • тер тер мо мо ди ди • • жы жы лу мәшинелеріндегі энер лу мәшинелеріндегі энер • • бу бу тур тур прин прин А А А А Та Та рау рау ды оқып-бі ды оқып-бі ды оқып-бі ды оқып-бі мо мо ди ди ди ди на на на на ди ди Н Н Н - П зерттейді. Термодинамикалық жүйені сипаттайтын негізгі параметрлер: температура, қысым, көлем. Параметрлердің мәні бойынша жүйенің күйін сипаттауға В Термодинамика жылулық құбылыстарды заттардың ішкі құрылысы туралы түсініктерді қолданбай-ақ зерттейді. Термодинамикалық жүйені сипаттайтын негізгі параметрлер: температура, қысым, көлем. ба с МОДИНАМИКА п МОДИНАМИКА а а а а III ТАРАУ с с III ТАРАУ ы Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 86 § 13. Тер мо ди на ми ка ның бі рін ші за ңы. Газ дың жә не бу дың жұ мы сы I Тер мо ди на ми ка ның бі рін ші за ңы Де не нің іш кі энер гия сын өз гер ту дің екі тә сі лі бар: жы лу берілу жә не сыртқы күштердің әсерінен ме ха ни ка лық жұ мыс жа сау. Егер де не нің іш кі энер гия сы бір уа қыт та екі тә сіл мен де өз гер се, он да бұл үдеріс үшін энер гия ның сақ та лу за ңы мы на түр ге ке ле ді: ∆ U Q A = + ′ , мұн да ғы U – іш кі энер гия ның өз ге рі сі, Q – жы лу мөл ше рі, A – сырт қы күш тер дің жұ мы сы. Бір күй ден екін ші бір күй ге ау ыс қан де не нің іш кі энер гия сы ның өз ге рі сі де- не ге бе ріл ген жы лу мөл ше рі мен сырт қы күш тер дің іс те ген жұ мы сы ның қо сын ды- ла ры на тең. Жы лу құ бы лыс та ры үшін энер гия ның сақ та лу за ңы тер мо ди на ми ка ның бі рін ші за ңы деп атала ды. II Газ дың жә не бу дың жұ мы сы Қат ты де не лер мен сұй ық тар ға қа ра ған да, газ (бу) бе ріл ген кө лем ге то лық та ра ла ды. Газ ды (бу ды) қыз дыр сақ, оның мо ле ку ла ла ры ның қоз ға лыс жыл дам ды ғы ар та ды, ыдыс қа быр ға сы на жа са ла тын соқ қы лар са ны жә не соқ қы кү ші кө бейеді, де мек, газ дың қы сы мы ар та ды. Қыз ған газ ыдыс тың жыл жы ма лы қа быр ға сын, мы са лы, ци ли ндр пор ше нін қоз ғал та ала ды (52су рет). Газ ме ха ни ка лық жұ мыс жа сай ды. Газ дың жұ мы сын анық тай ық: A = F қ ⋅∆ h , мұн да ғы F қ – газ дың қы сым кү ші, h – пор шеньнің орын ауыстыруы. Газ дың қы сым кү шін тү сі ріл ген газ қы сы мы ның пор шень бетінің ауданына көбейтіндісі түрінде жаз сақ: F қ = pS . Осы дан, A pS h = ∆ . Күтілетіннәтиже а ра ра ты қып с д р т р м д а м а ы б р а ы т с д р ала сы дар т р м д а м а ы б р а ы ы лу пр с т р р ы сақ та лу а ы б лып та бы ла ты ы д л л д ала сы дар а ды пра т а лық с п т р д ы ар а да қ л да а ала сы дар Жауабықандай ы луб р луд қа да т р б л с д р мыс а са луы қа да арт тар ры да луы р Естеріңетүсіріңдер Жы лу мөл ше рі – бір де не ден екін ші де не ге энер гия ның бе рі лу өл ше мі. Жұ мыс – бір энер гия тү рі нің екін ші энер гия тү рі не ай на лу өл ше мі. = атм h 1 h 2 Δ h p 1 T 1 , V 1 p 2 T 2 , V 2 52-сурет. Газ ды (бу ды) қыз дыр ған да ол жұ мыс жа сай ды А 86 86 қыз қыз дыр ған да дыр ған да Р h h 1 1 РРРРРР Р РРР РРРРРРРРРРРРРРРРРРРРРРР pppp 11 TTTT 11 TT ,, VVVV 11 VV Р РРРРРР 52-сурет. 52-сурет. дыр ған да дыр ған да М = = Δ Δ h h ММ h ММММ Δ М МММ МММ М М М ММММММММ АА ші энергия лу өлшемі. А А Н газ газ Г Г Н ге лу өлшемі. гия гия - II Газ II Газ П Жы лу Жы лу та лу та лу за за ңы ңы а а тала ды. тала ды. а аа II Газ II Газ дың жә дың жә ПВ В күштер ларына тең. Жы лу Жы лу құ құ бы лыс та ры бы лыс та ры тер тер б б Бір күйден екін нің ішкі энергия рілген жылу мөл теген жұ а кі кі энер энер – – сыр сыр т қы т қы а ден екінші бір күй с U Q U Q A A = + = + U Q U Q U Q ′ ′ , , энер энер гия ның гия ның күш күш п а қыт та а қыт та үшін үшін энер энер гия ның гия ның ке ле ді: ке ле ді: а тқы тқы күштер күштер жа жа сау. сау. Ег Ег ер ер екі екі тә тә сіл мен сіл мен гия ның гия ның с гер ту дің гер ту дің екі екі күштер күштер ы Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 87 Алын ған тең дік тен S h V ∆ ∆ = , мұн да ғы V – газ кө ле мі нің өз ге руі, сон да: A p V = ⋅ ∆ . Жыл жы ма лы пор шень бе кі тіл ме ген дік тен, ци ли ндр дің сырт қы жә не іш кі қы сы мы бір дей бо ла ды. Де мек, пор шеньге сыр ты нан жә не іші нен әсер ете тін қы сым күш те рі де тең бо ла ды. Сон дық тан сырт қы күш тер дің жұ мы сы, қы сым кү штері қа ра мақар сы ба ғыт тал ған дық тан, қа ра мақар сы таң ба лы газ жұ мы сы ның мә ні не тең бо ла ды: ′ = − A A . Алын ған тең деу ді орын да ры на қой сақ, тер мо ди на ми ка ның бі рін ші за ңы мы на түр ге ке ле ді: Q U A = + ∆ . жүктеу/скачать 13,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|