Оқу құралы Қостанай 2016
жүктеу/скачать 368,75 Kb.
|
Суюндикова Ж.Т. Адам экологиясының негіздері
- Бұл бет үшін навигация:
- Мінезді мысал.
| Жағымды микроклимат – маңызды элементтердің бірі, тұрғындарда жайлылықта қамсыздандырады. Оның параметрлерінің диапазоны ең кең және адамның физиологиялық функциясының мезгілдік және күндік серпінін, өмір сүру ауданының климаттық ерекшелігін, тұрғындардың санын, энергиялық шығындардың кезеңдерін, дәстүрлі киімдердің шарттарына тәуелді.
Мінезді мысал. Англияда тұрғын үйлерде температура 15 – 16°С-та қалыпты тұрады, себебі олар жүнді күртеде жүріп үйреніп қалған. Үйде жеңіл киім киетін американдықтардың үйінің температурасы 20 – 22°С. Сол себепті американдықтар АҚШ-қа келген кезде олардың пәтерлерінің ыстық екендігін айтып шағымданады, ал американдықтар Англияда керісінше. Тұрғындардың микроклиматтары температураның бірнеше көрсеткіштеріне қатысты бағаланады: ылғалдылығы және ауаның қозғалғыштығы. Тікқұламалардың ауадағы тік және көлденең бөлмелердегі температурасы 1 м биіктікте 2°С-ден және терезеден қабырғаға қарама-қарсы 2°С-ден аспауы керек. Бөлмедегі ауаның нормалық температурасы климаттық шарттармен және 20 – 23°С суық үшін, 20 – 22°С желқабыз және 23 – 25°С жылы климат үшін анықталады. Бөлмелерде адамдардың өздері ауаны реттеулері үшін қарама-қарсы суреттер қажет екенін байқатады. Суық климаттық аудандарда қысқы уақытта бөлмелерде 22 – 24°С температураны талап етеді, ал жазғы уақыттағы ыстық климаттарда - 16 – 18°С-дан аспайды. Ауаның салыстырмалы ылғалдығы 40 – 60 , оның 80-ға дейін үлкеюі құрылыс материалдарының және бөлмедегі дымқылдықты құрайды. Жайлы жылу түйсіктері үшін 0,1 – 0,25 м/с-тан аспауы керек. Үйде барлық бөлмелердің арасында және сыртқы ауамен ауа алмастыру қарастырылған. Жылдың суық уақытында тұрғындардың нормалы микроклиматтары жылыту жүйесін қолдайды, жылу генераторын қоса есептегенде, жылу құбырлары және жылыту аспаптарын да қолдайды. Жергілікті және орталық жылытулар болады. Жергілікті ағашпен, газбен, көмірмен үнемдірек жылытқан дұрыс. Бұл кемшіліктердің орталық жылыту жүйесіне қатысы жоқ. Тұрғын бөлмелерде су жылытулары төмен қысымды қолданады, оның ауада ысуы біркелкі 70°С-ден аспайды. Радиациялық жылытудың мысалдарына панельдік жылыту тәрізді жылытатын аспап панель, төбе және еден болып табылады. Мұндай жүйеде жылыту сәулелермен жылу қайтару қасиетіне ие, бөлмеде сыртқы қоршаудан сол радиациялар кішірейеді. Көбінесе жағымды физиологиялық реакциялар және адамдарда жылу сезгіштік қабырға панельдерінде 40 – 45°С, төбеде 28 - 30°С, еденде 25 – 27°С болады; сонымен қоса бөлмеде ауа температурасы 17,5°С-қа дейін төмендейді. Тұрғын бөлмелерде ауа алмастыруда жағымды шарттарды құру үшін вентиляцияның ойнауы маңызды рөл атқарады. Табиғи вентиляция іштегі ауа температурасы мен бөлмеден тыс, яғни ғимараттың сыртқы желінің қысымы арқылы жүзеге асады. Ауаны инфильтрлеу құрылыс материалдарының көздері арқылы орындалады. Бір сағаттың ішінде бөлмеде ауа 1 – 1,5 рет ауысуы қажет. Қазіргі пәтерлерде вентиляция жүйесінің құрамасы жасалады, яғни ас үй-санитарлы блогында жасанды вентиляция сығындысы, тұрғын бөлмелерде дәл жүзеге асырылады. Жасанды сығындылар нақты басымдық желкөз арқылы тұрғын бөлмелерге түсіп, эффекті ауа алмастырумен және әуе ортасының жағымды құрамымен қамсыздандырады. Газдалған пәтерлерде вентиляцияның жетіспеуі улы заттардың газда жануын жинақтайды, температураның және ауаның ылғалының көтерілуін, ауыр иондардың көтерілуін қамтамасыз етеді. Тұрғындар адамның ағзасын жақсартатын және бөлмедегі қатты бактериялық әрекеттерді тудыратын күннің көзінің сәулелерімен сәулеленуі тиіс. Бөлмелерде күннің сәулелерінің таралу мәселесі архитекторлар үшін және тұрғын кварталдарын жоспарлаушылар үшін жеткілікті. Үйлерде, олардың кварталдарында көрші ғимараттардың көлеңкелерін көп уақытқа бөгемеу үшін жайғастырылады. Мысалы, Жапонияда көрші үй нормаларға сай үйді екі сағаттан көп көлеңкелемеуі тиісті. Біздің елімізде бөлменің жарықталуы нормаларға сай әдейі көрсеткіштер ТБЖ – табиғи жарықталу коэффициентімен анықталады. Үйдің кең бағдарлауы инсоляцияның нормативті жалғасуына сай екі жақты жоспарланған пәтердің кем дегенде бір бөлмесінде сақталуы тиісті. Ғимараттың меридиональды бағдарлануы барлық тұрғын бөлмелерінің инсоляциясын қамтамасыз етеді. Солтүстік ендіктегі 58° солтүстікке қарай ауданда жазғы уақытта тоқтаусыз инсоляцияның болуы 3 сағаттан көп емес, ал орталық аудандарда – 2,5 сағаттан кем емес. Бөлменің табиғи жарықталуының нормасына сай барлық керекті қатарлар сақталып, көп көңіл физиологиялық норманың жасанды жарықталуына бөлінеді. Жасанды жарықталу барлық және құрама жүйе жарықтарын қамтамасыз етеді.Адамның өмір тіршілігі үшін әуе ортасының электрлік жағдайы аса маңызды. Оң және теріс зарядталған иондардың ауада ағзаның өзгеріске ұшырататыны белгілі. Ауаның иондалу үдерісі, тек оң және теріс зарядталған аэроиондарсыз, сонымен қоса озон және азот тотықтарында пайда болады. Ауаның иондалуының биологиялық эффектісі аэроиондар, озон, азот тотықтары және электрлік жолақтардың қосындыларымен анықталады. Бөлмеде адам көп болған сайын ауаның иондалу қарқындырақ өзгереді. Жеңіл иондар саны ауада азайған сайын жарықтандыру қасиетін жоғалтады. жүктеу/скачать 368,75 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|