Оқулық Алматы : «Нұр пресс»



Pdf көрінісі
бет46/62
Дата20.12.2023
өлшемі1,76 Mb.
#141292
түріОқулық
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   62
Адамгершілік
 
тəрбиесі
.
 
Бұл
қоғамдық
талаптар
жəне
əрекет
-
қылық
нормаларын
ескерумен
іс
жасауға
мүмкіндік
беруші
ептіліктер
мен
дағдыларды
қалыптастыруға
бағытталған
тəрбие
процесінің
мəнді
бір
бөлігі

Мəдениет
тарихында
адамгершілік
тəрбиесі
мəнін
түсінудің
төрт
негізгі
дəстүрі
қалыптасқан


патерналистік
(
патер
-
лат
. «
əке
», 
үлкендерге
құрмет
түріндегі
адамгершілік
тəрбиесі
); 

діни
-
дəстүрлік
(
діни
наным
сенімдер
мəртебесін
қолдау
түріндегі
адамгершілік
тəрбиесі
); 

ағартушылық
(
ғылыми
білімдер
игерудің
нəтижесі
түріндегі
адамгершілік
тəрбиесі
); 

коммунитаторлық
(
коммуна
-
лат
. «
қауым
», «
бірлестік
»; 
ұжымшылдық
сезімін
қалыптастыру
сезімі
түріндегі
адамгершілік
тəрбиесі
). 
Адамгершілік
тəрбиесінің
мақсаты

өз
іс
-
əрекетіне
жауапкершілікті

адал

намысты

жалғандық
пен
кəззаптықтан
жаны
аулақ
адамды
тəрбиелеу
.
Алайда
адамгершілік
тек
сырттай
форма
ретінде
игерілуі
мүмкін
емес

ол
адамның
тұлғалық
дербестігіне
негізделіп

əр
тұлғаның
өзіндік
заңы
күйінде
танылады

Адамгершілік
қалаған
уақытта

қалаған
нақты
жолмен
орындалатын
жəй
мақсат
емес

Ол
адами
іс
-
əрекеттің
өз
негізінде
жатқан
мақсаттардың
 
мақсаты

Адамгершілік
тəрбиесі
негізінде
қалыптасушы
сапа
-
қасиеттер
түрі
келесідей

шыдамдылық

жомарттық

əдептілік

ізгіліктілік

адамдар
арасындағы
өзара
сыйластық

өзара
жəрдем
жəне
жолдастық

үлкенге
сый

кішіге
қамқорлық

əйел
жəне
ер
арасындағы
құрметтеу
қатынасы

өзіндік
тəртіптілік

өзіндік
қадағалау

өзіндік
басқарым

өзін
өзі
тану

өзін
өзі
реттеу
қабілеттері

Əр
адам
өзі
қалаған
əдет
-
қылықтарды
ардақтау
арқылы
өз
адамгершілігінің
дамуына
ықпал
жасауы
мүмкін

Адамгершілік
тəрбиесіне
орай
іс
-
əрекеттер
мазмұны


ұжымдық
оқу
жəне
қоғамдық
пайдалы
іс
-
əрекеттерді
ұйымдастыру
арқылы
тəрбиеленушілерді
қамқорлыққа
баулу


қайырымдылық
пен
жауыздық
проблемаларын
талдай
білуге
үйрету


шынайы
жəне
бейнақты
гуманизмді
айыра
білуге
жаттықтыру


əлеуметтік
əділдік
пен
əділетсіздік
мəнін
түсінуге
баулу


гуманизм
идеялары
мен
олардың
жалпы
адамзаттық
сипатын
түсіне

бағалауға
дағдыландыру



Экологиялық
 
тəрбие

Бұл
тəрбиенің
мақсаттары

тəрбиеленушілерде
қоршаған
ортаға
деген
жауапкершілік

табиғатты
ұлттық
жəне
жалпы
адамзаттық
құндылық
ретінде
тану
мен
оған
жауапкершілікті
қатынастар
жасау
жөніндегі
білімдер
қалыптастыру

нақты
тіршілік
аймағы
табиғатын
зерттеп

мүмкін
болар
экологиялық
жағдайлардың
ауысуынан
туындайтын
зардаптардың
алдын
алуға
үйрету

сонымен
бірге
қоршаған
 
ортадан
 
лəззат
(
халықаралық
экологиялық
қауымдастықтың
ұраны

алу
арқылы
табиғат
субъекттерінің
баршасына
қатысты
қайырымдылық
сезімін
тəрбиелеу

Экологиялық
тəрбиеге
байланысты
іс
-
əрекеттер
мазмұны


тəрбиеленушілердің
қоршаған
табиғатты
зерттеп

тануы


табиғаттың
экологиялық
қалпына
талдау
жүргізу


əлем

ел

оқушы
жасап
жатқан
ортаның
экологиялық
жүйесі
проблемаларымен
танысу


адам
əрекет
-
қылығын
зерттеп

нақты
аймақ
пен
бүкіл
əлемдік
экологиялық
жағдай

одан
болар
ықпалдарды
(
ұнамды
не
кері

зерттеп

білу

Эстетикалық
 
тəрбие

Бұл
тұлғаның
эстетикалық
көңіл
-
күй

сезімдік
жəне
тұлғалық
сана
мен
оған
сəйкес
іс
-
əрекет
қалыптастыру
жəне
дамыту
.
Бұл
тəрбие
түрі
тұлғаның
өзіндік
білім
игеруі
мен
өзіндік
дамуы
барысында
іске
асады
əрі
құндылық
мəнін
иелейді

Эстетикалық
тəрбие
өз
ішіне
эстетикалық
көңіл
шарпулары
(
эмоция

мен
бағамдарын
туындататын
болмыстың
əсем
нысандары
мен
олардың
қасиеттеріне
бағытталған
тəрбие
жұмыстарының
формалары
жəне
əдістемелік
жұмыстар
түрлерін
қамтиды

Эстетикалық
тəрбие
жəне
білім
алудағы
мақсаттар

тұлғаның
өнер
мен
қоршаған
болмыс
нысандарын
қабылдау

игеру
жəне
бағалау
дайындығын
дамыту

көркем
өнер

рухани
жəне
дене
шынықтыру
мəдениеті
саласында
шығармашылық
қабілеттерін
қалыптастыру

Эстетикалық
тəрбие
тұлғаның
əсемдікті
тануға
орайласқан
санасын
(
сезімі

бағамы

талғамдары

ұғымдары

мұраттары

құндылықтары
мен
көзқарастары
), 
оның
қасиеттерін

бағалау

эстетикалық
қатынастарын
жəне
олардың
əрекет
-
қылық
пен
мінезде

өз
қалаулары
мен
іс
-
əрекеттеріндегі
(
қабылдауында

бағалауында

шығармашылық
қызметтестік
пен
өзіндік
жасампаздық

сезіне
жауапқа
келуінде

талдауда

көрінісін
ашуға

анықтауға
бағытталған

Қазіргі
заман
жағдайларына
орай
аса
маңыздылары
ретінде
эстетикалық
тəрбиенің
келесі
бағыттары
алға
тартылуда

көркем
өнерлік
білімді
үздіксіз
дамыту

оқушылардың
əн
-
күй
мəдениетін
қалыптастыру

театрға
байланысты
тəрбие
мен
білім
беру

көркем
əдебиеттік
қабілеттер
дарыту
жəне
дамыту

т
.
с
.
с



Əсемдікке
тəрбиелеудің
нəтижелік
көрсеткіштері

тəрбиеленушілердің
эстетикалық
санасының
даму
деңгейі

олардың
эстетикалық
құнды
заттар

құбылыстар

көркем
шығармалар
əлемінен
игерілген
қорға
шығармашылдықпен
қатысы

Эстетикалық
тəрбие
бойынша
қызметтер
мазмұны

мұражайлар
мен
көрмелерге
саяхаттар
ұйымдастыру

көркем
əдебиет
туындылары
бойынша
конференциялар
өткізу

дөңгелек
үстел
төңірегінде
кездесулер
ұйымдастыру

əйгілі
орындаушылар
(
жеке
əншілер

хор

оркестрлер

күйтабақтарын
жинақтау

тірі
табиғат
бұрышын
жəне
т
.
б

жасау

Дене
 
тəрбиесі
 – 
тəн

денелік
бой
тіктеу
үшін
қажетті
білімдер
мен
əдістерді
ұрпақтан
ұрпаққа
ауыстыра
жеткізуге
бағытталған
педагогикалық
ұйымдасқан
процесс

Дене
тəрбиесінің
мақсаты
– 
адам
тұлғасының

оның
дене
қасиеттері
мен
қабілеттерінің
жан
-
жақты
жетілуі

қозғалысты
дағдылары
мен
ептіліктерінің
қалыптасуы

тəн
саулығын
көтеру

Дене
тəрбиесінің
негізгі
құрал
-
жабдықтары
– 
дене
шынықтыру
жаттығулары

табиғаттың
тума
күш
көздерін
пайдалану
(
күн
энергиясы

ауа
мен
су
ортасы
жəне
т
.
б
.) 
гигиена
ережелерін
ұстану
(
əр
адамның
жеке
басына

еңбегіне

тұрмысына
жəне
т
.
б

байланысты
). 
Дене
шынықтыруға
арналған
жаттығулар
тəн
-
дене
қабілеттерінің
дамуына
əртараптан
əсер
етеді

Олардың
адам
ағзасына
ықпал
жасау
заңдылықтарын
тану
жəне
оларды
орынды
қолдана
білуден
əрбір
оқушы
не
ересек
дене
шынықтыру
мəдениетін

дене
тəрбиесі
мақсаттарын
іске
асыруға
пайдалана
алады

Бұл
тəрбие
түрі
үш
негізгі
бағытта
орындалып
жатады

жалпы
дене
дайындығы

кəсіби
дене
дайындығы

спорттық
дайындық

Дене
тəрбиесіне
орай
іс
əрекеттер
мазмұны
өз
ішіне
таңғы
гимнастиканы

таза
ауада
жүріп
-
тұруды

кешкі
серуенді

салауаттық
күндерін

əрқилы
спорттық
бөлімдерге
қатысуды

туристік
саяхаттарды
жəне
т
.
б

қамтиды

Еңбек
 
тəрбиесі

Бұл
тəрбие
түрінің
мақсаты

тəрбиеленушіде
осы
заманғы
техника

технология
жəне
өндірісті
ұйымдастыру

жалпы
еңбектік
ептіліктер
мен
дағдылар

еңбекке
деген
жауапкерлі
қатынас
пен
психологиялық
дайындық

еңбектенуге
болған
ықылас
-
ниет

еңбеккерге
сый
-
құрмет
сезімін
қалыптастыру

Еңбек
тəрбиесінің
мазмұндық
негізін
оқу
еңбегі
(
ақыл
-
ес
жəне
тəн
-
денелік
), 
өзіндік
қызмет
еңбегі
(
мектепте
жəне
үйде
), 
қоғамдық
пайдалы
еңбек
(
демалыс
кезіндегі
тəжірибелік
еңбек

құрылыс
отрядтарындағы
жұмыстар

орман
қорғау

тимур
қозғалысы
жəне
т
.
б
.) 
құрайды



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   62




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет