Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж

60

оңға немесе солға жылжытады. Оны төмендегі суреттен көруге 

болады.

3.2-сурет. Жиынтық сұраныстың өзгеруі

AD-ның бағалық емес факторлары дегеніміз – сол AD-

ның негізгі құрауыштарына, яғни тұтыну шығындарына, ин-

вестициялық шығындарға, мемлекеттік шығындарға жəне таза 

экспортқа əсер ететін барлық факторлар.

1)  Тұтыну шығындарына тұтынушылардың табысы, əл-

ауқаттылығы, олардың болашақты күтуі, жеке табыс салық-

тарындағы өзгерістер сияқты факторлар əсер етеді. Мысалы, 

тұ тынушылардың ақшалай табыстары өскен кезде AD ұлғаяды 

жəне қисық оңға жылжиды, керісінше, табыстың азаюы AD 

қисығын солға жылжытады.

2)  Инвестициялық шығындарға пайыз мөлшерлемелері, 

субсидиялар, бизнес салықтары, жеңілдетілген несиелер сияқты 

факторлар əсер етеді. Мəселен, бизнеске деген салықтың өсуі ин-

вестицияны қысқартады, олай болса, жоғарыдағы суретке сəйкес, 

AD қисығы солға AD

1

-ге қарай жылжиды. Керісінше, салықтың 

азаюы AD қисығын оңға AD

2

-ге жылжытады.

3) Мемлекеттік шығындарға мемлекеттік саясат əсер етеді. 

Мемлекеттік шығындардың өсуі AD-ны көбейтіп, қисықты оңға 

жылжытады, ал керісінше, олардың қысқаруы қисықтың солға 

жылжуына алып келеді.

4)  Таза экспортқа валюта бағамдарының өзгеруі, сыртқы 

нарықтағы жағдайлар сияқты факторлар əсер етеді. Ұлттық ва-

61

люта бағамының өсуі импортты көбейтіп экспортты қысқартады, 

нəтижесінде жиынтық сұраныс қысқарып, AD қисығы солға жыл-

жиды. Ал егер ұлттық валюта бағамы төмендейтін болса, онда 

AD қисығы оңға жылжиды.

Сондай-ақ, AD-ның бағалық емес факторларына ақшаның 

сандық теориясына сəйкес, ақша ұсынысы жəне ақша айналы-

жүктеу/скачать 1,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: