Оқулық Алматы, 012 Əож 528(075. 8) Кбж 26. 12я73 т 53
жүктеу/скачать 11,51 Mb. Pdf көрінісі
|
tokpanov-kartografia
| 10.21-сурет.
Түсіру алаңы тұстарының ұзындық масштабы 1:20 000 енгізілетін түзетудің өлшемдерін анықтау Соңғы нүктеге бағытталған бағыттас сызықтарға жүрістің сəйкес келетін бөліктеріндегі нүктелердің шыңдарын ығыстыру арқылы түсіру алаңын байланыстырады. Түсіру алаңының байланыстырғаннан кейінгі сұлбасын қалың сызықтармен жүргізеді. Тіркеу кітапшасы мен сызбаның (абтистің) деректері бойынша жүріс бағыттарының бұрыштарын тірек нүктесінен көршілес нүктенің шыңына бейінгі арақашықтықты белгілеп, бұрыштарын транспортирмен өлшеу арқылы жағдайларды шарт- ты белгілердің көмегімен сұлбаға түсіреді. Түсіру алаңының сұлбасын құру барысында тік бұрышты координат бойынша тірек нүктелері мен негізгі географиялық нысандарды жоғары дəлдікпен түсіріледі [10.22-сурет]. Ол үшін алдын-ала құрылған тік бұрышты координаттар торы қолданылады. Тік бұрышты координаттың бастапқы нүктесінің координаты х 1 у 1 пен координаталар өсімшелерін ; 2 1 − Δ x χ 2 =Δχ 1-2 ; Ү 2 =Ү 1 +ΔҮ 1-2 ; есептеп шығарады [14.22-сурет]. 400 10.22-сурет. Теодолиттік түсіру алаңының X 1 , Y 1 координаттары белгілі бастапқы нүктесі (1) мен одан жүргізілген түзудің дирекциондық бұрышы α 1-2 жəне оның көлденең түзу жағдайы S 1-2 арқылы соңғы нүктесінің (2) тік бұрышты координатын анықтау. Тік бұрышты координаттың бастапқы нүктесінің координаты х 1 у 1 пен координаталар өсімшелерін ; 2 1 − Δ x χ 2 =Δχ 1-2 ; Ү 2 =Ү 1 +ΔҮ 1-2 ; есептеп шығарады [10.22-сурет]. Координаттар өсімшелерін бұрыштары мен арақашықтықтары бойынша арнайы кестелерден таңдап алынады немесе төмендегі формуламен есептелінеді: 2 2 1 1 − = − Δ S x ; 2 cos 1 − α 2 2 1 1 − = − Δ S y ; 2 sin 1 − α мұндағы S – нүктелер аралықтарының арақашықтығы, α– дирекциондық бұрыш. Қазіргі кезеңде ірі аумақта жүргізілетін түсіру барысында алын ған көп мөлшердегі далалық өлшеулерді ЭЕМ көмегімен өң дей ді. Электрониканың жетістіктері геодезияда кеңінен енгізіліп, түсіру жұмыстары электроны тахеометрмен жүргізілуде. |