Оқулық Алматы, 012 Əож 528(075. 8) Кбж 26. 12я73 т 53



Pdf көрінісі
бет57/292
Дата06.10.2023
өлшемі11,51 Mb.
#113253
түріОқулық
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   292
Байланысты:
tokpanov-kartografia

3.26-сурет
.
Постель (сол жағында) мен Ламберттің (оң жағында) қалыпты 
азимутты проекцияларының картографиялық торларының пішіндерін салыстыру


89
Ламберттің тең ауданды проекциясының үш нұсқасында да 
нөлдік бұрмалану нүктесі картографиялық тордың ортасында 
орналасқан. Жартышарлар картасында ұзындықтың бұрмалану 
көрсеткіштері радиустардың бағытында нөлдік бұрмалану нүкте-
сінде 1 мен шетінде 0,7 дейін өзгереді. Жартышарлар картасын-
да радиус тарға перпендикуляр бағытта ұзындықтың бұрмалану 
көрсет кіші 
а
ортадығында 1 мен шетінде 1,4 аралығын да ауыт-
қиды. Барлық үш нұсқасында да нөлдік бұрмалану нүктесі орта-
сын да орналасқан. Бұл проекцияларда бұрыштар мен пішін дердің 
бұр малануы картаның орталығынан шетіне қарай бір шама арта-
ды. Мысалы, жарты шарлар картасының шетінде пішін нің бұрма-
лануы 2,0 тең [2.27-сурет].
2.27-сурет.
 
Ламберттің тең ауданды қалыпты, көлденең жəне көлбеу 
азимуттты проекциясының картографиялық торлары А –қалыпты, Ə – 
көлденең, Б – көлбеу(қисық) НБН – нөлдік бұрлану нүктесі.
Ламберт өзінің тең ауданды азимутты проекциясын ХVІІІ 
ғасырда ұсынды, қазір жартышарлардың жеке материктердің кар-
таларын құруға кеңінен қолданылады.
Картографиялық торды графиктік құру əдісі
. Ламберттің 
тең ауданды қалыпты азимутты проекциясымен құрыл ған карто-
графиялық торлар сирек кездескенімен оны графиктік құруды 
көрнекі көрсетуге қолайлы. 1:100 000 000 масштабты жиілігі 
∆φ=∆λ=10º болатын Ламберттің проекциясымен құрылған сол-
түстік жарты шардың тең ауданды қалыпты азимутты карто-
графиялық торын төменде көрсетілген ретпен графиктік құрады.
1. Қосалқы сызбада жер элипсоидымен радиусы тең ауданды 
болатын шеңбер жүргізеді. 
R=а(1-
2
е
b
)
M
1
=
50000000
637111700
= 6,37см.


90
2. Шеңбердің ішіне бір-біріне өзара перпендикуляр диаметр 
сыза ды.
3. Шеңбердің сол жақ жоғарғы бөлігін аралығы тең болатын 
тоғыз градустық бөліктерге (меридиандарға) бөледі. 
4. Шеңбердің төртен бір бөліктерінің бөлу нүктелерін полюс-
пен қосатын түзу сызық жүргізеді.
5. Соңғы сызбада бірін-бірі өзара қиып өтетін екі диаметр 
жүргізіп олар қилысатын нүктеден радиустарын бойлай белгілі 
бір қашықтықта белгілеп ең үлкенінен бастап шеңберлер (парал-
лельдер) жүргізеді. 
6. Меридиандарды жүргізу үшін шеңбердің əрбір төрттен бір 
бөлігін аралығы теңдей тоғыз бөлікке бөліп проекцяның ор та сын-
дағы нүктеде түйілісетін сəуле тəрізді түзу сызықтар жүргізеді. 
7. Картаның бұрыштамаларын сызып, меридиандар мен па-
рал лельдердің градустарын белгілейді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   292




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет