Оқулық Алматы, 013 Əож 28 кбж 86. 38 Ə 54


НЕГІЗГІ БӨЛІМ. ҚҰРАН АНТОЛОГИЯСЫ



Pdf көрінісі
бет3/359
Дата07.01.2022
өлшемі2,03 Mb.
#18547
түріОқулық
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   359
НЕГІЗГІ БӨЛІМ. ҚҰРАН АНТОЛОГИЯСЫ
БІРІНШІ ТАРАУ. 
ҚҰРАН  КƏРІМ – БАРША ƏЛЕМГЕ НАСИХАТ .....................39
Жəбірейіл періште арқылы түсірілген Кітап..............................40
Араб тілінде түсірілген Кітап ......................................................40
Түсіріліуінің хикметтері ...............................................................41
Адамдарға үгіт ..............................................................................42
Ұқсасын жазу мүмкін емес ..........................................................43
Бұрынғы кітаптарда жазулы ........................................................43
Құран Алланың қорғауында ........................................................43
Діннің негізгі қайнары ..................................................................44
Анық əрі түсінікті тілде ................................................................44
Иман келтіргендерге шипа, һидаят жəне рақым ........................45
Сөздердің ең көркемі ....................................................................46
Дұрыс пен бұрысты айырушы .....................................................46
Дұрыс жолды нұсқаушы ...............................................................46
Имансыздарды тозаққа түсіруші .................................................47
Құран жанашырлық пен төзімділікті бұйырады ........................47
Уахидың басталуы ........................................................................48
Мұхаммедтің дінге алғашқы шақыруы    ....................................49
Жалпы шақыру ..............................................................................49


4
Ең соңғы шақыру – ең соңғы уахи ..............................................49
Ақиқат пен жалған ........................................................................50
Құранды қалай тыңдау жəне оқу керек    ....................................50
Құранды қалай жатқа оқу керек     ..............................................50
Құран жайында ойлану    .............................................................51
Құранға еру ....................................................................................52
Құранда келтірілген теңеулер ......................................................56
ЕКІНШІ ТАРАУ. АЛЛА ТАҒАЛА ...............................................60
Тəңірлік белгілер ...........................................................................60
Алла тағала – бүкіл əлемдердің Раббысы ........................................61
Одан өзге тəңір жоқ ......................................................................62
Одан басқа күш-қуат жоқ .............................................................62
Аллаға серік қосу ..........................................................................63
Тəңір мекен мен уақытқа бағынышты емес ...............................65
Тəңір жүректерді басқарушы .......................................................65
Тəңір барлығын билеуші ..............................................................66
Тəңір барлық нəрсенің Жаратушысы ..........................................66
Тəңір үлгісіз Жаратушы ...............................................................67
Барлығы оған бас иеді ..................................................................68
Тəңір тағдырды белгілеуші ..........................................................69
Барлық іс соңында Аллаға қайтады ............................................69
Тəңір қалағанын іске асырады .....................................................70
Тəңір барлық нəрсеге құдіретті ...................................................70
Тəңір жақсылықты да, жамандықты да жаратады .....................72
Тəңір барлығына куəгер ...............................................................72
Тəңір барлығын естіп, көруші .....................................................73
Тəңір барлығынан хабардар .........................................................74
Тəңір ғайыпты білуші ...................................................................75
Тəңір барлығын бақылап, күзетуші .............................................76
Тəңір жоқтан бар қылып Жаратушы ...........................................77
Тəңір ештеңеге мұқтаж емес ........................................................78
Барлығы Тəңірге мұқтаж ..............................................................78
Тəңір  барлық кемшіліктерден пəк ..............................................79
Тəңір тумаған жəне туылмаған ....................................................79
Тəңір мүліктің Жалғыз Иесі .........................................................80
Тəңір барлығының мұрагері ........................................................80


5
 
Тəңір көктегінің, жердегінің жəне екеуінің 
арасындағының иесі .....................................................................81
Тəңір барлығын өлшеммен Жаратушы .......................................81
Тəңір аспандар мен жерлердің нұры ...........................................82
Тəңір ұлық жəне Асқақ .................................................................83
Тəңір мəңгі Бақи Тірі ....................................................................84
Тəңір жаңылыспайды əрі ұмытпайды .........................................84
Тəңір сəждеге лайықты.................................................................85
Тəңір пəктеуге лайықты ...............................................................85
Тəңір мақтауға лайықты ...............................................................86
Тəңір ізет пен абырой Иесі ..........................................................87
Тəңір үстем əрі Жеңімпаз .............................................................87
Тəңір ең көркем есімдердің Иесі .................................................87
Тəңір шынайы Дос əрі Қамқоршы ..............................................88
Тəңір ең Əділетті ...........................................................................89
Тəңір ең Кешірімді ........................................................................90
Тəңір мейірімділердің ең мейірімдісі .........................................91
Тəңір үкім мен даналық Иесі .......................................................91
Тəңір тəубелерді қабылдаушы .....................................................93
Тəңір дұғаларды Естуші ...............................................................93
Тəңір ізгіліктің сауабын артығымен беруші ...............................94
Тəңір шүкірді бағалаушы .............................................................95
Тəңір адамға барлығын үйретуші ................................................95
Тəңір шипа беруші ........................................................................95
Тəңір ризық беруші .......................................................................96
Тəңір күлдіруші жəне жылатушы ................................................96
Тəңір жан беруші жəне оны алушы .............................................97
Тəңір өлілерді Тірілтуші ..............................................................97
Тəңір есеп күнінің Иесі ................................................................98
Тəңір есепке жылдам тартушы ....................................................98
Тəңірдің уəдесі хақ........................................................................99
Тəңір ескертіп, қайтарушы ...........................................................99
Тура жолдағылар мен адасқандарды білуші ..............................100
Имансыздарға тұзақ құрушы .......................................................100
Алла уақыт пен мүмкіндік беруші ..............................................101
Алла имансыздардан кек алушы .................................................102
Имансыздарды жазалаушы ..........................................................102
Екі жүзділердің жүректеріндегіні сыртқа шығарушы ...............103
Мұнафықтарды жазалаушы .........................................................103


6
Мүміндерді тура жолға жетелеуші ..............................................103
Мүміндердің арасын жарастырушы     ........................................104
Мүміндердің істерін жеңілдетуші     ...........................................105
Мүміндерді жақсы көруші ...........................................................105
Мүміндерге сенім мен тыныштық сыйлаушы  ..........................106
Мүміндердің кемшіліктерін жасырушы .....................................106
Мүміндер үшін жəннатты жаратушы ..........................................106
Дініне жəрдем еткендерге екі дүниеде жəрдем етуші     ...........107
Адамның Тəңірмен қарым-қатынасы: негізгі ұстанымдары ....107
Тəңірге сенім .................................................................................107
Тəңірге деген сүйіспеншілікте болу ............................................108
Шүкіршілік ету ..............................................................................108
Тəңірді құрметтеу мен Оған табыну ...........................................108
Тəңірді еске алу .............................................................................108
Аллаға бой ұсыну ..........................................................................108
Көмекті Алладан сұрау .................................................................109
Аллаға толықтай берілу................................................................110
ҮШІНШІ ТАРАУ.  ПАЙҒАМБАРЛАР   ......................................111
Құранда есімі аталатын пайғамбарлар ........................................111
Əр қауымға пайғамбар жіберілді .................................................111
Əр қауымға өз тілінде сөйлейтін пайғамбар жіберілді  ............111
Пайғамбарлардың жіберілуіндегі мақсат ...................................112
Пайғамбарлар ақы сұрамайды .....................................................112
Пайғамбарларға сабырды үгіттейтін аяттар ...............................113
Хз. Адамның жаратылуы  ............................................................114
Алла тағаланың Хз. Адамға есімдерді үйретуі ..........................114
Хз. Адамның сынағы ....................................................................114
Хз. Нұхтың өз қауымына пайғамбарлық етуі .............................115
Хз. Нұхтың өз халқын бір Аллаға 
құлшылық қылуға шақыруы ........................................................115
Қауымының Хз. Нұхқа қарсыласуы ............................................116
Хз. Нұхтың қауымына берілмеуі  ................................................116
Нұх қауымының жойылуы: Кеменің жасалуы ...........................117
Мүміндердің кемеге мінуі  ...........................................................118
Топанның басталуы ......................................................................118
Хз. Нұхтың өз ұлымен сөйлесуі  .................................................118
Алла тағаланың Хз. Нұхты мақтауы ...........................................118


7
 
Топанның аяқталуы   ....................................................................119
Кемедегі мүміндердің құтқарылуы .............................................119
Хз. Һұд жəне Ад қауымы                   ............................................120
Ад қауымының қасарысуы    ........................................................120
Ад қауымының жойылуы .............................................................121
Хз. Салихтың пайғамбарлығы .....................................................122
Сəмуд қауымының өз пайғамбарына қарсыласуы .....................122
Хз. Салихтің қауымының ұрғашы түйемен сыналуы ................123
Қауымның түйені өлтіруі .............................................................124
Қауымының бүлік шығаруы         ................................................124
Сəмуд қауымының жойылуы .......................................................125
Хз. Ибраһимнің ахлағы мен таңдаулы тұлғалығы .....................126
Хз. Ибраһимнің пұттарды қиратуы .............................................128
Хз. Ибраһим жəне патша ..............................................................128
Хз. Ибраһимнің отқа тасталуы     ................................................129
Хз. Ибраһим жəне Хз. Исмайыл ..................................................129
Хз. Ибраһим мен Исмайылдың Мекке аймағына келуі.............130
Хз. Ибраһим мен Хз. Исмайылдың Қағбаны салуы ..................131
Хз. Лұттың пайғамбар болуы      .................................................132
Лұт қауымының адасушылығы ...................................................132
Қауымның Лұт пайғамбарға қарсыласуы ...................................133
Періштелердің Ибраһим пайғамбарға зияраты
 мен сүйіншілері         ....................................................................134
Періштелердің Лұтты зиярат етуі    .............................................135
Лұт халқының азғындығы  ...........................................................136
Хз. Лұттың өз қауымын тастап кетуі ..........................................136
Хз. Юсып қиссасы ........................................................................137
Хз. Юсыптың бауырларының қызғанышы .................................138
Хз. Юсыпты керуеннің тауып алуы  ...........................................138
Хз. Юсыптың сарайға кіруі ..........................................................139
Хз. Юсып жəне билеушінің əйелі ................................................139
Хз. Юсып жəне қала əйелдерінің тұзағы ....................................139
Хз. Юсыптың пəк намысы ...........................................................140
Хз. Юсыптың зынданға тасталуы ...............................................140
Хз. Юсыптың түс жоруы ..............................................................141
Хз. Юсыптың зынданнан шығуы   ..............................................141
Хз. Юсыптың Мысыр қазынасын басқаруы       ........................142
Хз. Яғқұб жəне ұлдарының Мысырға келуі   .............................142
Хз. Шұғайыбтың бұзылған халықпен күресі       .......................143


8
Қауымының хз. Шұғайыбқа сес көрсетуі ...................................143
Мəдиəн қауымының жойылуы ....................................................144
Хз. Мұса мен Харұн қиссасы   .....................................................144
Хз. Мұса мен Харұнның Перғауынды иманға шақыруы         ..144
Перғауынның алғашқы қасарысуы  ............................................144
Хз. Мұсаның сиқыршыларды жеңуі ...........................................144
Сиқыршылардың иман келтіруі жəне Перғауынның ызасы  ....145
Перғауын мен оның əскерінің жойылуы   ..................................145
Хз. Мұсаға Тəураттың берілуі    ..................................................145
Хз. Дəуіттің қиссасы .....................................................................146
Таулар мен құстардың Хз. Дəуітке бағынуы ..............................146
Хз. Сүлейменнің пайғамбарлығы  ...............................................146
Желді бағындыруы .......................................................................146
Жындарды бағындыруы       .........................................................147
Хз. Юныс қиссасы ........................................................................147
Хз. Юныстың қауымын тастап кетуі  ..........................................147
Хз. Юныстың балық қарнындағы дұғасы  .................................147
Хз. Мəриямға Жəбірейіл періштенің көрінуі 
жəне ұл сүйіншілеуі ......................................................................148
Хз. Мəриямға жала жабылуы   ....................................................148
Хз. Исаның бесікте сөйлеуі      .....................................................149
Хз. Исаның мұғжизалары  ............................................................149
Хз. Мұхаммед пайғамбар .............................................................150
Хз. Мұхаммедтің Тəураттағы сипаттары  ...................................151
Хз. Мұхаммедке Құранның түсірілуі  .........................................151
Хз. Мұхаммед – Алланың елшісі жəне пайғамбарлардың 
соңғысы ..........................................................................................152
Хз. Мұхаммедтің пенделік сипаты ..............................................152
Хз. Мұхаммед (с.ғ.с.) тұп-тура жолда           ...............................153
Исра жəне Миғраж оқиғасы .........................................................154
Хз. Мұхаммедтің Меккеден шығуы  ...........................................154
Хз. Мұхаммед жəне асхабының Mekkeні жаулап алуы .............155
Хз. Мұхаммедтің ерекшеліктері ..................................................155
Хз. Мұхаммедтің мінез-құлқы  ....................................................156
Хз. Мұхаммедтің кішіпейілділігі  ...............................................156
Хз. Мұхаммедтің дүниеге қызықпауы  .......................................157
Хз. Мұхаммедтің мейрімділігі .....................................................157


9
 
Хз. Мұхаммедтің тақуалығы  .......................................................157
ТӨРТІНШІ ТАРАУ.  
ЖЫН, ШАЙТАН ЖƏНЕ ПЕРІШТЕЛЕР ....................................159
Жындар Аллаға құлшылық ету үшін жаратылған .....................159
Жындар оттан жаратылған ...........................................................159
Жындардың күші шектеулі     ......................................................159
Имансыздардың жынды Аллаға ортақ қосуы        .....................159
Адамдардың кейбірінің жындарға табынуы ..............................159
Жындардың  ішінде пайғамбарларға  дұшпандық   ..................160
жасайтындары бар ........................................................................160
Жындардың имансыздары тозақы  ..............................................160
Ібіліс жындар қауымынан  ...........................................................160
Ібіліс  шайтанның бас көтеруі  ....................................................161
Шайтанның күпірлігі жəне ант ішуі         ...................................161
Шайтанның ықпал-күші ...............................................................162
Шайтанның қуылуы   ...................................................................162
Шайтанға ерудің нəтижесі  ..........................................................163
Шайтанның тұзақтары..................................................................163
Шайтан тек  өз достарын ғана алдайды ......................................164
Жын-шайтандар имансыздарға жақындайды ............................164
Мүміндер шайтаннан Аллаға сыйынады                  ..................164
Періштелердің Аллаға тағаты (бойсұнуы) .................................164
Құдіретті періште – Жəбірейіл ....................................................165
Жəбірейілдің Хз. Мəриямға көрінуі  ...........................................166
Бақылаушы қос періштенің жақсылық пен 
жамандықты жазуы   .....................................................................166
Екі-үш-төрт қанатты елші-періштелер         ...............................166
Жəһаннамның мықты, қатал періштелері  .................................166
Өлім періштелері  .........................................................................167
Жəннат қызметіндегі періштелер  ...............................................168
БЕСІНШІ ТАРАУ.  ИМАН ЖƏНЕ КҮПІРЛІК ...........................169
Дінде зорлық жоқ    .......................................................................169
Құрандағы мүміндердің сипаты  .................................................170
Құрандағы имансыздардың сипаты  ...........................................173
Алланың имансыздарға қойған сұрақтары    ..............................177
Имансыздардың сұрақтарына Құраннан жауаптар....................185


10
Дін, Құран жəне пайғамбарлық жайындағы 
сұрақтарына жауаптар ..................................................................186
Қайта тірілу жайындағы сұрақтарына жауап .............................187
Күпірлік .........................................................................................188
Жолдан тайғандар жəне екіжүзділер ...........................................189
Имансыздардың ісі желмен ұшқан күлмен тең ..........................189
АЛТЫНШЫ ТАРАУ. 
ЖАРАТЫЛЫС ЖƏНЕ ТАБИҒАТ................................................190
Əлемнің жаратылу тарихы ...........................................................190
Əлемде барлығы өлшеммен жаратылған ....................................190
Көктің қалыптасуы  ......................................................................192
Тұщы жəне ащы теңіз ...................................................................192
Таулар .............................................................................................192
Құрлықтар ......................................................................................193
Бақшалар мен бұлақтар ................................................................193
Теңіз ................................................................................................193
Жер жүзі мен көктер .....................................................................194
Жер бетіндегі игі жолдар ..............................................................195
Жел құбылысы ..............................................................................195
Жаңбыр жəне өсімдіктер ..............................................................197
Найзағай құбылысы ......................................................................199
Түн мен күндіздің болуы  .............................................................199
Ай мен апталардың мерзімі  ........................................................201
Құранда айтылатын хайуандар ....................................................201
Бұзау ...............................................................................................202
Жабайы аңдар    .............................................................................203
Шыбын ...........................................................................................203
Аралар мен бал ..............................................................................203
ЖЕТІНШІ ТАРАУ. АДАМ ТАБИҒАТЫ ......................................204
Адам – Тəңірдің жердегі уəкілі ....................................................204
Нəресте немесе адамның жаратылуы .........................................205
Адам баласы əлсіз жаратылған ....................................................207
Адам баласы асыққыш əрі сабырсыз ..........................................207
Адам баласы күмəншіл .................................................................207
Адам баласы алданғыш  ...............................................................208


11
 
Адам болмысындағы ар-ождан  ...................................................208
Нəпсі жамандықты аян етеді  .......................................................208
Өркөкіректік адастырады .............................................................208
Жолдан  тайғандар  мен  екіжүзділер туралы ............................209
Рухи аурулар мен қылмыстар ......................................................211
Күмəн мен атаққұмарлық .............................................................211
Көреалмаушылық ..........................................................................211
Сараңдық .......................................................................................212
Ысырапшылдық ............................................................................212
Арамзалық .....................................................................................213
Қастандықтар ................................................................................213
Ғайбат пен сырттан сөгу ..............................................................213
Мүміндер өз нəпсісін тəрбиелейді  .............................................214
Жай тапқан жүрек .........................................................................214
СЕГІЗІНШІ ТАРАУ. ҚҰРАН МЕН ҒЫЛЫМ ..............................215
Астрономия....................................................................................215
Ғаламдағы кемелдік ......................................................................215
Орбиталар мен айналған ғарыш денелері  .................................215
Күннің ғарыштағы сапары  ..........................................................215
Жеті қабат жер мен жеті қабат көк                ...............................215
Дүниенің қозғалысы .....................................................................215
Дүниенің дөңгелектігі  .................................................................216
Ғарыштың қара тесіктері  ............................................................216
Биология ........................................................................................216
Жаратылыстың жұптары  .............................................................216
Зиготаның жатырға жабысуы  .....................................................216
Медицина жəне шипа ...................................................................217
Бал шипасы ....................................................................................217
Ғайб ................................................................................................217
Уақыттың құбылмалылығы .........................................................217
Бұ дүниедегі жəне Ақыреттегі уақыт ..........................................218
Періштелердің Алланың құзырына көтерілу мерзімі  ..............218
Ғайбты тек Алладан өзгесі біле алмайды  ..................................219
Лəухул-Махфуз – барлығы  ашық  түрде 
жазылған Кітап  .............................................................................219
Алла ғайб білімін қалаған құлына береді  ..................................220
Түс ..................................................................................................220


12
Юсып пайғамбардың жорыған түстері .......................................221
ТОҒЫЗЫНШЫ ТАРАУ.
БҰ ДҮНИЕ ТІРШІЛІГІ ЖАЙЫНДА ..........................................222
Дүние тектен-текке (бекерге) жаратылған жоқ         ..................222
Бұ дүние сынақ мекені     ..............................................................222
Жасатушы (тіршілік беруші) жəне өлтіруші – Алла тағала ..........223
Барлығы өлшеммен жаратылған       ...........................................224
Əрбір тірі жан өлімді татады  ......................................................226
Дүние тіршілігі ойын мен уақытша алдану ғана .......................226
Имансыздардың дүниедегі табыстары 
Ақыретте босқа кетеді  .................................................................228
ОНЫНШЫ ТАРАУ. ҚИЯМЕТ ҚАЙЫМ .....................................229
Барлық адамдар қайта тірілтіледі        .........................................229
Өлімнен соң тірілу жайында Алла тағала 
табиғаттан мысалдар келтіреді ....................................................229
Қиямет күнінің мерзімін жалғыз Алла біледі  ...........................230
Қиямет ұлы ақиқат  .......................................................................232
Қиямет аңдаусыз келеді  ...............................................................233
Қиямет бір дауыспен басталады ..................................................233
Қиямет күні адамдар қабірлерінен шығып жиналады  .............233
Қиямет күні Алланың рұқсатынсыз ешкім  ...............................234
тіл қата алмайды ...........................................................................234
Қияметте əркім жалғыз есепке тартылады  ................................235
Қиямет күні адамдарды айыру күні  ...........................................235
Адамдар үш топ болады ...............................................................235
Аллаға иман келтірмегендердің жүздері қап-қара болады .......236
Көздерді қорқыныш билейді ........................................................236
Мүміндер нұрынан танылады......................................................236
Қорқынышты күннің соты ...........................................................237
Жақсылыққа сый жəне зұлымдыққа жаза ..................................237
ОН БІРІНШІ ТАРАУ. 
ҚҰРАНДА АТАЛАТЫН ТҰЛҒАЛАР  МЕН ҚАУЫМДАР ......239
Исраилұлдары (яһудилер) ............................................................239


13
 
Христиандар ..................................................................................240
Сабийлер ........................................................................................240
Екеудің екіншісі ............................................................................240
Хз. Мұсаның жолдасы     ..............................................................241
Кітаптан ілімі бар адам ................................................................241
Үңгір адамдары  ............................................................................242
Яжұж бен Мəжұж   .......................................................................242
Хз. Адамның екі ұлы  ...................................................................243
Қарұн ..............................................................................................244
Һаман ..............................................................................................244
Перғауын ........................................................................................245
Зұлқарнайын ..................................................................................245
Сəбə патшайымы  ..........................................................................246
ОН ЕКІНШІ ТАРАУ. ЖƏННАТ ПЕН ТОЗАҚ ............................248
Жəннаттағы мекендер ...................................................................248
Əл-мə›уə Жəннаты ........................................................................248
Ғадын жəннаттары ........................................................................248
Фердаус жəннаты ..........................................................................249
Жəннат бақшалары  ......................................................................249
Саялы бақшалар ............................................................................249
Жəннаттың кеңдігі  .......................................................................249
Атқылап аққан бұлақтар  ..............................................................250
Жəннатта мүміндердің қарсы алынуы ........................................250
Жəннатта мəңгілік тіршілік бар ...................................................251
Жəннаттың ауа-райы .....................................................................251
Жəннаттағы жайғасу орындары  .................................................252
Жастықтар мен төсеніштер ..........................................................252
Жəннаттағы көркем кебістер мен əшекей бұйымдары  .............253
Жəннат дəмі мен сусындары  .......................................................253
Жəннатта адамның жаны қалайтынның барлығы бар ...............255
Жəннаттағы бақыт пен жан рахаты  ............................................255
Жəннат – сенім  мен сүйіспеншілік мекені ......................................256
Жəннатта бос сөздер мен жалған сөз жоқ ..................................257
Жəннатта шаршау мен жалығу жоқ ............................................257
Жəннатта қорқыныш пен қайғы жоқ ..........................................257
Жəннатта көркем жүзді жəне əсем мінезді жұбайлар бар ........258
ТОЗАҚ – Ең жаман тұрақ .............................................................259


14
Тозақта оттан жамылғылар мен төсектер бар  ...........................259
Күнəкарлар алаулаған от ішінде діңгектерге байланады  .........260
Жəһаннамның бір тар бұрышына сақталады  ............................260
Қап-қара түтін мен тұман ішінде болады ...................................260
Тозақтың айналасы берік қоршаулы болады ..............................260
Тозақылар ұзындығы жетпіс аршын шынжырлармен ...............261
байланады ......................................................................................261
Тозақ – мəңгілік тұрақ .........................................................................261
Тозақтың қоректері .......................................................................261
Тозақтан қашу жоқ ........................................................................261
Кімдер тозаққа кіреді ....................................................................262
Тозақ имансыздардың қауышу орны ...........................................265
Адамдар тозаққа қалай кіреді ......................................................265
Имансыздар тозаққа отын болады ...............................................266
Тозақтың  уылдаған  дауысы  болады .........................................267
Тозақылардың  ыңырсыған  дауыстары  естіліп  тұрады ..........267
Азап  үздіксіз  болады  əрі  жеңілдетілмейді ..............................267
Тозақтағылар бір-бірімен тартысып айтысады ..........................268
ОН ҮШІНШІ ТАРАУ. 
АХЛАҚ ЖƏНЕ ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТАР ТУРАЛЫ .................269
Құрандағы  əдептіліктің  кей  қағидалары ..................................269
Үй  иесінің  рұқсатынсыз   бөтен  үйге  кірмеу ..........................269
Жүріп-тұру  жəне  сөйлеу  əдебі ..................................................269
Киім  жəне  киінуі  əдебі ..............................................................270
Əйелдердің  киінуі ........................................................................270
Əшекейдің   халалдығы ................................................................271
Дүниелік  əшекей – алтын ............................................................271
Сəндік үшін жаратылысты бұзу ..................................................271
Құмар ойындары ...........................................................................271
Пайғамбар жұбайларының сөйлесу əдебі ..................................272
Құранда əйелдердің əдебі .............................................................272
Білім-ғылым  іздеу ........................................................................272
Надандық пен оның салдары .......................................................275
ОН ТӨРТІНШІ ТАРАУ. ҚЫЛМЫС ПЕН ЖАЗА .......................276
Діннен қайту жəне оның жазасы .................................................276


15
 
Адам өлтіру жəне жазасы .............................................................276
Қасақана жəне абайсыз өлтіру .....................................................277
Жарақаттаудың жазасы .................................................................277
Зина жəне оның салдары мен жазасы .........................................278
Жала жабу ......................................................................................278
Азаматтық қақтығыстар ...............................................................279
Рухани жаза ...................................................................................279
ОН БЕСІНШІ ТАРАУ. 
ҚҰРАНДАҒЫ ХАЛАЛДАР МЕН ХАРАМДАР ........................280
Халал жəне таза тағамдар ............................................................280
Теңіз өнімін тұтыну ......................................................................282
Харам астар ...................................................................................282
Мəжбүрлік жағдайында харам асты тұтыну ..............................283
Ішімдіктің харам болуы ................................................................284
Тамақтану əдебі .............................................................................284
Аңшылық жəне ауланған аңдарды тұтыну .................................285
ОН АЛТЫНШЫ ТАРАУ. ҚҰЛШЫЛЫҚТАР   ...........................286
Киім тазалығы ...............................................................................286
Қыбла (Исламда құлшылықта жүзді қарататын тарап) .............286
Дəрет, ғұсыл жəне тəяммум .........................................................287
Намаз жəне оның сыйы ................................................................287
Намаз оқымағандардың тауқыметі ..............................................288
Азан ................................................................................................289
Намаз үшін киілетін киім .............................................................289
Намаздың уақыты .........................................................................289
Намазды жамағат болып оқу ........................................................290
Намаздың басқа шарттары ...........................................................290
Жұма намазы .................................................................................291
Намаз арқылы Тəңірден көмек сұрау ..........................................291
Күндізгі жəне түнгі нəпіл намаз ..................................................291
Намазды қысқарту.........................................................................293
Зекет ...............................................................................................293
Ораза ..............................................................................................295
Қажылық пен ғұмра ......................................................................296


16
Құлшылықта көз жасы .................................................................296
Зікір жəне истиғфар ......................................................................297
Дұға ................................................................................................298
Мешіт – Алланың үйі ..........................................................................300
Мешіттерге жақсы киініп бару ....................................................301
ОН ЖЕТІНШІ ТАРАУ. ЖАНҰЯ ЖƏНЕ ҚОҒАМ ......................302
Ата-аналармен қарым-қатынас ....................................................302
Ата-ананы сыйлау .........................................................................303
Туған-туысқандардың жəне мұң-мұқтаждардың құқығы .........303
Кедейлердің алдындағы жауапкершілік .....................................304
Жетімдердің ақысы .......................................................................305
Құранда əйел мен ердің теңдігі ...................................................305
Неке ................................................................................................307
Некенің мақсаттары: .....................................................................308
Адамзат баласының ұрпағын жалғастыру ..................................308
Намыс пəктігін, тазалығын қорғау ..............................................308
Рухани лəззат, махаббат пен құштарлық ....................................309
Некелесу одағындағы сенімнің маңыздылығы  .........................310
Жар таңдаудағы еркіндік ..............................................................310
Некеге тұрудың заңы ....................................................................311
Көпəйелділік ..................................................................................311
Жұбайлардың өзара міндеттері ...................................................312
Ерлі-зайыптыларды қолдау керек ................................................312
Ердің міндеті: ................................................................................313
Əйелдерге əділдікпен қарау .........................................................313
Қалың мал ......................................................................................314
Əйелдің міндеті .............................................................................314
Ерлі-зайыптылардың ажырасқаннан соң қайта жарасулары ....316
Талақ – ажырасудың ережесі .............................................................317
Ғиддет ............................................................................................318
Үйленуге болмайтын (махрам) туыстар  ....................................318
Айттыру, құда түсу, сырға салу, сөз байласу ..............................319
Үйленуде теңдік ............................................................................319
Мəһір ..............................................................................................320
Нəпақа ............................................................................................320
Жыныстық қатынас əдебі .............................................................320
Бала асырау ....................................................................................321


17
 
Бала емізу .......................................................................................321
Жетімге қарайласу ........................................................................322
Балалардың құқығы ......................................................................323
Мирас жəне мұрагерлік ................................................................324
Қоғамдағы əдептілік нормасы .....................................................325
Бірлік ..............................................................................................325
Бауырмашылық жəне достық.......................................................325
Амандасып, есендік тілеу жайында ............................................325
Өзара көмек жəне ынтымақтастық жайында .............................326
Өмірдің құндылығы жайында ......................................................327
Өзгелердің сезіміне құрмет ..........................................................327
Қоғам жұмысындағы іс-əрекеттер ..............................................327
Талас-тартыстың  ережесі ............................................................328
Əскери іс-əрекеттер жəне бейбітшілік ........................................329
Басқа мұсылмандарға тілеулес болу ...........................................329
ОН СЕГІЗІНШІ ТАРАУ. ЭКОНОМИКА ЖƏНЕ ДІН ................330
Ислам заңы бойынша шаруашылық............................................330
Өмірден ризық іздеу мен материалдық жетістікке 
ұмтылу жөнінде.............................................................................330
Əр істе тепе-теңдік ........................................................................331
Байлыққа деген көзқарас ..............................................................332
Жеке меншікке көзқарас ...............................................................333
Мемлекеттік меншікке көзқарас ..................................................334
Адамдар арасындағы материалдық жəне əлеуметтік 
теңсіздік .........................................................................................334
Зекет – дəулеттілердің салығы...........................................................335
Зекеттің мақсаттары ......................................................................336
Садақа жəне материалдық көмек.................................................336
Мұрагерлердің мирастағы құқығы ..............................................337
Заңсыз келісім-шарттар: ...............................................................339
Параға сатып алу жəне алдау .......................................................339
Сенімге қиянат етушілік ...............................................................339
Алаяқтық ........................................................................................339
Жетімдердің ақысына қысым жасау............................................339
Жинақтаушылық ...........................................................................340
Еңбектеніп кəсіп ету  ....................................................................340
Сауда ...............................................................................................340


18
Пайыз .............................................................................................341
Қарыз ..............................................................................................342
ОН ТОҒЫЗЫНШЫ ТАРАУ. ЗАҢ ЖƏНЕ МЕМЛЕКЕТ ............344
Иелік пен үстемдік бір Аллаға ғана тəн ......................................344
Пайғамбардың (с.ғ.с) жауапкершілігі .........................................345
Пайғамбардың үкімі .....................................................................346
Исламның қоғамдағы мақсаты ....................................................347
Ең жоғарғы заң ..............................................................................348
Адам жəне оның ғаламдағы орны ...............................................349
Мемлекетке бағынудың шек-шекарасы ......................................349
Кеңесу мен ақылдасу ....................................................................350
Ислам қоғамында басшылық негіздері .......................................350
Мүміндердің негізгі құқықтары      .............................................353
Жеке бастың қауіпсіздігі ..............................................................353
Жеке мүлікке ие болу құқығы ......................................................353
Адамгершілік құндылықтарын қорғау құқығы ..........................353
Жеке тұлғаның жеке өмірге құқығы  ..........................................353
Келіспеушілік құқығы ..................................................................354
Қарым-қатынастағы еркіндік .......................................................354
Ар-ұждан еркіндігі ........................................................................355
Тұлғалық жауапкершіліктің қағидалары ....................................355
Заңды қорғау құқығы ....................................................................355
Ислам азаматының міндеттері .....................................................356
Адалдық (түзу ниет) .....................................................................356
Заңға жəне тəртіпке бағыну .........................................................356
Жақсылықта өзара жəрдемдесу ...................................................356
Келісімшартта өзара сыйластық ..................................................356
Адалдық жəне жалпы жұмыстарда əділдік ................................357
Бейбітшілікке ұмтылу...................................................................357
Бір қауымның басқа қауымды қанауының тыйым салынуы .....357
Имансыздардың қонысы ..............................................................357
Халықаралық достастық жайында ..............................................358
Дұшпандық қылғандарға тойтарыс беру ....................................358
Ең кемел дін – Ислам ....................................................................358
ТЕРМИНОЛОГИЯЛЫҚ СӨЗДІК ................................................359


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   359




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет